Гъунэ изылъа гупыр

Музыкэ театрыр - илъэс 55-рэ!

Балет труппэр къыщежьар ди хэкуэгъу, Май къалэм къыщалъхуа Проценкэ Александр Москва къикIыжу Налшык къыщыкIуарщ. Абырэ Арсаевэ Фаинэрэщ ди республикэм и къуажэхэр, къалэхэр къызыхэзыкIухьыу къэфэным дихьэх ныбжьыщIэхэр къыхэзышар, ахэр щеджэ культпросфетучилищэм и хореографие къудамэм и гупышхуэр зыгъэсар. Проценкэ и япэ еджакIуэхэм щыщщ Хьэкъул Розэ, Архэст Хьэсэнбий, Къардэн Борис, Энеев ТIэхьир, Кузнецов Юрэ сымэ, нэгъуэщIхэри.

ИлъэситIкIэ ахэр иригъаджэри, балетхэр гъэувыным яужь ихьащ балетмейстер гъуэзэджэр. Абы «Лалуцэ» балетым и либреттэр езым ищIауэ иIэти, Коган Лев макъамэр щIригъалъхьэри, ЩоджэнцIыкIу Алий и цIэр зезыхьэ Адыгэ театрым аращ япэ дыдэ оперэу щагъэлъэгъуар. Абы къыкIэлъыкIуащ «Дахэнагъуэ», «Бахчисарайский фонтан», «Лебединое озеро» балетхэр. «Ещанэ ди лъэпкъ балетыр, «Iэминатыр», и кIэм нэмысауэ театрым и труппэм дыхагъэхьат, - къызжиIауэ щытащ Музыкэ театрым и балетмейстер нэхъыщхьэу илъэс куэдкIэ лэжьа Хьэкъул Розэ. - Ар цIыхухэм зыредгъэлъэгъуным хуэдгъэхьэзыращ ухуэныгъэр и кIэм нэзыгъэс ухуакIуэхэм я лъащэ макъым щIэту. Балет труппэр и закъуэ (адрей гупхэр зэхуашэсыху) илъэсрэ ныкъуэкIэ щылэжьащ Музыкэ театрым».

Музыкэ театрыр къыщызэIуахам щегъэжьауэ 1972 гъэ хъуху балетмейстер IэнатIэм пэрытащ классикэ хореографием и лъабжьэр Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм щызыгъэтIылъа Проценкэ Александр. ИужькIэ Гъубжокъуэ Болэт, Абыдэ Арсен, ПащIэ Рамед, Хьэкъул Розэ сымэ, 2012 гъэм къыщыщIэдзауэ - КъБР-м гъуазджэхэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ, ди республикэм ЩэнхабзэмкIэ и министерствэм и къудамэм и унафэщI ПащIэ Рамед. Театрыр къыщызэIуахам щегъэжьауэ балет труппэм хэтащ Кузнецов Юрий, иужькIэ «Муха-цокотуха» сабий балетыр Хьэкъул Розэ и гъусэу игъэувауэ щытащ.

Балет жанрым хэлъхьэныгъэшхуэ хуэзыщIахэм ящыщщ къэфакIуэ телъыджэхэу Зэхъуэхъу Сэлэмэт, Архэст Хьэсэнбий, Къардэн Борис, Величкэ Анатолийрэ Галинэрэ, Къардэн Еленэ сымэ, нэгъуэщIхэри.

Рамед щыгъуазэ дызэрищIамкIэ, иджыпсту балет труппэр цIыху 25-рэ мэхъу.

- Ди цIыху бжыгъэр къыщыдэмэщIэкIым и деж къыдогъэблагъэ Щэнхабзэмрэ гъуазджэмкIэ колледжым (зэгурыIуэныгъэ зэтщIылIауэ щытщ) Къафэ гъуазджэмкIэ и къудамэм щеджэхэр. Студентхэр лэжьыгъэм хыдогъэгъуазэ, догъэхьэзырри зыхузэфIэкIыну къэтлъытэхэр спетаклхэм, опереттэхэм, музыкэ комедиехэм, балетхэм хыдогъэхьэ.  

Балет труппэм хэтхэщ зи IэщIагъэр фIыуэ зылъагъу, ар зыкIи зыхуэмыхъуэжыну цIыхухэу Хьэкъул Анжелэ, балетмейстер-постановщик Чуякъуэ Юрий, Щэбэтыкъуэ Юлэ сымэ, нэгъуэщIхэри. Сценэр зыгъэдахэу къытщIэхъуэ щIэблэм щыщщ профессиональнэ къэфакIуэхэм я зэхьэзэхуэ Эсамбаев Мэхьмуд и цIэр зезыхьэм (Грознэ къалэ) и лауреат Къущхьэ Камилэ; зэфIэкI хъарзынэ къэзыгъэлъагъуэ, Щэнхабзэмрэ гъуазджэмкIэ колледжым и студенткэ, си гъэсэн Къандур Адисэ. Зэпеуэ куэдым хэтащ Адисэ, иужьрейуэ Санкт-Петербург щыIати, абы щекIуэкIа зэхыхьэшхуэм япэ увыпIэхэм яз къыщихьащ. ФIыкIэ дащогугъ Мустафаев ТIэхьир, Тут Ксенэ, ХьэхъупащIэ Астемыр сымэ. Ди театрым и концертмейстер нэхъыщхьэ, балет труппэм и концертмейстер щIалэ Щэбэтыкъуэ Заур зыхуэбгъадэ хъун щымыIэ музыкантщ, - жеIэ Рамед.

ЖыпIэнурамэ, труппэм махуэ къэс къаруущIэ егъуэт, цIыхущIэ къыхохьэ, лэжьыгъэщIэхэр утыку кърехьэ. Псалъэм и хьэтыркIэ, абы игъэуващ «Кошкин дом» сабий балетыр, «Ночи в садах Испании» спектаклыр, «Гимн восходящему солнцу» балетыр Адыгей, Къэрэшей-Шэрджэс республикэхэм щагъэлъэгъуащ.

ИСТЭПАН Залинэ.
Поделиться: