«Графиня Аиссе» фильмыр ягъэлъагъуэ

Гъуазджэ

АР-м, КъБР-м, КъШР-м я цIыхубэ тхакIуэ МэшбащIэ Исхьэкъ и Iэдакъэ къыщIэкIа «Аиссе» тхыдэ романымкIэ полнометражнэ художественнэ фильм зэрытрахым теухуа хъыбар мызэ-мытIэу ди газетым тетащ.

Мы махуэхэм Адыгейм, Къэбэрдей-Балъкъэрым, Къэрэшей-Шэрджэсым щокIуэкI фильмыр. Абы фыщеплъыфынущ Налшык и «Дея» киногъэлъэгъуапIэм.

Фильмым роль нэхъыщхьэр щызыгъэзэщIар, къэбэрдей пщащэ, Нарткъалэ къыщалъхуа, Москва дэт «Гоголь-центр» театрым и актрисэ Мамрэш Светланэщ, хъыджэбзыр щыцIыкIум и ролыр игъэзэщIащ ЕхъулIэ Даянэ.

«Орел», «Ракурс» кинокомпаниехэм Адыгейм, Санкт-Петербург къалэм, хамэ къэралхэм щытраха сценэхэм узыIэпашэ экранышхуэкIэ ущеплъкIэ. Фильмым и режиссёр нэхъыщхьэр Урысей Федерацэм гъуазджэхэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ, кинорежиссёр цIэрыIуэ Муратов Александрщ.

Кином шевалье Д,Эди и ролыр щигъэзэщIащ Дряблов Евгений, Ермин Владимир граф де Ферриолу джэгуащ, Добровольская Евгение (мадам де Ферриоль), Лазарев Александр (герцог Орлеанский), Беляев Юрий (Мальтийскэ орденым и посолщ), Ткаченкэ Артем (герцог Орлеанский и дэIэпыкъуэгъущ).

Аиссе и адэшхуэ-анэшхуэу джэгуащ Урысей Федерацэм щIыхь зиIэ и артист Зыхьэ Зауррэ Адыгэ Республикэм и цIыхубэ артисткэ Уджыхъу Мариетрэ, фильмым хэтащ Адыгейм и лъэпкъ театрым и актерхэмрэ «Налмэс» къэрал ансамблым и къэфакIуэхэмрэ.

Фильмым и продюсер нэхъыщхьэр Адыгейм и президенту щыта Щэумэн Хьэзрэтщ, абы доллар зы мелуан къритащ МэшбащIэм.

МэшбащIэ Исхьэкъ и романым лъабжьэ хуэхъуар къэхъуа Iуэхугъуэщ, зытеухуари адыгэ пащэщэм и гъащIэм и къекIуэкIыкIа къызэрымыкIуэрщ.

Франджы эпистоляр литературэм и классик Аиссе Шарлоттэ-Элизабет ХьэІишэт и дуней тетыкIэр, Iущагъыр, Iэдэбагъыр шэрыуэу къыщыгъэлъэгъуэжащ романым. Зи гъащІэр Кавказым къыщежьэу, Тыркум щыпищэу, Франджым щиуха адыгэ цІыхубзщ романыр зытеухуар. И адэм и лъапсэр зэрапхъуэу гъэр ящІа ХьэІишэт зи цІэ хъыджэбз цІыкІур 1698 гъэм ливр 1500-кІэ Уэсмэн пащтыхьыгъуэм щыІа франджы лІыкІуэ Шарль де Ферриоль Истамбыл бэзэрым къыщещэхури, пхъу ещІ, ирегъаджэ, щІэныгъэ хъарзыни ирегъэгъуэт. Чыристан диныр къыщищтэм, Шарлоттэ-Элизабет цІэр къыфІащат, арщхьэкІэ дунейм тетыху абы къызэреджар франджы жыІэкІэм иува Аиссе цІэмкІэщ. ХьэІишэт узримыгъэплъу хъыджэбз дахэ къищІыкІащ, езыр гуакІуэт, щабэт, псэм дыхьэм хуэдэщ жыхуаІэт.

ГъащІэм зэхэзе­дзэн ищІа ХьэІишэт къызыхэхуа унагъуэр сыт хуэдизу къыхуэмыгумэщІами, и нэгум къищ и гурыгъузхэр яхуэгъэкІуэдакъым, ­гущІэм щигъэпщкІу и гурыщІэхэр къахуэтІэщІакъым. А псом и щэнри ягъэпса къыпфІигъэщІу Іэсэт икІи зэпІэзэрытт.

ХьэІишэт нэгъуэщІ зы фІагъи бгъэдэлът: абы зэхэщІыкІышхуэ иІэу къыщІэкІащ. ЦІыху губзыгъэщ хужаІэу и зэманым псэуа тхакІуэ, узэщІакІуэ, философ куэд абы деж щызэблэкІыу щыхьэщІэрт, дэтхэнэми яжриІэнрэ яхуиІуэтэнрэ игъуэту. И ныбжьым емылъытауэ акъылышхуэ къызы­лъыкъуэкІа цІыхубзыр щыпсалъэкІэ, кІэщІт, ауэ купщІафІэт, жиІэр зэгъэзэхуат, ауэ шэрыуэт. ХьэІишэт бгъэдэлъ зэчийр нахуэ щыхъупар абы Каландрини гуащэм хуитхауэ щыта тхыгъэхэр зэуІуу дунейм къытехьа нэужьщ. Псэ къабзагъэм, фІылъагъуныгъэ пэжым, цІыхугъэм ипэ зыри изымыгъэщ ХьэІишэт куэд къигъэщІакъым, и ныбжьыр илъэс 39-м иту 1733 гъэм дунейм ехыжащ.

НЭЩIЭПЫДЖЭ Замирэ.
Поделиться: