Сабий къэс я гулъытэм щIэтщ

 Ди къэралым гулъытэ хэха щыхуащI ныкъуэдыкъуагъ зыбгъэдэлъ сабийхэр жылагъуэ гъащIэм хэшэным.  Ди республикэми а Iуэхум теухуауэ лэжьыгъэшхуэхэр щызэфIагъэкI: зеиншэу къанэ  апхуэдэхэр щапI унэхэр, щрагъаджэ класс щхьэхуэхэр щыIэщ, абыхэм папщIэ программэ хэхахэр ягъэзащIэ.

Апхуэдэ сабийхэр, зэрыфщIэщи, гуп зыбжанэу егуэш: зи акъылкIэ хунэмысхэр къэдгъэнэнщи, мыдрей зи Iэпкълъэпкъыр къызыдэмыбзхэм, Даун и узыр зыпкърытхэм, зи лъэр къыщIэмыувэхэм къахокI зи акъылкIи, гупсысэкIи адрей сабийхэм куэдкIэ къакIэрымыхухэр. Абыхэм ядэлэжьэн хуейщ я акъылым зиужьын, гъащIэм хэпсэукIыфын хуэдэу. Апхуэдэ къалэн мытыншыр къызэрырахьэлIэм тхутепсэлъыхьащ коррекционнэ классхэр къыщызэIуаха, Налшык къалэм дэт курыт еджапIэ №23-м и унафэщIым гъэсэныгъэ лэжьыгъэмкIэ и къуэдзэ  Канунниковэ Ольгэ.

- Ди школыр адрей дэтхэнэми хуэдэщ, ауэ дэ диIэщ ныкъуэдыкъуагъ зыбгъэдэлъ цIыкIухэр щрагъаджэ (цIыху 60 мэхъу) класси 6. 2016 гъэм ахэр цIыхуи 150-рэ хъууэ щытащ. А сабийхэр коррекционнэ классхэм къашэнуми унэм щрагъэджэнуми хуитыр езы адэ-анэхэрщ. Дэ абыхэм я лъэIур дгъэзащIэу аращ. Классхэр цIыкIухэм я зэфIэкIым тещIыхьауэ зэхудошэс икIи сабий къэс щхьэхуэу дадолажьэ абыхэм папщIэ зэхэдгъэува программэм дытету.

Коррекционнэ классхэм щылажьэхэм ди къалэн нэхъыщхьэр а цIыкIухэр адрей сабийхэм зэрахуэдэр, абыхэм яIэ хуитыныгъэр сыткIи зэраIэр, жылагъуэ гъащIэми хэтын зэрыхуейр къагурыIуэу къэдгъэтэджынырщ. АдэкIэ, зэрыжытIащи, езыхэм я зэфIэкIымрэ я къэухьымрэ елъыта щIэныгъэкIэ а псори щIэгъэбыдэн хуейщ, зэманым декIун, гъащIэм хэпсэукIыфын хуэдэу, - жиIащ унафэщIым.

ЦIыкIухэм, егъэджэныгъэ дерсхэм къадэкIуэу, классщIыб лэжьыгъэхэр драгъэкIуэкI, кружок зэмылIэужьыгъуэхэр мэлажьэ. Сабийхэм яхэтщ IэпщIэлъэпщIэным дихьэххэр. Абыхэм ягъэхьэзыр хьэпшып цIыкIухэр республикэ, школ выставкэхэм щагъэлъагъуэ. Абыхэм я гукъыдэжыр псом хуэмыдэу къеIэт езыхэм я гуащIэ халъхьэу я IэкIэ ящI хьэпшып цIыкIухэр (пхъэ, щыгъэидэ, хэдыкI) гъэлъэгъуэныгъэ-жармыкIэхэм щыхэтым деж. Дауэ мыхъуми, я лэжьыгъэм гулъытэ зэригъуэтар икIи сом къызэрыпэкIуэр я нэкIэ ялъагъу. Абы къыщIах ахъшэмкIэ классыр зэлэжьыну пкъыгъуэхэр, зыхуэныкъуэ нэгъуэщI къинэмыщIхэр къащэху. Апхуэдэрыххэурэ цIыкIухэр иджырей дунейм и цIыху зэхущытыкIэ, сату, Iуэху зехьэкIэ хабзэхэм хозагъэ икIи я дэтхэнэри хуитщ IэщIагъэм е, и зэфIэкIым елъытауэ, еджэным тригъэщIэнуми.

Ольгэ фIыщIэ яхуищIу тепсэлъыхьащ Налшык ПащIэ Бэчмырзэ и цIэр зэрихьэу дэт библиотекэм и лэжьакIуэхэм. Ахэр щIэх-щIэхыурэ цIыкIухэм я деж хьэщIапIэ къокIуэ. Литературэ IэдакъэщIэкIхэм хагъэгъуазэ, тхылъ еджэным дезыгъэхьэх гуп зэпеуэхэр ирагъэкIуэкI. Коррекционнэ классхэм щылажьэхэр псори а лэжьыгъэм щхьэхуэу хурагъэджащ. ХэткIи щэхукъым, егъэджакIуэ къудей мыхъуу, ныкъуэдыкъуагъ зыбгъэдэлъ сабийхэм я дэтхэнэми бзэ къахуигъуэтыфу, гущIэгъу, гулъытэ ябгъэдэлъу ахэр щытын зэрыхуейр. Ар, ди жагъуэ зэрыхъунщи, псоми къаритыркъым, абы хуагъэхьэзырри ахэр зыбгъэдэлъ зырызхэрщ. Иджыпсту еджапIэр йолэжь «Псоми я зэхуэдэ дуней» программэм. Ари хуэунэтIащ цIыкIухэм я дуней еплъыкIэм, я творческэ зэхэщIыкIым нэхъри зегъэубгъуным.

АСТЕМЫРОКЪУЭ Хьэту.