Iуэтэж
Хъусин машинэтедзэкIэ къуажэм къыдыхьэжащ пщыхьэщхьэ хуегъэзэкI хъуауэ.
ИлъэсипщIым щIигъуат и сабиитIымрэ и щхьэгъусэмрэ хыфIидзэу ар зэрыдэкIрэ. Марусэ и щхьэгъусэм мащIэрэ елъэIуатэкъым абы щыгъуэ, и Iэблэ пцIанэм сабий цIынэр тесу: «Ущымыуэ, иджыри зэ сынолъэIуж сабийхэм я хьэтыркIэ, ди быныр зэдэдгъэпIыж, зеиншэ умыщI!» - жиIэу. АрщхьэкIэ Марусэ жиIахэр зыуи къридзакъым Хъусин, дэкIащ, и тхьэкIумэм цIыв иригъапщхьэри. Ауэ иджы, мис, къигъэзэжащ. КъыщIигъэзэжар щыдэкIым Марусэ жриIа псалъэхэр и гум къыщыушыжауэ аратэкъым, атIэ нэгъуэщIт… Ар щытщ машинэм къибэкъукIри увыжауэ.
Щытщ зеплъыхьри, и къуажэр къыхуэмыцIыхужу, апхуэдизкIэ къалэ теплъэ иIэ хъуащи. Унэ лъэбышэжь цIыкIухэм я пIэм чырбыш плъыжь унэхэр къиуващ, улъыхъуами зы банэ бжыхь уэрамхэм щыбгъуэтынукъым. Езы Хъусини зимыхъуэжу къэнакъым: и щхьэр хужьыбзэщ, къихуным хуэдэу щыта и нэкIущхьэхэр жэм уэдыкъуа джабэу иуэжащ, и нитIыр аддэ кууэ итIысхьэжауэ кIэзызу исщ, жыжьэу къыхэкIуэта и жьэкъупщхьэр фэм щIимыгъэхуу иIыгъщ. И щыгъынри нэхъ щIагъуэкъым. И IэфракIэ папцIэр зыхуэзэм деж кIэстум Iэщхьэр щыпхихащ, и лъэгуажьэ гъуритIыр гъуэншэдж лъэгуажьэм къыпхопс. И Iэпкълъэпкъ гъурыр зэкIэрымыщэщын щхьэкIэ и бгым бгырыпх бгъуэшхуэкIэ щызэщIэкъузащи, пхъэ гъур IэплIэу фIэкIа зэрыпщIэн щыIэкъым. И теплъэмрэ и щытыкIэмрэ къыбжаIэ ар гъащIэм зы бэлыхь лажьэм зэрыщыIууам.
Щхьэхьу къыдыхьэж былымхэм яхэту Хъусин зипIытI-зихузурэ уэрамымкIэ иригъэзыхащ, зыгуэрым гу къылъитэнкIэ шынэу. АрщхьэкIэ абы и Iуэхум щIэшынэн лъэпкъ хэлътэкъым, ар зыми къыхуэцIыхужынутэкъым. Уэрамищ-плIы зэпиупщIри, Хъусин плIанэпэм деж щыт унэм Iухьащ. Мыр я щIапIэжьырт, и адэжь и лъапсэрт. Ауэ зыкIи ещхьыжтэкъым и щIыб зыхуигъазэу ежьэжам. Чырбыш плъыжь унэшхуэ итт, сэрей бжыхьым зэщIэцIууэжу гъущI куэбжэр хэлъыжт. Дыгъум хуэдэу, и гур къеуэу Хъусин куэбжэ цIыкIум бгъэдохьэ. Абы ирихьэлIэу къэсыжа жэмыр къыщIэбууэри ар къигъэщтащ. Хъусин тIэкIу зэрыIукIуэту, жэмыжьри арат зыхуеиххэри, и бжьакъуэмкIэ куэбжэр Iуихри дыхьэжащ. Бжэр къемыжэлIэж щIыкIэ бжэкъур иубыдри, Хъусин дэплъат пщIантIэм. И мэ зыщыуа зыри дэтыжтэкъым. ПщIантIэр нэщIми, гуэщым пхъэупс макъ къыщIэукIырт, абыкIэ плъа щхьэкIэ, абыи зыри щилъэгъуакъым. «Си гугъэмкIэ мыбы си щхьэгъусэр дэсыжкъым», - жиIэу и гум щIыIэ-щIыIэу къыщыкIым, и щIыбымкIэ дыхьэшх макъ къыщыIуащ. КъызэплъэкIмэ, зы щIалэ щхьэпэлъагэрэ хъыджэбз лантIэ цIыкIурэ куэбжэм къыхуэкIуэрт. Абыхэм куэбжэм Iутыр щалъагъум, я псэлъэн-гушыIэныр пачри, лIыр и щхьэм щегъэжьауэ и лъабжьэм нэс зэпаплъыхьащ, зыри жамыIэуи дыхьэжащ къызэплъэкIыжурэ. Хъусин абыхэм я ужьым здыриплъэм, кIапсэм фIэлъ жьыщIыгъэхэм къахэщ джэлэфей гъуэншэджым и нэр фIэнащ. Абы и гур зэуэ къыхэлъадэри, Iэ сэмэгумкIэ и бгъэм епхъуэжащ. ЗэфIэдияуэ здэщытым абы къызэхихащ унэм гъунэгъу хуэхъужа хъыджэбз цIыкIум и макъыр:
- Мамэ, мамэ! УщIэсIэ? Мо ди куэбжэм факъырэ къыIутщ. Зыгуэр щIумытыр сыт? Гуэныхькъэ!
- Ан-на, сыт факъырэ, факъырэ щыIэж иджы? Тхьэ и къаджэ макъи зэхэзмыха, дэнщыIэ?
Хъусин Марусэ и макъыр занщIэу къицIыхужащ. Сэри сыкъицIыхужмэ жиIэри, и щхьэр псынщIэу къыIуихащ и сабиигъуэри, и гъащIэм и IэфIыгъуэри щигъэкIуа и адэжь лъапсэм.
Марусэ куэбжэм къыщыдэкIам, факъырэм уэрамыр зэпиупщIыжауэ кIуэрт. Ар щилъагъум, Марусэ и щIалэм еджащ:
- ЛутIэ, а ЛIутIэ! Мыдэ къажэ, тIасэ!
Жэи мо факъырэ IукIыжам къегъэгъазэ! Зыгуэр еттынщ, ди лIахэм я псапэ хъунщ, нэгъуэщI мыхъуми.
