Лъэпкъыр зэрыгушхуэ и цIыхухэм ящыщ зыщ «УхуакIуэ» колледжым и унафэщI Сунш Заудин Шамсадин и къуэр. Абы и дуней тетыкIэм щыгъуазэ, и Iуэху бгъэдыхьэкIэр зыщIэ дэтхэнэми жиIэфынущ ар жэуаплыныгъэ пылъу сыт хуэдэ къалэнри зыгъэзащIэ цIыху емызэшу зэрыщытыр.
Заудин Лэскэн районым хыхьэ Аргудан къуажэм къыщалъхуащ. Курыт еджапIэр къиуха нэужь, 1970 гъэм ар щIэтIысхьащ Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал университетым и тхыдэ-филологие къудамэм. 1975 гъэм Суншым егъэджэныгъэ IэнатIэм лэжьэн щыщIидзащ икIи нобэр къыздэсым а унэтIыныгъэм хэтщ зэфIэкI лъагэхэр къигъэлъагъуэу, ехъулIэныгъэхэр иIэу. Ар философие щIэныгъэхэм я кандидатщ, УФ-м егъэджэныгъэмкIэ и отличникщ, КъБР-м егъэджэныгъэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэщ, къищынэмыщIауэ, зыпэрыт IэнатIэр зэрыригъэфIакIуэм къыпэкIуэу УФ-м Егъэджэныгъэмрэ щIэныгъэмкIэ и министерствэм, КъБР-м и Парламентымрэ Правительствэмрэ я щIыхь тхылъхэр мызэ-мытIэу къыхуагъэфэщащ.
ЦIыху хьэлэлу, гуапэу дунейм тет Заудин зыхэт гупми, къызыхэкIа лъэпкъми, и благъэ-Iыхьлыхэм я дежи и пщIэр щылъагэщ, абы и псалъэр ялъытэу апхуэдэщ. Гъуазджэм, щэнхабзэм, тхыдэм, нэгъуэщI унэтIыныгъэхэми куууэ зэрыхищIыкIым, и IэщIагъэм сыт щыгъуи зэрыхигъахъуэм, и къэухьым зэрызригъэужьым и фIыгъэкIэ, ар нобэрей зэманым декIуу мэбакъуэ, аращ абы и лэжьыгъэкIэ ехъулIэныгъэхэр щIызыIэригъэхьэфри. ГушыIэ дахи иIэщ Суншым, уеблэмэ ар егъэджакIуэхэмрэ студентхэмрэ яхуиIэ зэхущытыкIэфIым и лъабжьэ нэхъыщхьэщ. И дэтхэнэ псалъэри, щIагъыбзэ зиIэ и гушыIэри зыхуигъэлажьэр студентхэм гъэсэныгъэ тэмэм егъэгъуэтынырщ. Мыдрейхэми ар къагуроIуэри, зыщIогупсысыж, языныкъуэхэми, гу зэрылъыттащи, нэхъыжьыфIым щапхъэ трах.
Сунш Заудин нобэрей зэманым декIу унафэщIщ, «псалъэр мащIэрэ, Iуэхур нэхъыбэу» къыхуеджэныгъэм щIэту и гъащIэр ирехьэкI абы. Сыт хуэдэ щытыкIэ гугъу къимыхутами, къыпэщыт къалэныр зэрызэфIихын хэкIыпIэхэр къегъуэтыф, дэтхэнэ Iуэхуми езым и еплъыкIэ хуиIэжу щытщ. Апхуэдэ хьэлыфIымрэ зыпэрыт IэнатIэм хуиIэ фIылъагъуныгъэмрэщ ар лъагапIэщIэм хуэзышэр.
«КъызэрыгуэкI цIыху лэжьакIуэм иIэ пщIэм нэхъ лъагэ щыIэкъым. Жылагъуэм и ефIэкIуэныгъэр зэлъытыжари, абы щызекIуэ адрей лъапIэныгъэхэр къэзыгъэщIри цIыху лэжьакIуэм бгъэдэлъ Iэзагъэмрэ зэфIэкIымрэщ. Абы и лэжьыгъэм, и щIэныгъэм, и Iэзагъэм, къапщтэмэ, куэдкIэ елъытащ экономикэр. ЩIэныгъэлIым и гупсысэ нэхъ хьэлэмэт дыдэми инженер цIэрыIуэм и проектми зыри я мыхьэнэкъым, ахэр гъащIэм хэзыпщэн къызэрыгуэкI лэжьакIуэхэр щымыIэмэ», - а псалъэхэмкIэ илъэс къэс колледжым къыщIэтIысхьэ ныбжьыщIэхэм захуегъазэ Суншым икIи апхуэдэ щIыкIэкIэ япэ махуэхэм щыщIэдзауэ абыхэм захрегъащIэ къыхаха IэщIагъэм я гъащIэм щиубыдынкIэ хъуну увыпIэм и мыхьэнэр зыхуэдэр. ПсынщIэу зызыхъуэж дунейм хэзэгъэным абы куэдрэ егъэджакIуэхэри къыхуреджэ, ныбжьыщIэхэри хуеущий я IэщIагъэм, зэфIэкIым кIуэ пэтми хагъахъуэу зэрыщытын хуейм. Колледжым и гъэсэнхэм я нэхъыбэм я щIэныгъэм еджапIэ нэхъыщхьэхэм щыпащащ икIи гъащIэм езым я лъагъуэ щыпхашыжауэ апхуэдэхэщ. И нэIэм щIэт ныбжьыщIэхэм я Iуэху зыIутым щыгъуазэщ Заудин, дэтхэнэми игу илъ, и псэм щыщIэр къищIэн папщIэ щIэх-щIэхыурэ абыхэм йопсэлъылIэ.
НыбжьыщIэхэм я еджэныгъэр тэмэму къызэгъэпэща хъунымкIэ колледжым зыхуэныкъуэ псори иIэщ. Абы хэтщ лабораторэ, спорт пэшхэр, компьютер классхэр, студентхэр пщIэншэу здэкIуэ шхапIэ. Сытми, ныбжьыщIэр еджэнумэ, Iэмал псори къыхузэгъэпэщащ. ЕгъэджакIуэхэм ныбжьыщIэхэм ират щIэныгъэм нэмыщIкIэ, къыхаха IэщIагъэм пэжу, жэуаплыныгъэ яхэлъу зэрыбгъэдэтыным хуагъасэ. КъищынэмыщIауэ, еджапIэм щрагъэкIуэкI ныбжьыщIэхэм я къэухьым зезыгъэужь, я зэфIэкIыр здэнысыр къызэрапщытэ зэхьэзэхуэ зэхуэмыдэхэр. «ЕхъулIэныгъэр занщIэу къакIуэркъым, - жеIэ Суншым. - Ар уи IэнатIэм егугъуу упэрыткIэрэ, уи Iэзагъэр ебгъэфIакIуэкIэрэ къыпхуэлэжьыну аращ. Абы и лъэныкъуэкIэ мыхьэнэшхуэ яIэщ студентхэм я зэфIэкIыр утыку къыщрахьэ зэпеуэхэм. Абдежым наIуэ къыщохъу щхьэж хузэфIэкIынур здынэсыр, адэкIэ зэрызиужьыну Iэмалхэри къещIэ. Ерыщу зыхуигъэувыжа мурадым хуэкIуэрщ гъащIэм и лъагапIэхэр къызыгъэIурыщIэфынур».
Езэш имыщIэу зи зэфIэкIым зезыгъэужь, ищIэмкIэ сыт щыгъуи къыбдэгуэшэну, дэIэпыкъуэгъу нэс къыпхуэхъуфыну унафэщIыр и лэжьэгъухэм я дежкIэ щапхъэщ. И акъылкIэ, и IэщIагъэм хуэIэижьу зэрыщытымкIэ абы къилэжьыжащ жылагъуэм и деж щиIэ пщIэ лъагэр.
