Анэдэлъхубзэм уеIэт

Гъуэгугъэлъагъуэ тхуэхъуауэ щы­та, «Букварь» жиIэу зытета тхылъ цIыкIур къызэрытIэрыхьэрэ илъэс­ щэ ныкъуэ нэхърэ нэхъыбэ блэ­кIагъэнщ. Ди анэдэлъхубзэм дрип­сэлъэф къудейуэ арати, абы ит су­рэтхэм дэщIыгъуа хьэрфхэр щапхъэ тхуэхъури, куэд дэмыкIыу еджэн щIэддзат. Абгъуэм япэу къи­лъэтыкI гъатхэ бзу шырхэм дахуэдэт, дамэ къыттекIами ярейуэ дыгуфIэрт.

ТхылъымпIэ напэ куэди мыхъу а зы тхылъ цIыкIум зэIэпытхыу деджэрти, зы махуэм зым ар унэм здихьырт, къыкIэлъыкIуэм нэгъуэщIым ириту дыкъекIуэкIырт - щIэх къызылъымысым и жа­гъуэ хъууэ. Зэпэубыдауэ зетхьэ тхылъыр здэщыIэ унагъуэхэм ды­щыкIуи къэхъурт. Зы хэкIыпэ гуэр къэлъыхъуэн хуейт: IэкIэ дгъэбэгъуэн е тредгъэдзэн. Нобэ хуэдэу тхыгъэхэр зэрагъэбагъуэ техникэ дэ диIакъым, ауэ и шэрхъыр IэкIэ зэрашэу щыIа Iэмэпсымэм хуэдэ абы щыгъуэм къэдгъэсэбэпри, ди тхылъ лъапIэ цIыкIур нэхъыбэ тщIат. 
Нахуэу урилэжьэну, уи бзэр зэбгъэщIэжыну а зэманым ухуиттэкъым. АрщхьэкIэ зи бзэр зыщIэж, тхэф, еджэф щIалэ гуп Хасэ унафэкIэ делэжьырт я анэдэлъхубзэр ди лъэп­къэгъухэм едгъэщIэжыным. Сэ къыслъыса хьэблэр «Дикмен» лъэ­ны­къуэрт.­ Куэд дэмыкIыу, къэралыгъуэр зыIэщIэлъхэм ди лэжьыгъэри ди гугъэ­хэри къыттракъутэжат.
Илъэс щэ ныкъуэ дэкIауэ, Къайсэр Эрджиес университетым литературэмкIэ и факультетым «Адыгэбзэ» къудамэ къыщызэIуахащ. ЕгъэджакIуэхэр ХэкумкIэ къызэрикIынур щызэхэсхым, сэри сапежьэну мурад сщIащ, тыркубзэ ямыщIэмэ, зыхуэныкъуэ щыIэмэ, садэIэпыкъуну.
Гъатхапэм и 8-м, ЦIыхубз­хэм я дунейпсо махуэ лъапIэм, удз гъэгъакIэ абыхэм сехъуэхъуну мурад сщIащ. Ды­зэрихабзэу, хъуэхъу псалъэ дахэхэр тыгъэм дэщIызгъуну си гугъэу, зы тхылъымпIэ цIыкIуи къисхащ. Ауэ­ сыт хуэдэбзэ зэрыстхынур?! Латин хьэрфхэр зи лъабжьэ тыркубзэмкIэ стхымэ, тыгъэр зыхуэгъэзахэм ­къагурымыIуэнкIэ хъунущ. Кириллицэм тет адыгэбзэрамэ, апхуэдиз илъэс дэкIауэ сэ езым зэгъэкIуауэ схуэтхыну?! Сытми, сетIысылIэри, сегугъу­пэурэ стхащ. ПэщIэдзэ классым кIуа­гъащIэ, еджэкIэ зэзыгъащIэ къудей ныбжьыщIэм хуэдэу ­стхырт, щыуагъэ хэлъмэ, къысхуагъэгъуну сащыгугъыу.
Ныбжьэгъу къысхуэхъуа­хэм­ я деж лъагъунлъагъу сы­кIуащ махуэ гуэрым. ТхылъымпIэм тестхауэ щыта тхыгъэм щыуагъэ куэд хэфлъэгъуауэ пIэрэ жысIэу, си пса­лъэр къыщезгъа­жьэм, «Сыт а жыпIэр?! Уи тхыкIэр си адэм итхам хуэдэу къысщыхъуу, а махуэм и фэеплъу згъэтIылъащ, ухуеймэ. Сыкъыпхуеджэжынти», - щыжи­Iэм сригуфIащ. Сытегузэвыхьу псалъэ зырызурэ стхар макъ дахэкIэ зэ­пыщIауэ къыщигъэIум, гурыщхъуэ сигъэщIу, сыщIэупщIащ: «Мы узэджар пэжу а стхарат»? ТхылъымпIэр къысхуишийри, сигу игъэзэгъащ. Ар Хэкум къикIа егъэджакIуэхэм ящыщ Къербэч Маринэт. ФIыщIэ ин хузощI, абы къызжиIахэм я ужькIэ сигурэ си псэрэ зэрыгъуэтыжауэ, си анэдэлъхубзэм сыхуэмыIэзэми, си гурылъхэр нэхъ­ тегуш­хуауэ стхыным ар лъабжьэ хуэ­хъуащ. Иужьрей илъэситIым стхахэр зэхуэсхьэсыжауэ иджы зы тхылъ къыдэзгъэ­кIыну си мурадщ. Сэ хьэкъыу спхыкIащ уи анэдэлъ­хубзэм уримытхэжыфыным, уре­мыджэжыфыным ­гуауэ зэрыпылъыр. 

 

Токъмакъ Айдын, Истамбыл къалэ.
Поделиться: