ЩIэныгъэлIхэр йолэжь

Дунеймрэ щIыуэпсымрэ пластикэ пкъыгъуэхэм къахуихь зэраныгъэм нобэ дэтхэнэ зыри щыгъуазэщ. АрщхьэкIэ, зы къэралыгъуэми ар къыщIагъэкIыныр щызэпыуркъым, къыкIэлъыкIуэнкIэ хъуну псор щIыми псыми нэрылъагъу къыпщащI пэтми.

ЩытыкIэм игъэпIейтея щIэныгъэлIхэм я тхыгъэхэм къызэрыхэщамкIэ, псом нэхъ шынагъуэжыр микропластикэ пкъыгъуэхэрщ. Пластикыр илъэсищэкIэ, хэбгъэзыхьмэ , илъэс минкIэ щыркъым, куэдрэ щIым щIэлъа нэужь микрочастицэу зэпкърохуж мыхъумэ. Апхуэдэщ косметикэ хуэIухуэщIэхэм я гранулэ пкъыгъуэхэр,  синтетикэ щэкIхэр зэрызэхэлъ микроIуданэхэр, краным къиж псыр, псы инахэр.

- Абыхэм къыпакIухьыркъым цIыхум яшх ерыскъыхэкIхэми. ЩIэныгъэлIхэм иджыри намыджыса микропластикэм цIыхум и Iэпкълъэпкъыр апхуэдизу ипсыхьащи, пщэдей ар киборг щытыкIэм хуэкIуэнри хэлъщ, -  къыхагъэщ абыхэм.

Иджырей технологиещIэхэмкIэ мы къэпщытэныгъэхэр япэу езыгъэкIуэкIар ди къэралырщ - Томск  дэт университетым биологиемкIэ и институтырщ. Абыхэм я зэфIэкIым къэрал куэд къыпэджэжащ икIи а къэхутэныгъэ телъыджэхэр хэIущIыIу ищIащ дуней псом щыцIэрыIуэ «WATER» журналым. Лэжьыгъэхэр къыщрахьэлIар Урысейм и псы ежэх нэхъ инхэр къанэ щымыIэу зыхэхуэж Ищхъэрэ - Мылылъэшхуэ хым пэгъунэгъу Сыбыр и псы ежэххэрщ.

IэмэпсымэщIэхэм я зэфIэкIыр  апхуэдизкIэ инщи, дяпэкIэ абыхэм я фIыгъэкIэ ягъэкъэбзэфынущ хымрэ псымрэ хэхуэ щIыдагъэр, лъащIэм щIэтIысыкI пластикэ пкъыгъуэхэр, щIыуэпсым игъуэт зэхъуэкIыныгъэхэр тыншу къахуэхутэнущ.

Германием и щIэныгъэлIхэми къагъуэтащ  зы IэмалыщIэ къызэрыгуэкI: микропластикыр гъэкIуэдынымкIэ пхъэхуейр сэбэпышхуэ хъуфынущ.

Микрочастицэ мынэрылъагъухэр мардэ щхьэхуэм тет химическэ псы зэхэщIакIэ ялэри, жыгыр зыхасэну щIым халъхьащ. Пхъэхуейр къыщыдэкIуэтеям микрочастицэхэм я процент 17-р хэлъыжтэкъым - жыгым зэщIишат.

ЛЪОСТЭН Музэ.
Поделиться:

Читать также: