Дыгъэгъазэм къыщалъхуа махуэр егъэлъапIэ псоми фIыуэ тлъагъу артист, лъэпкъыр зэрыгушхуэ уэрэджыIакIуэ Нэхущ Чэрим. Къэбэрдей-Балъкъэр, Къэрэшей-Шэрджэс, Адыгэ, Ингуш республикэхэм я цIыхубэ артист цIэ лъапIэхэр зезыхьэ Чэрим и зэфIэкIи и щытхъуи хэхъуэ фIэкIа нэхъ мащIэ хъуркъым. Лъэпкъ лъагъуныгъэр къыщежьэр IуэхущIафэрщ, псэукIэрщ, лъэпкъым хуэпщIа, хуэбгъэтIылъа тыхьырщ. Абы и уэрэдхэм, щтаучым хуэдэу, адыгэлъыр зэщIагъаплъэ. Езыр лейуэ темыпсэлъыхьми, къыжыIапхъэщ Чэрим нэхъыщIэхэр ущииным, гъуэгу захуэ тегъэувэным, щэнхабзэр егъэфIэкIуэным, къэгъэщIэрэщIэжыным, псапэ Iуэхухэм зэман, мылъку Iыхьэ зэрахухихым.
«Нэхущ Чэрим» (1996 гъэ), «Песня - дорога жизни» (2000 гъэ), «Гугъэм гъащIэ къызетыж» (2006 гъэ), «Уэрэд-къафэм фыкъыпэджэж» (2006 гъэ), «Five» (2008 гъэ), «Рассвет» (2016 гъэ), «Хъуапсэ и псэ» (2017 гъэ) альбом гуимыхужхэр дунейм къытригъэхьащ абы, цIыху миниблым щIигъу зыщIэхуэ «Крокус Сити Холл» пэш иным абы щита концерт телъыджэхэр сыт и уасэ?!
Апхуэдэ концертхэр абы щитащ Иорданием, Сирием, Тыркум, Германием, Голландием, Инджылызым, нэгъуэщI къэралхэми. Апхуэдиз ехъулIэныгъэр зыIэрызыгъэхьа ди лъэпкъэгъу щIалэм, щытхъу бжыгъэншэхэм пагэ ямыщIу, япэ дыдэу утыкум къыщихьам хуэдэу, зэпIэзэрыту, къызэрыгуэкIыу зи1ыгъщ. Ар куэдкIэ я фIыгъэщ напэ къабзагъэр беягъэу къыщалъытэ, ар къызыдэкIа Зеикъуэ жылэжьым, и адэ-анэм зыхапIыкIа адыгэ дуней телъыджэм. Абы езы Нэхущым куэдрэ и гугъу ещI, ауэ нэхъыщхьэр а хабзэ дахэхэмкIэ езым и унагъуэ жьэгур зэригъэплъырщ, цIыхугъэ зэрызэрихьэрщ.
- УзыгъэлъапIэри узыIэтри къыпкIэлъыкIуэ цIыхухэращ, апхуэдэ дыдэуи ухэзыутэфынур ахэращ,- жеIэ Чэрим. - Емызэшыжу къыскIэлъыкIуэхэр си ехъулIэныгъэхэр зи фIыщIэхэм ящыщщ. Сценэм хузиIэу къекIуэкI хъуэпсапIэхэм ящыщт адыгэхэм ди зэхэтыкIэ дахэр екIуу зэхэгъэувауэ утыкум щызгъэлъэгъуэныр. Абы и Iыхьэ кIапэ схузэфIэкIауэ къалъытэмэ, сынасыпыфIэщ.
ГуфIэгъуэ зэхыхьэм къыщекIуэкI хабзэм теухуауэ гъэщIэгъуэнщ Чэрим иIэ еплъыкIэр.
- Ди гуапэми, ди жагъуэми зэманым куэдым зыдехъуэж, щIехъумэ. Пасэ зэманым ди лъэпкъыр зэрыщытам, абы зэрихьа хабзэхэм зэхъуэкIыныгъэ, хэлъхьэныгъэ гуэр хуамыщIу нобэ утыку итамэ, зыужьыныгъэ ин зыгъуэта дунейм емыкIужынкIи хъунут. Къаплъэр къехъуапсэу уи хабзэр зепхьэн папщIэ, пасэрейм зэрыжиIащи, «пасэрей Iэужьым нобэрей ежьу» щIэбгъэувэфын хуейщ. А жыIэгъуэр псом хуэмыдэу ди иджырей хьэгъуэлIыгъуэ зэхэтыкIэхэм епхьэлIэ хъунущ. Нэхъыжь куэд мыарэзыуэ щIалэщIэхэм кърахьэжьэжа Iуэхум топсэлъыхь, лъэпкъ хабзэжьхэм хэмыта куэд хагъэхьауэ ехъурджауэу. Пэжщ, нэгъуэщIущ зэрыщытар, ауэ «Зэманым декIур лIыфIщ» - псалъэ пэжхэри жызыIар адыгэракъэ! Зыужьыныгъэ зыгъуэта дунейм и лъагапIэхэм удэплъеин, ауэ щыхъукIи укъызыхэкIар пщымыгъупщэу дахэу утыку ипхьэфын хуэдэу, ебгъэфIэкIуэн хуейщ. Ди хьэгъуэлIыгъуэхэм щаIэтыжа хабзэхэм сэри схузэфIэкI хэслъхьащ. НэгъуэщI лъэпкъ щыщу адыгэ хьэгъуэлIыгъуэ хэта гуэрым мыпхуэдэу итхыу срихьэлIащ: «Ди къафэри, зыщIыкIэри, зыIыгъыкIэри щхьэпсыншагъэу къыпщохъуж, адыгэхэм я зэпIэзэрытагъыр плъэгъуа иужькIэ». Абы куэд къыбжиIэу къысщохъу! ЗанщIэу жысIэну сыхуейт, ди лъэпкъ хабзэр зыхэмызэгъэнрэ къыщемызагъынрэ мы дуней гугъусыгъум зэрыщымыIэр. Апхуэдэ хабзэ зимыIэр ар зэригъэпэщыным щIохъуэпс. Ар къызыдалъхуахэм зэпыIуамыдзу, зыщамыдзейуэ, зезыхьэжыфын, зи къару къыдэкIын дэтхэнэри дыхъуну си хъуэпсапIэщ.
Чэрим илъэс куэд щIауэ зыдэлажьэхэм ящыщщ уэрэдусхэу Думэн Мурадин, Мамий Аслъэн сымэ. Иужьрей илъэсхэм абы жиIэ уэрэдхэм ящыщ куэд зи IэдакъэщIэкIыр Иуан БетIалщ.
- Гурэ псэкIэ сыкъэзылъытэу си Iуэху зыхэзыщIэ дэтхэнэми фIыщIэ хузощI, - жеIэ Чэрим. - Си IэщIагъэкIэ сызыхэтыр гуфIэгъуэ Iуэхущи, гуфIэгъуэхэмыкIыж ди лъэпкъыр Алыхьым ищI! Гузэвэгъуэ дымылъагъуу, ди Iуэху тщIэжу, ди IэкIэ къэдлэжьыр ди ерыскъыуэ дыпсэуну си гуапэщ. Езы ди лъэпкъэгъухэм ди лъэпкъыр IэщIыб ямыщIыну, адыгэм нэхъыфI зэрыщымыIэр къагурыIуэну сыхуейт!
