«Синдика» хьэщIэщым шыщхьэуIум и 3-м щагъэлъэпIащ КъБР-м и цIыхубэ тхакIуэ, Америкэм и Штат Зэгуэтхэм я ТхакIуэхэми я Режиссёрхэми я зэгухьэныгъэхэм хэт, тхыдэтх, экономикэ, философие щIэныгъэхэмкIэ кандидат, кинорежиссёр, сценарист, продюсер, композитор, уэрэдус, дирижёр, псапащIэ Къандур Мухьэдин илъэс 85-рэ, адыгэ усакIуэ цIэрыIуэ, Урысей Федерацэм, дуней псом я ТхакIуэхэм я зэгухьэныгъэхэм хэт, УФ-м гъуазджэхэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ, филологие щIэныгъэхэмкIэ доктор, Сочэ къалэм иджыблагъэ щекIуэкIа лъэпкъыбэ кинофестивалымрэ SIFFA киносаугъэтымрэ къызэзыгъэпэща икIи абы и президент хъуа, литературэмрэ кинематографиемкIэ дунейпсо саугъэтхэр, медалхэр, щIыхь тхылъхэр зыхуагъэфэща, зи киносценарийхэмрэ художественнэ фильмхэмрэ дунейпсо кинофестивалхэм я дамыгъэ нэхъыщхьэхэр зыхуагъэфэща усакIуэ, зэдзэкIакIуэ, журналист, продюсер, ЩIДАА-м и академик Бэлагъы Любэ илъэс 55-рэ зэрыри- къур. Зэщхьэгъусэхэр зэрызэдэпсэурэ мы гъэм илъэс 30 хъуащ.
Пшыхь гуапэр иригъэкIуэкIащ ЩоджэнцIыкIу Алий и цIэр зезыхьэ Къэбэрдей къэрал драмэ театрым и артист Хьэмырзэ Ахьмэд.
- Сыт хуэдэ лъэбакъуэ ичми, дэнэ щIы-пIэ щыIэми, къызыхэкIа лъэпкъыр зэригъэбжьыфIэр, зэригъэдахэр щызэхэтхкIэ дрогушхуэ. УкъызыхэкIа лъэпкъым и фIыгъуэмкIэ ущыгушхуэм и деж уи зэфIэкIри нэхъыбэ хъууэ къыщIэкIынущ, - жиIащ Хьэмырзэ Ахьмэд. - Псом хуэмыдэжу зи ныбжьыр илъэс бжыгъэ дахэ ирикъу, жьыщхьэ махуэ хъуа, зи теплъэр къекIу, зи псалъэм акъылрэ чэнджэщрэ къыхэпх нэхъыжьым и махуэр зэригъэлъапIэр узыщыгуфIыкIынщ. Ныщхьэбэрей пшыхьым лъэпкъыр зэрыгушхуэн, ди гъащIэ гъуэгуанэр зэрыдгъэдэхэн щапхъэ, дерс куэд къызэрыхэтхыфынур уасэншэщ.
- ПщIэ зыхуэтщIхэу Мухьэдинрэ Любэрэ фи унагъуэ дахэм и гуфIэгъуэ щащIэм си гуапэу сыкъеблэгъащ. Къэбэрдей-Балъкъэрым и щэнхабзэр, гъуазджэр, литературэр зыгъэбея зэщхьэгъусэхэм фи зэфIэкIым дрогушхуэ, - жиIащ КъБР-м щэнхабзэмкIэ и министрым и къуэдзэ Карчаевэ Iэминэ. Ар къеджащ КъБР-м щэнхабзэмкIэ и министр Къумахуэ Мухьэдин Къандур зэщхьэгъусэхэм яхуигъэза и хъуэхъу тхыгъэм. Абы къыхегъэщ Мухьэдинрэ Любэрэ гъуазджэм и лIэу-жьыгъуэ куэдымкIэ яIэ зэфIэкIым дуней псор зэрыщыгъуазэр, ахэр лъэпкъым хуэфащэ цIыхуу зэрыщытыр. Министрыр абыхэм йохъуэхъу узыншагъэ, насып яIэну, я IэдакъэщIэкIхэр зигу дыхьэхэр иджыри илъэс куэдкIэ ягъэгуфIэну, дяпэкIи ефIэкIуэну.
- Иорданием щыIэ Адыгэ ФIыщIэ Хасэм и тхьэмадэу щытащ Къандур Мухьэдин и адэ генерал Иззэт. И анэри ЦIыхубз Хасэм тетащ, куэду хэлэжьыхьащ. Адыгэр зыгъэлъапIэм и щхьэр лъапIэ ухъу! - жиIащ зэхыхьэм и тхьэмадэу щыта, Къэбэрдей Адыгэ Хасэм и унафэщI, тхакIуэ, публицист ХьэфIыцIэ Мухьэмэд Мухьэдинрэ Любэрэ я лэжьыгъэфIхэм къыпащэу, я пщIэм хэхъуэ зэпыту куэдрэ Тхьэм тхуигъэпсэу!
- Адыгэ тхыдэм и напэкIуэцIхэр, щэнхабзэр, макъамэр, литературэр игъэбеящ, адыгэшым и пщIэр къиIэтащ Къан-дур Мухьэдин. Амман къыщалъхуами, къызыхэкIа лъэпкъымрэ хэкумрэ хуэпэжщ, и зыужьыныгъэм еш имыщIэу толажьэ. Лъэпкъ хабзэмрэ щэнхабзэмрэ и тегъэщIапIэу, нэгъуэщI лъэпкъ куэдым дакъызэригъэцIыхуамкIэ фIыщIэ хуэфащэщ. Сыт хуэдэ Iуэхуи пщIэрэ щхьэрэ иIэу, къызыхэкIам и лIыкIуэу зэрыхэтыф-ми дегъэгушхуэ, дегъэлъапIэ. КъытщIэувэ щIэблэм урищапхъэу уолажьэри, уи IэдакъэщIэкIхэм я хъер Тхьэм уигъэлъагъу! Ди шынэхъыжь лъапIэр лъэпкъым куэдрэ Тхьэм утхуигъэузыншэ! Ди лъэпкъым щыщ бзылъхугъэ гъусэ пхуэхъуу бын дыгъэхэр къызэрыфщIэхъуар гуапэщ. Уи щIэблэм уи хьэл дахэхэр зыхалъхьэн, уи лъэужь ирикIуэн Тхьэм ищI! - жиIащ Дунейпсо Адыгэ Хасэм и тхьэма дэ Сэхъурокъуэ Хьэутий. - Любэ, Мухьэдин щIэгъэкъуэн къыпхуэхъуу, гукъыдэж епту, и дунейр бгъэбжьыфIэу фыкъыздокIуэкIри, фи бын дахэхэм я гуфIэгъуэ куэд флъагъуу Тхьэм фыздигъэузыншэ!
Сэхъурокъуэ Хьэутий Дунейпсо Адыгэ Хасэм и фIыщIэ тхылърэ и дамыгъэрэ, саугъэт щIыгъуу яхуигъэфэщащ Къандур Мухьэдинрэ Бэлагъы Любэрэ. Апхуэдэу ХьэфIыцIэ Мухьэмэд зэщхьэгъусэхэм яритыжащ ЩIэныгъэхэмкIэ Дунейпсо Адыгэ Академием и президент Къанокъуэ Арсен къыбгъэдэкI фIыщIэ тхылъыр.
Гуманитар къэхутэныгъэхэмкIэ Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал институтым и унафэщI, тхыдэ щIэныгъэхэмкIэ доктор, профессор Дзэмыхь Къасболэт и псалъэм къыхигъэщащ гуфIэгъуэ пшыхьым и гуапэу къызэреблэгъар. Ар зэщхьэгъусэхэм ехъуэхъуащ лъэпкъ щэнхабзэр дяпэкIи яIэту, я бынхэм ящхьэщытыну, гъащIэ дахэ къызэдагъэщIэну. Къасболэт и псалъэм къыхигъэщащ пщIэ зиIэ апхуэдэ цIыху щэджащэхэм лъэпкъыр зэрагъэгушхуэр, лъэпкъми зэрикъалэныр апхуэдэхэр игъэлъэпIэну.
- 90 гъэхэм къыхалъхьауэ щытащ Къандур Иззэт и саугъэтыр. Ар зыхуагъэфэщахэм сазэрыщыщым срогушхуэ. Дуней псом тепхъа адыгэхэм я зэфIэкIхэр къагъэсэбэпмэ, лъэпкъ щэнхабзэм, анэдэлъхубзэм зрагъэужьыным хэлъхьэныгъэфIхэр зэрыхуащIыфынур, абы и лъэныкъуэкIэ адыгэбзэ, урысыбзэ, тыркубзэ, хьэрыпыбзэ, инджылызыбзэ, нэгъуэщIхэри зыщIэ Къандур Мухьэдин зэрыщапхъэр, - жиIащ филологие щIэныгъэхэмкIэ доктор, профессор, ЩIДАА-м и академик БакIуу Хъанджэрий. - Зэщ- хьэгъусэхэм сохъуэхъу узыншагъэ, на-сып, ехъулIэныгъэ яIэу, лъэпкъыр ягъэгуфIэу иджыри илъэс куэдкIэ къыздекIуэкIыну.
Къэпсэлъахэм и гугъу ящIащ Мухьэдинрэ Любэрэ я щIэблэм. Алим пасэу скрипкэм дихьэхащ. Илъэсий щрикъум абы Евросоюзым и камернэ оркестрым и солисту зыкъыщигъэлъэгъуащ Амман и Цитадель цIэрыIуэм и утыкум. Паваротти Лучанэ и фэеплъ пшыхьым артист цIэрыIуэхэу Каррерас Хосе, Домингэ Пласидэ, Стинг сымэ ныбжьыщIэр илъэс пщыкIущ щыхъум ядыхэтащ икIи Iэ- гуауэшхуэ хуаIэтащ президентхэмрэ пащтыхьхэмрэ. Алим Бах и концертыр дитащ «дуней псом и дыщэ флейтэу» къалъытэ Гриминелли Андреа. А концертым и дискыр къыдагъэкIыжащ икIи абы и видеонэтыным еплъыжащ макъамэр фIыуэ зылъагъу цIыху мелуани 150-рэ. НыбжькIэ щIалэми, Алим дунейпсо зэпеуэхэм я лауреат, скрипач цIэрыIуэ хъуащ. Языныкъуэхэр абы зэреджэр адыгэ Паганинищ икIи къызэригъэпэ-щащ «Къандур» скрипкэ квартетыр. Оперэр зыпищI щыIэкъым. Я щIалэ нэхъыщIэ Къазбэч щIэсщ Черчилль Уинстон, Байрон Джордж, нэгъуэщI цIыху цIэрыIуэ куэдым къауха Лондон дэт Харроу школ нэхъыфIым. Ар Пащтыхь музыкэ колледжым виолончелым щыхуеджащ, а макъамэ Iэмэпсымэм хуэIэкIуэлъакIуэщ, етIуанэ IэщIагъэу хуоджэ экономикэм. ТIури я нэхъыжьхэм яхуэфащэщ, я зэфIэкIхэр узэрыгушхуэнщ.
Зэщхьэгъусэхэм псалъэ гуапэхэр хужаIащ икIи я IэдакъэщIэкIхэм тепсэлъы-хьащ лъахэхутэ, тхылъ тедзапIэм и унафэщI Котляров Виктор, КъБР-м и цIыху бэ усакIуэ Бицу Анатолэ, усакIуэ, дохутыр ПщыукI Латмир, филологие щIэныгъэхэмкIэ кандидат, КъБКъУ-м и доцент Темрокъуэ Ларисэ, Москва щыпсэу ди лъэпкъэгъухэм я цIэкIэ псэлъа Егъэнокъуэ Ксение, Адыгэ Республикэм и лIыкIуэ Къандур Сэфарбий, нэгъуэщIхэри.
Зэхыхьэм къыщеджащ Адыгейм щэнхабзэмкIэ и министр Аутлъэ Юрэ, КъБР-м и Iэтащхьэу щыта, политик цIэрыIуэ, УФ-м и Федеральнэ Зэхуэсым ФедерацэмкIэ и Советым Къэбэр- дей-Балъкъэр Республикэм къыбгъэ- дэкIыу сенатору щыIэ, Федеральнэ Советым Хамэ къэрал IуэхухэмкIэ и комите-тым и Iэтащхьэм и къуэдзэ, ЩIДАА-м и президент Къанокъуэ Арсен, Сочэ къа-лэм и Творческэ-методикэ центрым и унафэщI Стародуб Татьянэ сымэ къагъэхьа хъуэхъу тхыгъэхэм.
Къандур Мухьэдинрэ Бэлагъы Любэрэ пшыхьым зыкърезыгъэхьэлIахэм, псом хуэмыдэу нэгъуэщI республикэхэм, къэралхэм къикIыу я гуфIэгъуэр къыдэзыIэтахэм фIыщIэ псалъэ мыухыжхэр хужаIащ. Абыхэм къыхагъэщащ илъэс бжыгъэкIэ ямылъэгъуа я лэжьэгъухэр, ныбжьэгъухэр, Iыхьлыхэр зэрызэхэплъар гуапэ зэращыхъуар. Любэ къеджащ и усэхэм ящыщ.
Пшыхьыр ягъэдэхащ зэщхьэгъусэхэм уэрэдрэ къафэрэ тыгъэ яхуэзыщIа «Шагъдий» (художественнэ унафэщIыр Унэжокъуэхэ Тимуррэ Заремэрэщ) са- бий къэфакIуэ ансамблым, Адыгэ Республикэм щIыхь зиIэ и артист, уэрэджыIакIуэ цIэрыIуэ ДыщэкI Артур, уэрэджыIакIуэхэу Абэзэх ФатIимэ, Чылар Нэсрэн, Бэлагъы Любэ и усэхэм къеджа, Осетие Ищхъэрэ - Алание Республикэм и артисткэ Хугаевэ Александрэ, Адыгейм и уэрэджыIакIуэ Аутлъэ Даринэ, нэгъуэщIхэми.
ТЕКIУЖЬ Заретэ.
