Жылагъуэ

Котляровхэ Викторрэ Мариерэ я тедзапIэм дызыщыгуфIыкIын тхылъ иджыблагъэ къыщыдэкIащ. Псы хуэлIа гъуэгурыкIуэм псы ткIуэпс зэрыIухуэу къызэрыбэдзэуэжым ещхьу, зэгуэр зи макъ къэIуа тхакIуэщIэм и IэдакъэщIэкIым цIыхухэр зэригъэплъыжат, зэригъэпсэлъат, нэхъыщхьэращи, дунейм къыщекIуэкI Iуэхугъуэхэм иригъэгупсысыжат. Тобэ ирехъуи, Тхьэм къыхуигъэфэща гъащIэр нэхъ кIыхьу щытамэ, абы къипсэлъэнумрэ къигупсысынумрэ лъэпкъым и къэухьым фIыуэ зригъэIэтынут, и зэхэщIыкIми зригъэубгъунут. ГъащIэ мащIэми, щIэин дахэ къигъэнащ, зыхуебгъэзэкIыу ухэIэбэху зы хьэлэмэт гуэр къыхэбгъуатэу, цIыху зэхущытыкIэхэм хэлъ зэщымыщхъухэм я жэуап къуиту. Зи гугъу сщIыр литературэ уафэ джабэм вагъуэ лыду къитIысхьэу ар къызэщIэзыгъэбла Къанкъул Заурщ. Илъэс Iэджэ дэкIыжащ ар зэрытхэмытыжрэ, ауэ абы и IэдакъэщIэкIхэм къапих хъуэпсым иджыри уагъэхуабэ, псом хуэмыдэу щIалэгур егъэкIыл, гупсысэ къигъэхъуапIэ мэхъу, литературэм зэуэ щыхиша гъуэгу гъэщIэгъуэн дыдэм къекIуэлIэн лъагъуэ къелъыхъуэ…

Дыхумэр ирапх гукъыдэжым, гукъэкIыжым, гухэлъым, цIыху щхьэхуэм… Куэдым… куэдым. Щхьэж и хьэл-щэным, игу ирихь гъэгъам, фIыуэ илъагъу зэманым - куэдым трещIыхь цIыхум дыху къыщыхихкIэ. Къапщтэмэ, дыху зэхэзылъхьэхэм телъыджэ гуэру зыхащIэу къыщIэкIынущ мэхэр зэхэзагъэу зэрызэхалъхьэнур. Дыхуми езым и хабзэ, и тхыдэ, и къэгъэщIыкIэ иIэжщ.

ЕсэнтIыгу къалэ дэт, Шпаковский Владимир и цIэр зезыхьэ тхыдэ-лъахэхутэ музейм «ЩIэин» зи фIэщыгъэ гъэлъэгъуэныгъэ гъэщIэгъуэн щокIуэкI. Абы щагъэлъагъуэ Къэрэшей-Шэрджэс Республикэм щIыхь зиIэ и сурэтыщI, щэнхабзэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ, УФ-м и СурэтыщIэхэм я зэгухьэныгъэм хэт Карасов Юрэ и IэдакъэщIэкIхэр.

(КIэухыр. ПэщIэдзэр щэкIуэгъуэм и 11, 16 къыдэкIыгъуэхэм тетщ.)

Ди газетым и напэкIуэцIхэм дэ къыщедгъэжьащ адыгэхэм ди блэкIар, ди лъэпкъ тхыдэр къызыхэщыж тхыгъэ нэхъыфIхэм ящыщ зы, Мэлбахъуэ Елбэрд и къалэмыпэм къыщIэкIа «Iуащхьэмахуэ кIуэ гъуэгур шынагъуэт» романыр зэпкърытхын. 1980 гъэм урысыбзэкIэ «Эльбрус» тхылъ тедзапIэм къыщыдэкIауэ щыта тхыгъэм тхылъеджэхэр гуапэ дыдэу IущIауэ щытащ.

 Хамэ къэралхэм къыщыщIагъэкI псыIэфIхэр ди Iэнэм хэгъэрей зэрыщыхъурэ илъэс 30-м щIигъуагъэнщ. 

Къэрэшей-Шэрджэс Республикэм къыщыдэкI «Черкес хэку» адыгэ газетым и редактор нэхъыщхьэ, КъШР-м щIыхь зиIэ и журналист Абидокъуэ (Щохъужь) Лусанэ адыгэ журналистикэм хэлъхьэныгъэ ин хуэзыщIхэм ящыщ шэрджэс пщащэщ. Абы «Жьынэпс» газетым и журналист Хьэжбэвыкъуэ Эрдогъан къыIиха интервьюм ди гуапэу фыщыдогъэгъуазэ.

ПщIэрэ щIыхьрэ къэзылэжьа, куэдым фIы дыдэу яцIыху БжэIумых Лолэ Хьэжысмел и пхъум теухуауэ куэд ятхащ газетхэм икIи радиокIи къатащ, ауэ сыт хуэдиз хужыпIэми лей хъунукъым, хэт и дежкIи щапхъэщи. Лолэ уепсэлъылIэныр, и гукъэкIыжхэм уедаIуэу убгъэдэсыныр куэд и уасэщ. И хьэлым, и зэпIэзэрытагъым, и бзэ IэфIагъым уетхьэкъу. Щабэу, гум ехуэбылIэ псалъэхэр къыхихыу, Iэдэбу, уэ ущыпсалъэм дежи гупсэхуу къодаIуэу уи пащхьэм ис цIыхубзым плъэмыкIыу пщIэ лей хубощI, нэхъыбэрэ сыхуэзарэт, сыбгъэдэсарэт жыпIэу укъыбгъэдокIыж.

КъБР-м и цIыхубэ су­рэтыщI, ХудожествэхэмкIэ Урысей Академием и академик, художник цIэрыIуэ Црым Руслан къызэралъ­ху­рэ илъэс 70   ирокъу.

КъБР-м и Парламентым и УнафэщI Егоровэ Татьянэ къыхилъхьэри, республикэм законхэр къыдэзыгъэкI и орган нэхъыщхьэм и депутатхэм къызэрагъэпэщащ мобилизацэм ипкъ иткIэ дашахэм папщIэ гуманитар дэIэпыкъуныгъэ. Абы хохьэ щыгъын щIыIутелъ, щIагъщIэлъ хуабэхэр, нэ­гъуэщI хьэпшыпхэр хуабэ­хэр. ЩIымахуэ зэманыр къы­зэрыблэ­гъам тещIыхьауэ пар­ла­ментархэм ­къащэхуа хьэп­шып­хэр Къэ­бэрдей-Балъ­къэ­рым щыщу дзэ къулыкъур зыгъэзащIэ­хэм хурагъашэ.

КъБР-м и Iэтащхьэм и унафэкIэ, щIыналъэ ­бюджетым къыхэкI ахъшэкIэ къащэхуа транспортыщIэхэр дыгъуасэ иратащ республикэм Узыншагъэр хъумэнымкIэ, Егъэджэныгъэмрэ щIэныгъэмкIэ и министерствэхэм епха IуэхущIапIэхэм.
 
Автобусхэр къыщагъэсэбэпынущ Булунгу, ­Хъущтэ-Сырт, Шэджэм Ищхъэрэ, Балъкъэр Ипщэ, Джэрпэджэж, Безенги къуажэхэм.