Европэм пэIэщIэу Iыгъын

Налшык дэт Лъэпкъ музейм къыщызэIуахащ «НАТО. Хроника жестокости» зыфIаща гъэлъэгъуэныгъэ. Ар къы­зэ­рагъэпэщащ Урысейм и иджырей тхыдэмкIэ музей  нэхъыщхьэмрэ КъБР-м и Лъэпкъ музеймрэ.

Пэшым ущIыхьэу къегъэувэкIа стендхэм уазэрыIуплъэу, уи щIыфэр мэтхытх. Зэгуэр ­НАТО-м теухуауэ зэхэпха псо- ри абыхэм къызэщIакъуэжми ярейщ, апхуэдизкIэ зэрытеп­сэлъыхь псалъэхэри сурэт гуузхэри IупщIщи.
- Куэд мыщIэу ди къэралым игъэлъэпIэну  ТекIуэныгъэ Иныр зэхьэлIа Iуэхур и щы-хьэтщ зы къэрал е цIыху щхьэхуэм и жыIэкIэ адрейхэр игъэпсэуну яужь щихьэм   и деж къэхъум. НАТО дзэ блокым и Iуэху бгъэдыхьэкIэри ап­хуэдэщ: имыгъусэм жэуап ихьын хуейщ. Ар наIуэу къытощ мыбдежым щытлъагъу пхъэбгъу­хэм, - жиIащ зэIущIэр къы­щызэIуихым КъБР-м и цIыхубэ сурэтыщI, ЦIыхубэ творчествэмкIэ щэнхабзэ ме­тодикэ ­центрым и унафэщI Жылэ Анатолэ. - ХХI лIэщIы­гъуэм ды­щып­сэуми, езым и еп­лъыкIэр, пэжми пцIыми емы­лъытауэ, зыукъуэдий зэгу­хьэныгъэм дунейм зыщиубгъу зэпытщ. Иджыпсту ди къэралыр щы­тыкIэ гугъум итщ, езым жиIэр зэрызахуэр пхигъэкIын, щIигъэбыдэн  хуей хъууэ. Си гугъэщ ар Урысейм хузэфIэ­кIыну, ар ди нэгу щIэкIыну.
АдэкIэ зэIущIэм къыщып­сэлъащ Лъэпкъ музейм и уна­фэщI, тхыдэдж Накуэ Феликс. Ар зыубгъуауэ тепсэлъыхьащ зи гугъу ищI зэгухьэныгъэм и гущIэгъуншагъым.
- Совет Союзымрэ социа-листическэ зыужьыныгъэ гъуэгур къыхэзыха къэралхэмрэ япэ­щIэтын хуейуэ къызэрагъэпэща зэгухьэныгъэт ­НАТО-р. Япэр щылъэлъэжми, зы­ми зихъуэжакъым. Къызэ-ры­щIэкIамкIэ, идеологие и ­лъэ­ныкъуэкIэ цIыхубэр и телъ­хьэ къищIынратэкъым НАТО-м и дежкIэ нэхъыщхьэр, атIэ дуней псор зэрихъуэкIыну, и жы­Iэм щIигъэувыну и гуращэт. ­Къу­хьэпIэм и дзэ промыш­ленностми елъытат абы и гуп­сысэр,  сыту  жыпIэмэ  ар  мылъкушхуэт, къэралыгъуэхэм я ­нэхъыбэр зэрыпхуэунэтIыну Iэщэ лъэщт. НАТО-р мылъэ­лъэжам и закъуэкъым, абы ­зиубгъуащ, сыт щыгъуи хуэдэу, ди къэралым и гъунапкъэхэм гъунэгъу зыкъыхуищIу. Дэ иджыпсту ди нэгу щIокI ар  къуэ­кIыпIэ къэралхэм къы­зэреб­гъэрыкIуэр икIи абыхэм ярищIэфынуракъым нэхъыщ­хьэр, атIэ цIыхухэр, псэууэ дунейм тетыр игъэкIуэдын жыхуэ­пIэри зэрыхэлъыр аращ. Сэ сызэреплъымкIэ, ипэкIэ къэ­хъуахэм гупсэхуу дыпхыплъу нобэ ди нэгу щIэкIхэр къэгъэувыIэн зэрыхуейр аращ нэхъыщхьэу мы гъэлъэгъуэныгъэм хэлъыр, - жиIащ Феликс.
Пхъэбгъухэм къатещ тхыгъэхэмрэ сурэтхэмрэ зыр адрейми щIэгъэкъуэнщ. НАТО-р къы­зэрызэрагъэпэщауэ щы­там ехьэлIа Iыхьэм дыкъыщоджэ: «СССР-м зэрыхущытыр зэ­щIэп­лъэху, США-мрэ КъухьэпIэ Европэмрэ щы­тепсэлъыхьу щIадзащ дзэ блок къызэрызэгъэпэщыпхъэм. 1949 гъэм мэлыжьыхьым и 4-м Вашингтон Iэ щытрадзащ Североатлантикэ зэгурыIуэныгъэм. ­НАТО-м и къызэгъэпэщакIуэт Бельгиер, Великобританиер, Италиер, Канадэр, Люксембургыр, Нидерландхэр, Норве­гиер, Португалиер,  США-р, Франджыр (иджыпсту  хохьэ къэрал 30-м щIигъу). Абы и япэ генеральнэ секретарь Исмей лордым убзыхупауэ жиIат альянсым и къалэн нэхъыщхьэхэр: «…урысхэр Ев­ропэм пэIэщIэу Iыгъын, аме­риканхэр - Европэм щыгъэп­сэун, нэмыцэхэр - Европэм и бжьым щIэгъэтын». Зэман зэ­хуэ­мыдэхэм къэрал щхьэ­хуэ­хэм НАТО-м щигъэхъахэр Iуп­щIу къыхощ гъэлъэгъуэныгъэм. Апхуэдэхэщ Японием и Хиросимэрэ Нагасакирэ атом бомбэхэр зэрыщридзыхар, Балкан зауэхэр, НАТО-м зиубгъуным ехьэлIа политикэр, 2000 гъэхэм екIуэкIа зэпэщIэ­тыныгъэхэр, нэгъуэщIхэри.
Куэд дыдэрэ и гугъу пхуэщIынущ гъэлъэгъуэныгъэм утыку къыщрахьа дэфтэрхэм, тхыгъэхэм, дзэ корреспондентхэм пэжыр я тегъэщIапIэу я къалэмыпэм къыщIэкIа статья-хэм. Псоми къыбжаIэр фIэ­кIыпIэ зимыIэращ: НАТО-р ­дифI лъэпкъ зезымыхуэ дзэ ­зэгухьэныгъэу зэрыщытырщ, акъылкIэ, пэжыгъэкIэ, захуа­гъэкIэ пэщIэтын хуейуэ.