Дунейм щыхъыбархэр

НОБЭ

ЩIалэгъуалэм я дунейпсо махуэщ

Каспий тенджызым и дунейпсо махуэщ

Урысейм и Дзэ-Хьэуа Къарухэм я махуэщ

1851 гъэм Америкэм щыщ дэрбзэр Зингер Исаак Iэрыгъадэ машинэщIэ къигупсысащ. Махуэ 11 къудейкIэщ ар зэрелIэлIар иужькIэ езыр дуней псом цIэрыIуэ щызыщIа, и цIэр зезыхьэ а Iэмэпсымэр зэпкърилъхьэным.

1865 гъэм Инджылызым щыщ хирург Листер Джозеф операцэ зэрищI Iэмэпсымэхэмрэ и Iэхэмрэ микробхэр кIэригъэкъэбзыкIын щхьэкIэ япэу къигъэсэбэпауэ щытащ фенол (карболовая кислота) жыхуаIэр. Операцэ нэужьым уIэгъэхэр е екIуэурэ илIыкIхэм я бжыгъэр абы и фIыгъэкIэ хуэдищкIэ нэхъ мащIэ хъуауэ щытащ.

1953 гъэм СССР-м дунейм щыяпэу водороднэ бомбэ игъэунэхуащ.

1981 гъэм IBM компанием къыщIигъэкIащ цIыхум здыхуейм деж щигъэуву къигъэсэбэпыным тещIыхьа компьютерыр.

1985 гъэм «Японием и авиалинэхэм» я «Боинг-747» кхъухьлъатэр Оцутакэ бгым еуащ. А гузэвэгъуэм цIыху 520-рэ хэкIуэдат, 4-р къелат. Кхъухьлъатэ къехуэхыу апхуэдиз цIыху зэуэ щыхэкIуэда абы фIэкIа къэхъуатэкъым.

2000 гъэм Баренцевэ тенджызым щыщIилъэфащ «Курск» псыщIагъырыкIуэ кхъухьыр. Абы иса цIыхуи II8-ри хэкIуэдащ.

2013 гъэм Урысейм и щIыналъэ псоми лэжьэн щыщIидзащ къэхъукъащIэ къызэрымыкIуэ щихуам деж цIыхум дэIэпыкъуэгъу къызэрыриджэ, IэнатIэ псоми я дежкIэ зыуэ щыт телефон номерым.

1681 гъэм къалъхуащ хыдзэлI-къэхутакIуэ, урысей флотым и офицер Беринг Витус.

1930 гъэм къалъхуащ химие щIэныгъэхэмкIэ доктор, КъБКъУ-м и профессор Бырхьэм Михаил.

1944 гъэм къалъхуащ къэрал лэжьакIуэ, КъБР-м и Правительствэм и УнафэщIым и къуэдзэу щыта, УФ-м щIыхь зиIэ и ухуакIуэ Тыркуин Анатолэ.

1955 гъэм къалъхуащ франджы политик, а къэралым и 24-нэ президенту щыта Олланд Франсуа.

Дунейм и щытыкIэнур

«pogoda.yandex.ru» сайтым зэритымкIэ, Налшык пшэр техьэ-текIыу щыщытынущ. Хуабэр махуэм градус 24 – 25-рэ, жэщым градус 18 – 19 щыхъунущ.

Лъэпкъ Iущыгъэ:

Шыхъуэжалэ и уанэ пылъапIэм пелъэж.

Зыгъэхьэзырар ЖЬЭКIЭМЫХЪУ Маринэщ.