IэщIагъэм гукъыдэж къыхех
- Анфисэ, актрисэ ухъуныр сабиигъуэ хъуэпсапIэт? - Сабий садым сыщIэст иджыри, ерагъыу зэпызгъэувэурэ «актрисэ сыхъуну сыхуейщ» щыжысIэм. Къызыхэсхари сщIэркъым ар. Ди унагъуэми си хъуреягъми а IэщIагъэр зиIэ яхэттэкъым. Усэ къеджэнкIэ, уэрэд жыIэнкIэ, теплъэгъуэ цIыкIухэм хэтынкIэ сыжыджэрт. Си анэм жеIэж: «Сабий садым узыхэс гупым зрагъэщIэну ират усэу хъуар уи гум щIэхыу ибубыдэрт. ЕкIуэкIIауэ, зыгуэр щыуэмэ, укъыдэжт, и усэр жыпIэрти, удэлъэдэжырт». Школым сыщIэсыхуи, зэпеуэхэмрэ олимпиадэхэмрэ сыкIуащ зэпымыууэ. Курыт еджапIэм дыщыщIэсым макъамэмкIэ дригъаджэу щытащ Тэрхъан ФатIимэ. Вынджыжь Марие и псалъэхэр зыщIэлъ уэрэдхэр жытIэу нэтын дыхэтыну телевиденэм зэгуэр драгъэблэгъат. ДызытекIухьар зэфIэкIри, дыкъежьэжауэ, ГъуэзджэхэмкIэ Кавказ-Ищхъэрэ институтым дыблэжыжу, ди егъэджакIуэм абыкIэ и Iэр ишийри сригъэплъэкIат: «Анфисэ, мис школыр къэбухмэ, узыщIэтIысхьэну еджапIэр», - жиIэри. Илъэс I3-м сит хъунт абы щыгъуэ. Абдеж щыщIэдзауэ институтым и теплъэр си нэгум щIэтащ. Курыт еджапIэр къыщызухым, сызыхуеджэнум унафэ тещIыхьын хуейтэкъэ?! «ГъуазджэхэмкIэ институтым сыщIэтIысхьэнущ, актрисэу седжэнущ, IэщIагъэу абы фIэкIаи сыхуейкъым», - жызоIэ. Ар зэрыжысIэр сыцIыкIуху къыфIэмыIуэхуами, си адэм иджы и фIэщу къыспиубыдат: «Дэрбзэру, пщафIэу еджэ. Ахэращ бзылъхугъэ IэщIагъэр», - жиIэри. Ауэ си анэм къыздиIыгъащ си хъуэпсапIэр. Си анэ шыпхъури къепсэлъат ди адэм, къыспимыубыдыну. Сэри быным сранэхъыщIэти, сынэхъ ерыщт. СымыувыIэу сыщылъаIуэм: «УщIэтIысхьэнумэ, езыр-езыру щIэтIысхьи, еджэ. Сэ сыбдэIэпыкъунукъым», - жиIэри пиупщIат. Абы нэхъыбэ сыхуейтэкъым, хуит сыкъищI къудеймэ, си къарум сыкъигъэгугъэрт. Экзаменхэр хъарзынэу стащ. ЦIыху угъурлыщ институтым япэу сыщыщIэбэкъуам сызыIущIа Балъкъэр Тэмарэ. Абы занщIэу си гур кIэрыпщIат. Куэдрэ сэбэп къытхуэхъуащ студенхэм. СыщыщIэтIысхьэм, урыс гупрэ шэрджэс гупу гуэшат студиехэр. Сахэдэн хуейт. Шэрджэс студием Къэрэшей-Шэрджэсым щыщхэр къагъэкIуат, ди деж щеджа нэужь я республикэм ягъэзэжу щылэжьэну. Сэ абыхэм сыхыхьамэ, еджапIэ нэужьым Къэрэшей-Шэрджэсым сыкIуэу илъэс бжыгъэкIэ сыщылэжьэн хуей хъунут. Арати, урыс студием, Теувэж СулътIан и гупым, сыхыхьащ. ХъыджэбзитI фIэкIа дыхъуртэкъым, адрейхэр щIалэт. Сэ сыстаростэт. Спектакль щыдгъэувхэм деж, СулътIан Iэмал хуекIуэрти, зы пьесэм щыщу роль тIурытI къыдитырт хъыджэбзитIым. Экзамен щытткIэ, ари къыхалъытэрт тхуагъэув баллхэм. Апхуэдизу институтыр къыспэзубыду щыта си адэр, абы сыщIэтIысхьа нэужь, зыкIэ гушхуэжати сэркIэ! ЕхъулIэныгъэхэр сиIэ хъуат, си щытхъу куэдрэ зэхихырт. «Диплом плъыжькIэ къэбухынущ, пэжкъэ?!» - жиIэрейт. Диплом плъыжь сэ апхуэдэуи си нэрыгътэкъым. Ауэ си адэр апхуэдизу щысхуэхъуапсэкIэ, зыIэрызгъэхьэну мурад сщIат. Экзамен тыгъуэхэр къэсарэ сыгузавэу илъэгъуамэ, «сыт уэ ущIэгузавэр, сэ сощIэ уэ тху защIэ къызэрыпхьынур», - жиIэрт. Институтым сыщеджэху си адэ-анэр зэи нэкIуакъым, хэбгъэзыхьмэ, яцIыхуртэкъым ар здэщытыр. ЗгъэщIагъуэрт икIи сфIэемыкIут зыгуэрым и адэ-анэ экзаменхэм е зачётхэм ныщашэкIэ. Ауэ «си адэм и диплом плъыжьыр» (апхуэдэу жызоIэ си дипломым щхьэкIэ) сиIэу къыщызухым, селъэIупэри, нэзгъэкIуауэ щытащ ар къыщыдатыжыну пшыхьым. Сезыгъэджахэр си адэ-анэм къабгъэдыхьэурэ къехъуэхъурт. Ахэр а махуэм зэрыгушхуам сэри нэхъри къару къысхилъхьэрти, къыхэсха IэщIагъэм сыхуэпабгъэрт, сыхуейт абы и курыкупсэм сыхэтыну. СщIэрт абы сэр папщIэ щэху Iэджи зэрыщытIыгъуэр, щIэщыгъуэ куэд зэрыщыгъэпщкIуар, си щIэныгъэм куэд къыхэхъуэн зэрыхуейр. ИкIи сыхуэхьэзырт, гукIи псэкIи зыхуэсшийуэ. 2000 гъэм сыщIэтIысхьауэ щытащ ГъуазджэхэмкIэ институтым. 2004-м къэзухащ. АпхуэдизкIэ сыдихьэхыу, сызэджэмрэ къасщIэмрэ сфIэщIэщыгъуэу сыщIэсати, а илъэсиплIыр псынщIащэу блэлъэтауэ къысщыхъуащ. ЗызгъэнщIакъым! - Къэбэрдей драмтеатрым и артист пажэхэм уащыщыным жэуаплыныгъэ ини пылъу къыщIэкIынущ… Дауэ къыщIэбдзат, сытхэм уи гур нэхъ хагъахъуэрэ? -Институтыр къэзухын гъунэгъу хъуауэ, Фырэ Руслан адыгэ драмтеатрым Лохвицкий Михаил и «Уафэгъуагъуэ макъыр» щигъэувырт. Абы щагъэджэгуну бзылъхугъэ ныбжьыщIэ къыхахын хуейт. Теувэж СулътIан увыIакъым, а ролыр сэ къызатыху. Дэбагъуэ Романт режиссёр нэхъыщхьэр. СулътIан а тIум си гугъу яхуищIырт. ЯжриIэрт фIыуэ сызэреджэр, си адыгэбзэр зэрышэрыуэр, утыкум сызэритыфыр. КъакIэрыкIакъым, «хъунщ, къэгъакIуэ» жаIэху. СыкIуащ, зи гугъу ящIа ролри къызатащ. Апхуэдэу, еджапIэр къэзмыух щIыкIэ, сэ театрым сыщыджэгуауэ щытащ. Дипломыр къызэрызатыжуи, ди театрыр лэжьапIэ схуэхъуащ. Сэ арат плъапIэу сиIар - адыгэ театрырат. Ари къызэхъулIат. Дауи, а насыпыр си зэфIэкI къудейкIэ къысIэрыхьатэкъым. Ар я фIыгъэт зи цIэ къисIуа, чэнджэщкIи, IуэхукIи, псалъэ гуапэкIи зэпымыууэ сэбэп къысхуэхъуа цIыху гуащIафIэхэм. IутIыж Борис и «Кхъужьеибэ» пьесэм сэ щызгъэзэщIа ролым зызгъэунэхужынымкIэ IэмалыфI къызитащ. Абы ипэкIэ къыслъыса лIыхъужьхэр цIыхуфIхэт, дуней тетыкIэ дахэ яIэт, зэпIэзэрытхэт. Нэхъ тыншт уджэгуну. Иджы сыпхъу щхьэзыфIэфIт - жьы хъуа адэ-анэм я бын мыхъумыщIэхэм сащыщт. Пхъур къалэдэст, зыгъэпсэхупIэхэм кIуэрейт, щхьэхуэфIт. КъызэгугъуэкIт ролыр, пэжым ухуеймэ. Ауэ си лIыхъужьым и къупхъэм сэ зизгъэувэнри гъэщIэгъуэнт, нэгъуэщI лъэныкъуэкIи. Адыгейм щыщ режиссёр Зыхьэ Заур игъэувауэ щытащ «Псэлъыхъухэр» зи фIэщыгъэ спектаклыр. Абы щызгъэзащIэ ролыр зыми хуэзгъадэркъым - Насыпхъану соджэгу, Хьэпап срищхьэгъусэщ. Пасэм колхоз псэукIэр къызэрекIуэкIар, къуажэдэс къызэрыгуэкIхэм я гъащIэр къыщыдогъэлъагъуэ. Адыгэ гушыIэ дахэ хэтщ. Арауэ си гугъэщ апхуэдизу цIыхубэм фIыуэ щIалъэгъуар ар. Зэпымыууэ щIэупщIэ иIэщ. Фырэ Руслан игъэувауэ щытащ «Караман и фызышэ» спектаклыр. Ар щIэщыгъуэ ещI абы хэтхэм роль зыбжанэ зэрагъэзащIэм. Сэ спектаклым и пэщIэдзэм фызыжьу соджэгу, адэкIэ пщащэ сохъуж, унагъуэ сохьэри, бынихи согъуэтыж. Шыбзыхъуэ Басир игъэува «Гуащэмыдэхьэблэ» гушыIэ спектаклми сыщоджэгу. Ар ди цIыхухэм я щIэщыгъуэщ сыт щыгъуи. Гуащэхэмрэ нысэхэмрэ я зэхущытыкIэщ къыщыгъэлъэгъуар - ар цIыхухэм яужэгъун? Спектаклым и щIэдзапIэм сэ гуащэр фIыуэ зымылъагъу нысэу сыхэтщ. ЗэнысэгъуитIым ди гуащэр бгым щыдодз сытми (жьы хъуахэр Жьыгъеибг зэрырадзыхыу щытам тращIыкIащ). Дытхъэжу дыпсэун щIэддза къудейуэ, ди бынхэр балигъ мэхъури, дэри нысэ къытхуашэ. Мис абдежым тхуэфащэр къытщощI - ди гуащэм етщIа дыдэр къыдащIэжыну яужь къохьэ. Спектакль гъэщIэгъуэнщ мыр, «ныбафэ уз» узыщIхэм ящыщщ, жыпIэнурамэ. Ауэ икIи Iэмал къует узыщIэгупсысыжыну. «Уи япэкIэ бгъэжа мывэм уIуоуэж», псалъэжьыр лъабжьэ хуэпщI хъунущ. Ди цIыхухэм нэхъ яфIэфIщ адыгэ гупсысэм тет, адыгэ шыфэлIыфэ, хабзэрэ бзыпхъэрэ къыщыгъэлъэгъуа, гушыIэ дахэ зыхэт спектаклхэр. Къапщтэмэ, сэ роль зэхэдз сщIыркъым, дэтхъэнэми сыпэлъэщын хуейщ. Си лэжьыгъэр къыздэзыIыгъ, схуэзыгъэдахэ цIыху гъащIэ гъусэ схуэхъуащ. Си дэтхэнэ ехъулIэныгъэми щыгуфIыкI си щхьэгъусэм нэхъри сегъэгушхуэ. - Адыгэ театрыр бзэр хъумэнымкIи зы Iэмалщ. Нобэ анэдэлъхубзэм иIэ щытыкIэм теухуауэ уи гупсысэр къыджеIэ. - Иджыпсту ди анэдэлъхубзэм и Iуэхур хэплъэгъуэщ. Дэ къедгъэлыну къытщогугъ ар. Сабийм и бзэр тыншу Iэпызудыфын щхьэусыгъуэ куэди щыIэщ. Псалъэм папщIэ, телефонкIэ зэплъ таурыхъ цIыкIухэр. Абы тету псэлъэн щIадзэ. Урысыбзэр тыншщ, къэпхъуэтэгъуафIэщи, сабийм щIэхыу зэрегъащIэ. Сэ сцIыхухэм ящыщу зыгуэрым, «адыгэбзэр сыт зэращIынур ди сабийхэм?», - жаIэу зэхэсхмэ, сахуогубжь. Сэ езыр сыанэщ - щIалитIрэ хъыджэбзрэ диIэщ. Адыгэ анэм жэуапышхуэ щехь лъэпкъым и пащхьэ. Тыншу жысIэркъым абы и къалэнхэр, сэ згъэунэхуащ зэрымытыншри. Ауэ Iэмал сыхуокIуэ. Унэм адыгэбзэкIэ ди бынхэм дазэрыщепсалъэм нэмыщI, пщыхьэщхьэкIэрэ ди бзэмкIэ таурыхъ дыкъоджэ. ЦIыкIухэм папщIэ ди театрым щыдогъэлъагъуэ «Мыщэ и къуэ Батыр» таурыхъым къытращIыкIа спектаклыр. Пэжым ухуеймэ, сабийхэм папщIэ драматургие диIэкъым. Абы теухуауэ щIапхъэ куэд къонэ.
Поделиться:
Читать также:
15.02.2025 - 12:28 →
ЩIалэгъуалэр ягъэгушхуэ
12.02.2025 - 12:35 →
Зи цIэр лъэпкъ литературэм къыхэна лIыфI
10.02.2025 - 19:11 →
БлэкIамрэ нобэмрэ зэпащIэ
09.02.2025 - 13:00 →
Гъуазджэм щIыналъэхэр зэпещIэ
07.02.2025 - 15:17 →
ФIыр хъумэным къыхуезыджэщ
|