Химие щIэныгъэхэм я кандидат, Урысейм и щIэныгъэлI ныбжьыщIэхэм я зэгухьэныгъэм хэт Къуэкъуей (Алмэ) Анетэ Къармэхьэблэ къуажэм къыщыхъуащ, Къэхъун унагъуэу щопсэу. КъБКъУ-мрэ медицинэмкIэ колледжымрэ щолажьэ. Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал университетым химиемкIэ и къудамэм щеджащ: бакалавриатыр, магистратурэр, аспирантурэр къиухащ.
Химием пасэу дихьэхащ. Курыт еджапIэм щыщIэсым ар зыхилъхьэ щымыIэу еджащ. И егъэджакIуэхэм драгъэхьэхат.
ЦIыхум IэщIагъэу къыхихынур, щIэныгъэу зригъэгъуэтыфынум и куууагъыр куэдкIэ елъытащ школым щигъуэт лъабжьэм. Лъабжьэр быдэмэ, цIыхур гупсысэфу йосэ. Химием сызэрыдихьэхар зи фIыщIэр школым абыкIэ сыщезыгъэджа Мэкъуауэ Толэщ. И дерсхэм мыхьэнэ хэха зэрестыр ищIэрти, нэхъ лейуи зэман къыстригъэкIуадэрт. Олимпиадэхэм сыщыхуигъэхьэзырхэм деж, пщэдджыжьым сыхьэти 7-м школым дыкIуэрти, къыздэлажьэрт. И гугъуехьри кIуэдыртэкъым, сыт щыгъуи увыпIэфIхэр къэсхьырт. Сэ етIуанэ школым сыщеджэрт. Япэ школым химиемкIэ я егъэджакIуэу щыта Бышэн Зэмахъшир щIыналъэм и школакIуэхэм папщIэ дерсхэр къызэIуихати, сэри абы илъэситIкIэ сыкIуащ. Абы дызригъэджахэм, дигъэлъэгъуа химие реакцэхэм университетым дыщIэтIысхьа нэужь дрихьэлIэжат. Дезыгъаджэхэм Зэмахъшир яцIыхурт, и цIэр фIыкIэ ираIуэрт. Абыхэм я фIыгъэкIэ еджапIэ нэхъыщхьэм лъапэ махуэкIэ сыщIэбэкъуауэ жыпIэ хъунущ . Тхьэм я ахърэтыр нэху ищI! - жеIэ Анетэ.
ЕджапIэ нэхъыщхьэм щIэныгъэ куу къыщIихащ. Библиотекэхэм куэдрэ щIэст, нэгъуэщIыбзэкIэ щыIэ тхыгъэхэр зэридзэкIыурэ щиджи къэхъурт. Университетым Iуащхьэмахуэ лъапэ щIэх-щIэхыурэ щригъэкIуэкIыу щыта конференцхэм фIэгъэщIэгъуэну кIуэрт. Шэшэн Республикэм, Москва, Рязань, Дон Iус Ростов щекIуэкI конференцхэм хэтащ. Аспирантурэм щеджэху КъБР-м и Iэтащхьэм и стипендиемрэ УФ-м и Правительствэм и стипендиемрэ къратащ. ЩIэныгъэ-техникэ унэтIыныгъэмкIэ IуэхущIапIэ цIыкIу зыгъэлажьэхэм я фондым къызэригъэпэща «Умник» зэпеуэм химиемкIэ грант къыщихьауэ щытащ. ПолимерхэкIхэмкIэ щIэныгъэ-къэхутэныгъэ лэжьыгъэ полимер материалхэмкIэ Германием, Галле къалэм щекIуэкIа I3-нэ дунейпсо конференцэм ирагъэхьри, университетым щыщ гупым грант къратат. А гупым Алмэри яхэтащ. 20I3 гъэм химие щIэныгъэхэм я кандидат хъуащ. Анетэ и диссертацэм щелэжьащ республикэми Москваи.
Псым тыншу хэткIухь полимер лIэужьыгъуэщIэхэмрэ аминокислотхэмрэ делэжьащ. Ар къыщысэбэпынущ, псалъэм папщIэ, мэкъумэшым. Жылапхъэр хыумысэ щIыкIэ, полимер растворым хэплъхьэрэ, итIанэ щIым тепсэмэ, хьэпIацIэхэм щыхъума мэхъу. Абы нэмыщI, псынщIэуи кърегъэкIыкI жылэр - жылэм хуримыкъуIамэ, абы хэт аминокислотам егъэнщIыж. Дыкъэзыухъуреихь щIыуэпсми ахэр зэран зэрыхуэмыхъур къэтхутащ, - къыддогуашэ Анетэ.
ФIыщIэ яхуещI и щIэныгъэм хигъэхъуэнымкIэ сэбэп къыхуэхъуахэм. Бакалавриатым и диплом лэжьыгъэм и щIэныгъэ унафэщIу щытащ Бэджий Мадинэ, профессор Малкандуев Исуф - магистратурэмрэ аспирантурэмрэ.
Алмэ Анетэ лэжьыгъэ IэнатIэ зыбжанэ зэрихъуэкIащ. ЗэрыжиIэмкIэ, дэтхэнэми щIэ гуэрхэм хуагъэсащ, акъыл къыхихащ. «Зикомбо» ООО-м лаборант-аналитикыу къыщыщIидзащ. Илъэс дэкIри, «Золотой колос» ООО-м и лабораторэм и унафэщIу ягъэкIуащ, «Полимерные технологии» ООО-м и генеральнэ унафэщIуи щытащ.
А IуэхущIапIэхэм си щIэныгъэм зэрыхагъэхъуам шэч хэлъкъым, Iуэху гугъухэм зеспщытрэ и кIэм нэзгъэсыфу саузэдащ, - жеIэ езым.
Иджыпсту Анетэ ди университетым щIэныгъэ-къэпщытэныгъэхэмкIэ и управленэм щолажьэ, медицинэмкIэ колледжым химиер щрегъэдж, хамэ къэралхэм къикIа студентхэми ядолажьэ.
ЩIэныгъэлIым жеIэ и студентхэм арэзы къащIу. Ахэр зэманым зэрыдекIуным и ужь итхэщ, интернетым хъарзынэу ирогъуазэхэ.
- Къапщтэмэ, хамэ къэрал къикIа студентхэм езыхэм щIэныгъэ куу ябгъэдэлъщ, химием фIыуэ хащIыкI, урысыбзэкIэ яхуэмыгъэIэкIуэлъакIуэу аращи, терминхэр урысыбзэкIэ ягурызгъэIуэным нэхъ солIалIэ, - жеIэ абы.
