Махуэгъэпс

Жэпуэгъуэм и 13, махуэку

♦ЩIыуэпсым къыщыхъу къэхъукъащIэ шынагъуэхэм къашэ гузэвэгъуэхэр гъэмэщIэным и дунейпсо махуэщ

♦Белоруссием и щэнхабзэ IэнатIэм и лэжьакIуэхэм я махуэщ

♦Азербайджаным и гъущI гъуэгу лэжьакIуэхэм я махуэщ

♦1883 гъэм Петербург къыщызэрагъэпэщащ Театрым и лэжьакIуэхэм я Урысейпсо зэгухьэныгъэр.

♦1904 гъэм Тэрч-Псыжь полкым хыхьэ адыгэ сотням хэтхэм зыкъаIэтащ.

Ухуэныгъэ ехьэжьахэмрэ дунейм и телъыджиблым хиубыдэ щIыпIэ дахэхэмрэ здэщыIэ Мысырыр цIыхухэм я кIуапIэщ куэд щIауэ. Урысей туристхэр нэхъыбэ дыдэу здэкIуэ Африкэ къэралыгъуэм илъэс псом и хъуреягъкIэ зыщыбгъэпскI, дыгъэ зыщебгъэу мэхъу, гъэщIэгъуэн куэд щыболъагъу.

Мысырыр жыжьэу зыцIыху дэтхэнэ зыми фIэгъэщIэгъуэныр, дауи, Хеопс, Хефрен, Микерин сымэ я цIэр зезыхьэ пирамидэхэрщ, абыхэм хъумакIуэ пэлъытэу я лъабжьэм кIэщIэс Сфинкс скульптурэрщ.

Къупщхьэ узым ебэныным и дунейпсо махуэщ

Испаныбзэм и махуэщ

 Армением тутын емыфэным и махуэу щагъэуващ

Бразилием щагъэлъапIэ сабийхэм я махуэр

УФ-м и МВД-м и медицинэ IуэхущIапIэхэм я махуэщ

 1775 гъэм США-м и дзэ-тенджыз флотыр къызэрагъэпэщащ

1822 гъэм Бразилием щхьэхуитыныгъэ игъуэтащ - ар Португалием къыхэкIащ.

1897 гъэм Урысейм щыяпэу футболымкIэ зэхьэзэхуэ щекIуэкIащ.

Жэпуэгъуэм и 11,  гъубж 

Жэпуэгъуэм и 10
блыщхьэ
Мэкъумэш хозяйствэмрэ ерыскъыпхъэм елэжь промышленностымрэ я лэжьакIуэхэм я махуэщ
Психикэ Узыншагъэр хъумэным и дунейпсо махуэщ
ЦIыхум и судыр укIкIэ ящIэу мыдэным и европэпсо махуэщ
1918 гъэм Урысейм къыщащтащ пэжырытхэм и хабзэщIэхэр.
1932 гъэм ДнепроГЭС-р лажьэу яутIыпщащ.
1941 гъэм Жуков Георгий КъухьэпIэ фронтым и унафэщIу ягъэуващ.
1943 гъэм Хмельницкий Богдан и орденыр къащтащ.

Жэпуэгъуэм и 7
мэрем
Армением щагъэлъапIэ библиотекэм и лэжьакIуэм и махуэр
1806 гъэм Инджылызым дунейм щыяпэу къыщагъэсэбэпащ зэрыщIатхыкI тхылъымпIэр.
1918 гъэм Даутокъуэ-Серебряковым и дзэм Налшык къищтащ.
1920 гъэм Кембридж университетым (Инджылыз) япэу цIыхубзхэр щIагъэтIысхьэ хъуащ.
1949 гъэм Германием Демократие Республикэр къызэрагъэпэщащ.
1959 гъэм «Луна-3» совет станцым Мазэм дымылъагъу и адрей лъэныкъуэм сурэт трихащ.

Ахэр зыбжанэу зэщхьэщокI. Хъуэхъу-сэламыр цlыхур зэлэжьу зыпэрыт IэнатIэм теу¬хуауэ ях. Сэламыр зытыр бгъэдыхьэрщ, къеIызыхыy жэуапыр зытыжыр лэжьыгъэ зыщIэу IэнатIэм пэрытырщ. Абы къыхэкlыу адыгэм лэжьыгъэм тещIыхьа тыкlэ зэхуэмыдэхэри иlащ.
Зыбгъэдыхьар вэуэ ирихьэлlамэ:
- Бов апщий! - жреIэ. Абы къикIыр - «увэм къыте¬кlэр бэв Тхьэм ищI!» - жыхуиlэщ.
- Бэв хъун Тхьэм къуит, фIыкlэ пшхыжыну! - къы¬жреlэж.
Зыбгъэдыхьар мэкъу еуэу, гуэдз е мэш къихыу, нар¬тыху къыдичу ирихьэлlамэ:
- Шхуошх апщий! - жреlэ. Абы къикIыр - «еншэу ушх!» - жиIэу аращ.

Жэпуэгъуэм и 6, махуэку

Октябрь мазэр латин бжыгъэцIэм къытекIащ: «окто» – октябрь.