Аннэ Васильевнэ и ахъшэ тIэкIур зэрымыщIэкIэ иухат. Дыгъуасэт и бохъшэм щхъыщхъыжу щыдэлъар, нобэ-щэ? ЗэхэушкIумпIэжауэ сом тхущI дэлъщ. Пенсэр къэсыным иджыри тхьэмахуэ иIэжт. Бзылъхугъэм къигубзыгъыжыну яужь итщ и ахъшэр щигъэкIуэдар. Зымахуэ джалэри и лъэгуажьэр игъэузыжати, дохутырти, хущхъуэти, машинэ хьэхути жиIэурэ и ахъшэр исыкIат. Абы ипэ и ныбжьэгъу бзылъхугъэм деж хьэщIапIэ щыIати, абыи ахъшэ хъарзынэ тригъэкIуэдат. Зимыумысыж щхьэкIэ, пенсэр къызэрырату, къэхьауэ нэхъ лъапIэ дыдэм хуэдэ къищэхуат. Апхуэдэ куэдрэ къыхуимыхуэми, иджы нэхъ лейуэ щIытегушхуари уэ къащIэ…

 Ленинград щыпсэу и къуэм хуищIми хъунут, и жьэ къызэрыжьэдэкIыуи къыхуигъэхьынут, ауэ, пэжым ухуеймэ, абы ахъшэ имыIэу къуэм зыкъригъэщIэну укIытэрт. Арати, сом тхущIыкIэ пенсэр къэсыху зэрыпсэунум егупсысын щIидзащ. Хьэуэ, нанэм шхын иIэт, ауэ Iуэхуракъэ, махуэ къэс ириф арифон хущхъуэм тIу фIэкIа илъыжтэкъым, зыгъэжей хущхъуэри иухат. Зыгуэр къэгупсысын хуейт. Пэшыр къызэхиплъыхьащ, пщэ хъуну щIэтым егупсысу. И къуэр зэпымычу къелъэIурт зэи зыри имыщэну, ауэ мо хьэкъущыкъу лъапIэм зы, тIу хищыкIкIэ сыт ягъэ кIын?! Къуэми абы гу лъитэну фIэщ щIыгъуейщ. ХьэпшыпкIэ ерыщтэкъым ар, ауэ тхылъ зыхилъхьэ щымыIэу фIыуэ илъагъурт.

Тхылъхэр унэм щыгъунэжт. ЖьыкIэфэкIэ куэдым зэрахабзэу Аннэ Васильевнэ телевизорым къыIунэжауэ Iусхэм ящыщтэкъым, ар тхылъ еджэрт. 

Пасэ зэманым нэмыцэм ящIа статуэткэ цIыкIу къищтэщ, кIэзетым хуэсакъыу кIуэцIишыхьри, апхуэдэхэр щащэ тыкуэным ихьащ. 

 Ящэхуакъым, ауэ пасэрей хьэпшыпхэр зыщэхуж щIалэ гуэрым и номер къритащ. Бзылъхугъэм ифIэфIтэкъым хамэ и унэ къыщIишэну, ауэ щIалэм телефонкIэ епсэлъа иужь, моуэ дзыхь зыхуэпщI хъун гуэру къыщыхъуати, къригъэблэгъащ. СыхьэтитI дэкIауэ арат щIалэр абыи и бжэщхьэIум къыщытеувам.

«ИIэт, сыгъэлъагъут, сыт пщэну уиIэр?», - зеплъыхь щэхуакIуэм. Бзылъхугъэм жиIэм емыдэIуащэу, и нэм къыфIэнэр къищтэурэ, езыр зыхуейуэ унэм щIэтыр зэхуихьэсащ. Аннэ Васильевнэ зыгуэр жиIэну яужь ихьат, ауэ модрейм идакъым. «Пенсэ тыгъуэм упэплъэу мазэ къэс си деж укъыщIэпсэлъэнур сыт, псори зэуэ къызэщи зэфIэкIакъэ? ИтIанэ, сэ схуэдэу уасэфI къозытын къалэм дэсыххэкъыми, узэгупсысын хэлъкъым мыбы. Иджыпсту мы къэсщтахэр къызыбощэри, уэри ахъшэ гъэтIылъа уиIэу, сэри махуэ къэс сыкъэкIуэн хуэмейуэ мэхъу».

Бзылъхугъэр ныкъуэкъуэну хуейтэкъым, итIанэ, езыр лIэмэ, къуэм а хьэпшыпхэр Ленингад ишэжынукъым, зэбгритыкIыжыну аращи, абы нэхърэ нэхъыфIкIэ иджыпсту зы сом къыхущIэкIрэ езым къыхуэсэбэпым.

ЩIалэм хьэпшыпхэр зэпиплъыхьурэ бжыгъэ гуэрхэр итхырт. ТхылъылъэмкIэ еплъэкIри: «КъызэрызгурыIуамкIэ, пасэрей тхылъ, моуэ тхылъыжь дыдэ зыри фиIэкъым?», - жиIэри щIэупщIащ. Аннэ Васильевнэ абдеж и бзэр къыщиутIыпщри, и гъащIэм и къекIуэкIыкIар, тхылъ куэду щIаIэ щхьэусыгъуэр жиIэжащ.

 И щхьэгъусэм тхылъ фIыуэ илъагъуу щытащ, уеблэмэ Хэку зауэшхуэм и кIыхьагъкIэ Симоновым и усэ тхылъ и гуфIакIуэм дэлъу кърихьэкIат. Бзылъхугъэм жиIэжащ зэгуэр я къалэм Симоновыр кърагъэблэгъауэ и щхьэгъусэм и тхылъ цIыкIум Iэ къызэрыхущIидзам и хъыбар. 

- НэгъуэщI зыри къыхутритхатэкъэ?- щIоупщIэ щэхуакIуэр.

- «Алешэ, уэ дауи бощIэжыр зауэм и гъуэгур. ГъащIэ мамырым насып ущыщымыщIэну»,- псалъэ гуапэхэри къыхутритхат.

- КхъыIэ, а тхылъыр уиIэжмэ, сыгъэлъагъу.

Бзылъхугъэр мыпIащIэу къэтэджри, ауэ щылъ тхылъыр къыхуишиящ.

ЩIалэм тхылъыр нэпсейуэ зэпеплъыхьри, жеIэ:

- Мы тхылъм папщIэ иджыри сом щитI щIызогъури, псори зэхэту сом мин пщыкIухым щIигъу узот.

- Хьэуэ, тIасэ, хьэуэ! Мыр схуэщэнукъым.

  ЩIалэм ахъшэр хуэсакъыу къыхибжыкIри, стIолым къытрилъхьащ. Бзылъхугъэм и гур къызэфIэзэрыхьати, ахъшэм хуеплъэкIыххакъым.

- Хъунумэ, иджыри зы лъэIу пхузиIэт, - темыгушхуащэ хуэдэурэ къэпсэлъащ щэхуакIуэр. – Симоновыр къызэрымыкIуэу фIыуэ илъагъуу зы ныбжьэгъу щIалэ сиIэщи, мы тхылъыр къасщтэу абы езгъэлъагъу хъуну пIэрэ? Сурэт трихынти, къэсхьыжынт. МахуитI къудей.

Аннэ Васильевнэ «Хьэуэ» жиIэну къыщIэкIынт, ауэ къыхудэшеякъым. Симоновыр фIыуэ щилъагъукIэ, абы и Iэ зыщIэдза тхылъ илъагъуну и нэ къыщикIкIэ цIыху Iейуэ къыщIэкIынкъым…

  А псом ар егупсысыху щIалэм тхылъыр и блэгущIэм щIилъхьэри, лифтым зридзэжащ.

МахуитIкIэ зэжьа щIалэр къэкIуакъым (ауэ Iей зигу къэмыкI бзылъхугъэр абы пэплъэрт). Етхуанэ махуэм хуэмышэчыжу езыр псэлъащ. «КъалэмкIэ сыщыIэкъым. МахуитI дэкIмэ, сынэкIуэжынущи, уи тхылъыр ныпхуэсхьыжынщ», къыжриIащ. Абы яужь аргуэру тхьэмахуэ дэкIащ. «СощIэж, пщэдей фIэзгъэкIынкъым». Пщэдеи къэкIуакъым ар. Бзылъхугъэм щIалэр хигъэзыхь щыхъум: «И кIэри и пэри тхылъкъэ, мыпхуэдэ усэ тхылъ къыпхуэсщэхужынщи аращ, къэхъуаIаура?», - жиIэри къыщIэгубжьащ. 

Аннэ Васильевнэ дежкIэ а мазэр хьэлъэт, хьэлъэ дыдэт. И щхьэгъусэм епцIыжауэ къыщыхъуу и гур къеныкъуэкъурт.

«Къысхуэгъэгъу, Алешэ», -псалъэхэр тхьэлъэIум хуэдэу щыжеижкIи къыщыушкIи жиIэ зэпытт. Куэд дэмыкIыу ар пIэм хиубыдащ. И къуэр къэкIуэжри, ар зезыхьэн бзылъхугъэ къыхуищтащи абы трегъэу, зыхуей хуегъазэ. Къуэм гу лъита хуэдэкъым унэм щIэта хьэпшыпым и ныкъуэр зэрыщIэмытыжым е апхуэдафэ зытригъауэрэ? Симоновым и тхылъым и Iуэху хузэрихуэххакъым, уеблэмэ укIытащ жриIэн. СыткIи хуейт абы къуэр? Куэд мыщIэу зыхуэзэжа и щхьэгъусэмрэ езымрэт ар зи щIэиныр.

 

Сурэтыр Левченков Александр ейщ.