IэщIагъэщIэ

Сурэт гъэщIэгъуэнхэр зи IэдакъэщIэкI Тут Беллэ хуэдэу щыгъыным лэчкIэ сурэт тезыщIыхьу Къэбэрдей-Балъкъэрым исыр закъуэтIакъуэщ.

Абы Интернетым кърилъхьэ и IэдакъэщIэкIхэм щIэупщIэ яIэщ, зэ еплъыгъуэкIи гурыIуэгъуэщ хъыджэбзыр хэкупсэхэм зэращыщыр.

Адыгэ тхыпхъэхэр, цIыхухъу, цIыхубз фащэм и пкъыгъуэхэр, лъэпкъ дамыгъэхэр, псалъэжьхэмрэ жыIэгъуэ дахэхэмрэ зытет джанэхэр куэдым ягу зэрырихьыр кIэщIатхэ псалъэ гуапэхэм наIуэ ящI. Пэжу, узэхъуэпсэн хуэдэщ. Зыми ямыIэ щыгъын дахэ зэрихьэну зыфIэмыфI щыIэ?!

IэщIагъэщIэ къежьар тфIэгъэщIэгъуэну Тут Беллэ ди хьэщIэщым къедгъэблагъэри, упщIэ зыбжанэ еттащ. Iуэхум къежьапIэ хуэхъуаращ япэу дызыщIэупщIар.

- Щыгъыным лэчкIэ сурэт тещIыхьын зэрыщIэздзэрэ илъэсым щIигъуауэ аращ. Къапщтэмэ, зэфIэкI ин къэзгъэлъэгъуэну сыхунэсакъым, ауэ псори дяпэкIэщ. ЯпэщIыкIэ, пщэфIапIэм къыщагъэсэбэп пхъэ теIущIыкIыпIэ цIыкIухэм сурэт тещIыхьын щIэздзащ. ИтIанэ щыгъынхэм сыдахьэхащ. Лэч щащэ тыкуэным сыщIэту, щыгъынхэм я лэч зэрымыщIэкIэ си нэм къыфIэнэри, схуэщIIамэ сеплъыну къэсщтащ. Мис абдеж къыщежьащ иджы IэщIагъэ схуэхъуар. ЯпэщIыкIэ си цIыхугъэхэм я щыгъынхэм сурэт яхутесщIыхьащ, ар зылъэгъуа гуэрхэр абы ехъуапсэри къызэлъэIуащ. Мис апхуэдэурэ ежьащ си Iуэхур. Лъэпкъ дамыгъэ, лIыхъужь, жыIэгъуэ хуэдэхэращ нэхъыбэу сагъэщIыр. КъызэрымыкIуэу согузавэ икIи сыпоплъэ цIыхум хуэсщIа сурэтыр къызэрыщыхъунум. Си гуапэ дыдэ мэхъу а фэилъхьэгъуэхэр ящыгъыу щыслъагъукIэ.

- Щыгъын блэну тынш?

- Ар къызыхэщIыкIам елъытащ. ЩэкI зэхэшым лэчыр фIыуэ къищтэркъыми, нэхъыбэрэ хэбгъэхьэн хуейщ. Псом нэхърэ нэхъ гугъур фэм сурэт тепщIыхьынращ. Фэм и щIыIур ухуэсакъыпэурэ плъэщIу, Iэлъэ пIэрыгъыу улэжьэн хуейщ, армыхъумэ, IэпапIэ цIыкIу къытенэмэ, фэмрэ лэчымрэ зэкIэрымызагъэу бэлыхь птрагъэлъынущ.

- Апхуэдэ щыгъыныр дауэ зэрызепхьэнур?

- Дауи, мыдрей щыгъынхэм нэхърэ нэхъ ухуэсакъын хуейщ. Псы пщтыркIэ бжьыщI, лэчым уеныкъуэкъу хъунукъым. Куэдым къащохъу апхуэдэ щыгъынхэр илъэс-илъэситI фIэкIа земыкIуэну. Хьэуэ, ухуэсакъмэ, куэд дыдэрэ лэчым зыри къыщымыщIу, и фэр мыкIуэду уиIэнущ.

- Зы джанэм дапхуэдиз зэман текIуадэрэ?

- НэгъуэщI Iуэху симыIэмэ, махуитIкIэ схуэухынущ. Ауэ лэчыр иджыри махуэ зыбжанэкIэ гъэгъущыжын хуейщ.

- НэгъуэщI лэжьыгъэ уиIэ?

- Александровскэ хьэблэм дэт курыт еджапIэ №II-м и блыным гъэмахуэ кIуам сурэт яхутесщIыхьа иужь, сурэтыщI гъуазджэмкIэ гупжьей а школым щезгъэкIуэкIыну къысхуагъэлъэгъуати, арэзы сыхъуащ.

Нэхъапэм сабийхэм уадэлэжьэну гугъуу къысщыхъурт, ауэ зэкIэ къызэхьэлъэкIыркъым, уеблэмэ сабийхэм къару гуэр къысхалъхьэу зыхызощIэ. Абыхэм яхэтщ сурэт щIыным хуэIэзэхэри пэжыжьи, ауэ дэтхэнэми и гупсысэ къигъэлъэгъуэну хущIокъури, ар зэпыбудынкIэ Iэмал иIэкъым.

- Мы IэщIагъэм ди деж щIэупщIэ щиIэ?

- ЩIэупщIэ иIэщ, къэзыщэхур мащIэщ армыхъумэ. Бэзэрым щыIэ джанэм и уасэмрэ сэ махуэ бжыгъэкIэ сызэлэжьамрэ зэрызэхуэмыдэр, щIызэхуэмыдэр къызыгурымыIуэр куэдщ. Си лэжьыгъэхэм я нэхъыбэр нэгъуэщI щIыналъэхэм щыщщ къэзыщэхур.

- Сыт пщIыну нэхъ пфIэфI?

- Сурэт щIыным сэркIэ хэдэ иIэкъым, ауэ лъэпкъым ехьэлIа сурэтхэр нэхъ къызэхъулIэу къысщохъу. Си гуапэщ щIалэгъуалэм ахэр зэрафIэфIыр. Сэ си къалэныр цIыхур зыхэт гупым къахэзыгъэщ фэилъхьэгъуэ яхуэсщIынырщ.

- Уи лэжьыгъэхэм уэ ппэгъунэгъу яхэт?

- Адыгэ фащэкIэ хуэпа хъыджэбзым и жьэр зэтегъэпщIауэ, Iэ куэдыкIей абы и дежкIэ къэIэбэу сиIэщ. Ар куэдым къагурыIуэркъым, ауэ ар сэ нэхъ спэгъунэгъуу схужыIэнущ. Сыт щхьэкIэ жыпIэмэ, си щхьэкIэ апхуэдэ щытыкIэ ситащ. Си хъуреягъыр си гъащIэм къыхэIэбэрэ, сэ жысIэр зыми зэхахыну хуэмейуэ. Уи гупсысэ, уи дуней пхъумэжыфу дунейм утетыныр лIыгъэу къысщохъу, ауэ абы къарууэ текIуадэр зыщIэр пэщIэтарщ.