ЛIыгъэр гущIэгъум и бийкъым

Кавказым ущыщу, уи гум зэпхимыдзынкIэ Iэмал иIэтэкъым Башкортостаным и телевиденэм илъэс блэкIам и кIэм щекIуэкIа псалъэмакъыр. Зи гугъу тщIыр цIыхубэм я гукъеуэхэр жригъэIэну, эфир занщIэ езыгъэкIуэкIа депутат Ишмухаметов Рустам зыкъыхуэзыгъэза бзылъхугъэм Кавказым щыщхэм къытхужиIахэрщ.

«Ди республикэм Кавказым и ныкъуэр щыIэщ, щэн-щэхуэн Iуэху зэрахуэу. Щхьэ ахэр дамышрэ армэм, ди щIалэхэр унагъуэм къытрамычу? Абыхэм я лъым хэтщ цIыху укIыныр, дэ дыдейхэр - урысхэр, тэтэрхэр, башкирхэр – апхуэдэу гъэсакъым. Ахэр дашмэ, Iуэхур нэхъ псынщIэу зэфIэкIынщ. Ди щIалэхэр щIыхэкIуадэр зэуэкIэ зэрамыщIэракъым, цIыхум еуэфхэркъым, щхьэ къывгурымыIуэрэ? Дэ апхуэдэу дгъэсакъым ди бынхэр», - жиIэри, къэпсэлъащ цIыхубзыр эфир занщIэкIэ.

«Сэ цIыхухэр лъэпкъ-лъэпкъкIи нэгъуэщI зыгуэруи зэхэздзынтэкъым, - асыхьэтым жэуап иритащ Ишмухаметовым упщIэ зиIэм. - Мыр ухуэсакъыурэ фIэкIа узытепсэлъыхь мыхъуну Iуэхущ, лъэпкъ зэхэгъэж пщIымэ, захуагъэм ухуэмыкIуэну. Дызэкъуэтыным и пIэкIэ, апхуэдэу цIыхухэр зыр адрейм щIыпэщIэдгъэувэн щхьэусыгъуэ къэдулъэпхъэщыныр щIагъуэкъым».

 ИужькIэ псалъэмакъыр къыщагъэхъеижащ «Подъем» газетми.

«Урысейм щыпсэууэ, нэгъуэщI лъэпкъхэм къахэкIахэм дамыгъэ якIэрызыщIэхэм я пIэкIэ соукIытэ, - щыжиIащ абдежми Ишмухаметовым. – СщIэркъым а цIыхубзым мураду иIари «кавказым щыщхэр» зыхужиIари. ПщIэну щыткъым, абы Кавказым щыщу къыфIэщIа сатуущIэхэр а щIыналъэм щымыщыххэу, псалъэм папщIэ, Азие Курытым къикIауэ къыщIэкIынкIи мэхъу. Е Урысей армэм хыхьэн къалэн ямыIэххэу, дэфтэр яIэщIэлъми тщIэркъым. Ди жагъуэ зэрыхъущи, иныкъуэ цIыхухэр славян теплъэ зимыIэ псоми «кавказ щылъхукIэ» йоджэ. Мыбдежми къыщыхъуар арагъэнщ. «Кавказым щыщщ» къыпхужаIэным ущIытеукIытыхьын щыIэкъым. Си щхьэкIэ, сэ Кавказым сыщыщамэ, абы сригушхуэнут. Ауэ мыбдежым къызэрыщыхъуам ещхьу, цIыхум дамыгъэ кIэрыщIэн Iуэхур емыкIущ, лъэпкъ зэпэщIэтыныгъэ къэзыгъэушщ. УпщIэ апхуэдэу зыгъэува телевизореплъми ищIар къезэгъыркъым. Псом нэхърэ нэхъ гухэщIщ ар зэныбжьэгъугъэр щытепщэ Башкортостаным зэрыщыщыр».

«Дэ лъэпкъ куэду зэхэт къэралщ дыщыпсэур, - жиIащ депутатым. - «Кавказец» зыфIэпщын лъэпкъ щыIэххэкъым. Кавказ Ищхъэрэр лъэпкъ нэхъыбэ дыдэ зэрыс щIыналъэщ. Апхуэдэу абы щыпсэухэм уеджэнри захуагъэм пэжыжьэщ. Иджыпсту екIуэкI зауэ Iуэху щхьэхуэм абыхэм хэлъхьэныгъэ хуамыщIу жыпIэныр къемызэгъ дыдэщ. Щапхъэу Шэшэн республикэ къудейр къэсщтэнщи, езым я гукъыдэжкIэ абы икIыу кIуам нэхърэ нэхъыбэ Урысейм иткъым. Армэм дашыну къызытехуэхэм я гугъу пщIымэ, военкоматхэм цIыхур къызыхэкIа лъэпкъракъым ягъэнэхъапэр».

«ЛIы хахуэр утыкум щощабэри, лIы щабэр утыкум щоткIий», - жеIэ адыгэм. ГущIэгъу пхэлъын щхьэкIэ, лIыгъэншэу ущытын хуейуэ зыгъэувым сыт къыгурыбгъэIуэфынур? ХэкIыпIэу мыбы иIэр цIыхубзыр Кавказым къегъэблэгъэнырщ. И нэкIэ иреплъ хахуагъымрэ гущIэгъуншагъымрэ зэрызэщхьэщыкIым. АпщIондэху Кавказым щыщхэм мыхахуэну езы тхыдэм Iэмал къазэрыримытам теухуа тхылъ тIэкIуи иреджэ.