Дохутырым и хущхъуэ нэхъыщхьэр - гугъэщ

   Мэремщауэ Тамарэ  2008 гъэм Налшык дэт курыт еджапIэ №27-р дыщэ медалкIэ къиухри академик Павловым и цIэр зэрихьэу Санкт-Петербург дэт медицинэ университетым  щIэтIысхьащ. 2014 - 2016 гъэхэм Алмазовым и цIэр зезыхьэ медицинэ IуэхущIапIэм клиническэ ординатурэр акушерствэмрэ гинекологиемкIэ къыщиухащ. Санкт-Петербург дэт медицинэ факультетым ультразвуковой Iэмалхэмрэ бзылъхугъэр къэпщытэнымкIэ IэщIагъэ щызэригъэгъуэтащ. Абы къыкIэлъыкIуэу Мечниковым и цIэр зезыхьэ медицинэ университетым «Гинекологическая эндокринология» программэмкIэ щеджэжащ. Тамарэ хэтщ Урысейм ЦIыхум и репродукцэмкIэ ассоциацэм.

Пщащэ тхьэIухудым, щэныфIэм, дохутыр Iэзэм лъэныкъуэ куэдкIэ зэрызиужьыным хущIокъу. И лэжьыгъэм къыхудэхуэ зэман мащIэм абы хамэ къэралыбзэхэр зэрегъащIэ, адыгэ къафэм зыхуегъасэ. Тамарэ зытет гъуэгу дахэр и нэщэнэщ ар фIыкIэ узыщыгугъ хъунухэм зэращыщыр. Абы и щыхьэтщ хъыджэбзым къытхуиIуэта   и гупсысэ дахэхэр.

                     ЩIэдзапIэр

 — Дэ унагъуэшхуэхэм дащыщкъым, ауэ нэхъыщхьэращи, фIылъагъуныгъэ, зэгурыIуэныгъэ, зэхэщIыкI диIэщ. Си адэ Мэремщауэ Александррэ си анэ Къэмбэчокъуэ Мадинэрэ си дэлъхумрэ сэрэщ яIэр. Си адэр гъащIэм гъуазэу, гъуэгугъэлъагъуэу щыдиIэщ. Хъыджэбз цIыкIу куэдым хуэдэу, сэри сызэрыцIыкIурэ си анэр дахагъэм, Iущагъым, хабзэ дахэм я щапхъэу къызолъытэ. Си псэм пэсщI си дэлъху закъуэ Алим щыпсэури щылажьэри Новосибирскщ. Адыгэхэм я хьэлкъым я унагъуэм щыщхэм куэдрэ тепсэлъыхьу е я фIылъагъуныгъэр хэIущIыIу ящIу, ауэ гугъущ, апхуэдизу къобэкIыр щIэпхъумэну.

IэщIагъэр къызэрыхихар

— Пэжыр жысIэнщи, сэ сащыщкъым зэрыцIыкIурэ дохутыр хъуну щIэхъуэпсахэм, уеблэмэ, I0-нэ классым сынэсыху дохутыр IэщIагъэм зыщыздзейуэ, абы нэмыщI сыту седжэми здэуэ щытащ. Ауэ, зэрыжаIэщи, нэхъ узыщышынэрщ гъащIэм къыппекIуэкIыжыр. Си адэ-анэр къызэчэнджэщу, дохутыр сыхъумэ, зэрафIэкъабылыр къыщызжаIэм, си фIэщу сегупсысри, сытегушхуащ. Абы щыгъуэ сэ дэнэ щысщIэнт а IэщIагъэм ирилэжьэн щIэздзэн и пэ гугъуехьыу къыспэщылъыр зихуэдизыр. Ауэ щыхъукIи, зэи сыхущIегъуэжакъым, IэщIыб сщIыну сыщыхуей къэхъуакъым. IэщIагъэ нэхъыщхьэ щызэзгъэгъуэтар Санкт-Петербургщ. Япэу абы сыщыкIуам 11-нэ классым сыщIэст, зыплъыхьакIуэ сежьати, си ахъшэр сфIадыгъури мащIэу гугъу срагъэхьат, ауэ мурад сщIат къалэм и «нэфI зыщезгъэхуэжынуи», зэзгъэхъулIащ.

ЕгъэджакIуэхэр

— Ди IэщIагъэм щымащIэкъым сэ сызыдэплъей, щапхъэ схуэхъу цIыхушхуэхэр. Сезыгъэджахэми мымащIэу яхэтщ цIэ лъапIэр медицинэм къыщызылэжьыфа дохутырышхуэхэри, ауэ щыхъукIэ, сэ схужыIэнукъым фIэкIыпIэ имыIэу егъэджакIуэ нэс схуэхъун срихьэлIауэ — сэркIэ мыхьэнэшхуэ иIэщ а псалъэм. ЩIэныгъэ зиIэр куэдщ, ауэ егъэджакIуэ нэс хъуфыр зырызщ.

Жэуаплыныгъэр  инщ

         - Медицинэм къыщыхэсхыну унэтIыныгъэм нэхъ гугъу сыдехьащ. Сызэреджа илъэсихым зыбжанэрэ схъуэжащ, иужькIэ, еханэ курсым сыщIэсу, хирург IэщIагъэм сыхуеджэну тезухуат. Ауэ, си сапэр угъурлы хуэхъуну щыгугъыу зи гъащIэр къысIэщIэзылъхьа цIыхур лIауэ си нэгу къыщIэувэри, сыхущIегъуэжащ. ЦIыхум и узыншагъэ пIэщIэлъыныр жэуаплыныгъэшхуэщ, ауэ гъащIэ пIэщIэлъыныр куэдкIэ нэхъ инщ, нэхъ гугъущ. Арати, дерматолог, косметолог унэтIыныгъэхэм нэхъ тезгъащIэу, косметологиемкIэ курсхэри къэзухри, мазитIкIи сылэжьащ. Лэжьэн щIэздза иужьщ сэ а IэщIагъэр сызэрысымейр къыщызгурыIуар.

Акушер-гинеколог IэщIагъэр къызэрыхэсхари гъэщIэгъуэнщ, зы махуэм сытегушхуат. Абы ирилажьэ дохутыр гуэрым сыхуэзауэ сепсэлъылIэри, къызгурыIуащ сызыхуейр. Абдеж ординатурэм сыкIуэну экзаменхэр стын хуейти, си дэфтэрхэр къыхэсха унэтIыныгъэм псынщIэу естыжщ, экзаменхэр стыри, сыщIэтIысхьащ. ЗанщIэу си нэгу къыщIыхьат си цIэ - унэцIэм врач-репродуктолог пыту, ар си лэжьапIэ пэшым тетхауэ, бгъэхэIум тету зэрызесхьэнур.

Дохутырхэр нэгъуэщIщ

- Адрей IэщIагъэхэм медицинэр куэдкIэ къыщхьэщокI. Псом япэрауэ, медицинэр  къыхэзыха псоми ящIэ а IэщIагъэм, къахуэныкъуэ цIыхухэм, Гиппократ и тхьэрыIуэм езыхэм тыхь зэрызэхуащIыр. Сымаджэм и узыр дагъэпсынщIэн папщIэ дохутырхэм куэд, куэд дыдэ зыхуагъэныкъуэ, а IэщIагъэм арыншауэ урилэжьэфынукъым. ЕджапIэм узэрыщIэтIысхьэу щIедзэ абы. Уи жей умыгъэныкъуэу, къару тумыгъэкIуадэу уеджэфынукъым. СощIэж, дыщеджэм щыгъуэ, ди егъэджакIуэхэм операцэ зэращIым деплъыну дашати, сыхьэт 12-м щIигъукIэ щекIуэкI къэхъурт. Зы меданкIи теплъэкъукI, тегупсысыкI мыхъуу, къарурэ зэфIэкIыу яIэр стIолым телъым бгъэдалъхьэрти, абы куэдым сригъэгупсысащ. ЕтIуанэрауэ, а IэщIагъэр къыщыхэпхым деж, езым уи фIэфIыныгъэкIэ апхуэдэ псэукIэм «Iэ щIыбодз». Дохутырыр Iэпкълъэпкъым и мызакъуэу, псэми и дохутырщ, ар зыщыбгъэгъупщэнкIэ Iэмал иIэкъым, псалъэм къаруушхуэ иIэщ. Сыт хуэдэ IэщIагъэми абы ирилажьэм гупсэхугъуэ иримытмэ, урилэжьэфынукъым икIи къохъулIэнукъым. Дохутырхэм я дежкIэ я сымаджэхэм я псалъэ гуапэм, абыхэм я гукъыдэжым нэхъ «улахуэфI» щыIэкъым.

Псалъэм и къарур

         - Лэжьэн зэрыщIэздзэрэ блэкIа зэманыр зэрымащIэм къыхэкIыу псалъэ хэIэтыкIа жысIэныр  къезэгъкъым, ауэ  шэч хэмылъу, си IэщIагъэр къыгуэхыпIэ имыIэу си гъащIэм епхащ. НэгъуэщIу си гъащIэр си нэгу къысхущIэгъыхьэркъым.   Ар къызэрыхэсхам куэдрэ сыщогуфIыкIыж. Зэ еплъыгъуэкIэ си IэщIагъэр къызэрыгуэкI гуэру къызыщыхъуни щыIэу къыщIэкIынщ, ауэ бын зимыIэу зи щхьэ къозыхьэлIа цIыхухэм уадэлэжьэну тыншкъым. Псом япэрауэ, абыхэм уазэреIэзэр псалъэщ, абыхэм епт гугъэрщ. Илъэс куэдкIэ быным щIэхъуэпса адэ-анэм я гъусэу абыхэм къахэхъуа гъащIэщIэм ущыщыгуфIыкIкIэ уасэ зимыIэ гурыфIыгъуэщ. Мис а дакъикъэхэр къару къигъэхъуапIэщ, мы дунейм укъызэрыщысэбэпыр, цIыхухэм уазэрыхуэщхьэпэр пщIэныр насып инщ.

Тэрчокъуэ Дисэ.