Жылагъуэ

Май къалэр республикэм и къалащхьэм пызыщIэ автомобиль зекIуапIэм иращIылIэ лэжьыгъэхэм ящыщу, гъуэгум асфаль-бетон тебзэщIэ тралъхьэ, пшапэ зэхэуэгъуэм щыщIэдзауэ жэщ псом нэхуу щызыгъэт уэздыгъэщIэхэр и гъунэхэм щыпадзэ.
«ЩIыналъэ, щIыналъэ зэхуаку, щIыпIэ мыхьэнэ зиIэ автомобиль зекIуапIэхэм зегъэужьын» федеральнэ программэм ипкъ иту ирагъэкIуэкI лэжьыгъэхэм хыхьэу, Налшык – Май къалэ гъуэгум и щхьэфэм жьы техъухьа асфальт-бетоныр мы махуэхэм трагъэкъэбзыкIыж.

ЦIыху псори къыщалъхуа жылэм къуэпс быдэкIэ епхащ. Дэнэ щIыпIэ ущыIами, абы ущекIуэлIэжкIэ гупсэхугъуэ бгъуэтыжу апхуэдэщ. Уи гур хохъуэ уи къуажэжьым и цIэр фIыкIэ щыIукIэ, ар зэрефIакIуэр, зэрызиужьыр щыплъагъукIэ. Нобэ апхуэдэ гухэхъуэ къызет сыкъыщыхъуа Хьэтуей къуажэм и псэукIэм фIы и лъэныкъуэкIэ зэрызихъуэжым. Псом япэу апхуэдэ зэхъуэкIыныгъэр зыдэслъагъур къуажэ администрацэм и Iэтащхьэ ДзыхьмыщI Анзорщ.

«Зыпэрыт IэщIагъэм къыхуигъэщIащ» зыхужаIэхэм ящыщщ Лэскэн район сымаджэщым неврологыу щыIэ ПщыхьэщIэ Мухьэмэд. Лэжьэн зэрыщIидзэрэ куэд мыщIами, абы зыкъигъэлъэгъуащ зыпэрыт Iуэхум фIыуэ хэзыщIыкI дохутыр нэсу. Мухьэмэд зэфIэкI хъарзынэхэр лэжьыгъэм къызэрыщигъэлъагъуэм щыхьэт тохъуэ абы игъэхъужа сымаджэхэм я фIыщIэ, щытхъу псалъэхэр.
ПщыхьэщIэ Мухьэмэд и адэ Ахьмэди дохутыр-неврологт. Абы къыхэкIыу щIалэм медицинэр и гъащIэм щыщ Iыхьэу къэхъуащ.

Иужьрей зэманым ди адыгэбзэм и пщIэмрэ мыхьэнэмрэ зэрелъэхъшэхам адыгэпсэ зыIуту имыгъэпIейтей щыIэу къыщIэкIынкъым. «Дыадыгэщ» жытIэу ди бгъэм дытеуэжкIэ, е «адыгэ, уей, уей» жытIэу дыкIийкIэ ди адыгэбзэми хабзэми заIэтынукъым. Адыгагъэр, цIыхугъэр, нэмысыр хуэмурэ IэщIыб зэрытщIым гу лъыдмытэжми, ар махуэ къэс нэхъ нэрылъагъу мэхъу.

Дызэрыщыгъуазэщи, мэлыжьыхь мазэм и пэщIэдзэм УФ-м и Президент Путин Владимир «Хэкум и хъумакIуэхэр» къэрал фонд къызэгъэпэщынымкIэ жэрдэмыщIэ къыхилъхьащ. Ар и лъабжьэу къэрал гулъытэ ягъуэтынущ дзэ операцэ хэхар егъэкIуэкIыным 2014 гъэм къыщыщIэдзауэ хэт зауэлIхэм - абыхэм лъэныкъуэ куэдкIэ зыщIагъэкъуэнущ.

Щыблэм я нэхъыбэр - процент 75-р - пшэм тохуэри, къыхонэж, щIым лъэмыIэсу. Щыблэ шынагъуэм уафэхъуэпскIи уафэгъуагъуи щIэтщ. Абы пщтырагъыу иIыгъыфынущ  цельсиемкIэ градус 30 000. Ар хуэдихкIэ нэхъыбэщ, дыгъэм и щIыIум и пщтырагъым нэхърэ. Илъэсым къриубыдэу дуней псом уафэр щохъуэпскI мелард 1,5-рэ хуэдизкIэ. Ахэр къызэрахутэ спутниккIэ къабжащ. Ику иту щыблэм и кIыхьагъщ километри 9,5-рэ. Языныкъуэ жыг лIэужьыгъуэхэм щыблэр яхуэлъэщ, псалъэм папщIэ, жыгейм. Щыблэр нэхъ бгъэдыхьэркъым бжейм. Щыблэр хуэлъэщ гъущIми.

   БгъуэнщIагъхэм дэни уащрохьэлIэ. Ахэр щыкуэдщ Кавказым, Кърымым, Уралым, Сыбырым… Къэбэрдей-Балъкъэрыр къэтщтэнщи, куэдрэ зэхэтхащ абыхэм ятеухуа хъыбархэр.

ГъэщIэгъуэныращи, абыхэм тIу зэщхьу яхэткъым. Сыту жыпIэмэ, бгъуэнщIагъ къэс езым и къэунэхукIэ иIэжщ икIи ар куэдкIэ елъытащ ахэр здэщыIэ щIыналъэхэм я дуней щытыкIэм, щIым и зэхэлъыкIэм, уеблэмэ щIыуэпс хъугъуэфIыгъуэхэм.

Дуней псом щыцIэрыIуэ сурэтыщI зэчиифIэ, цIыхубз телъыджэ, коммунисткэ Кало Фридэ и узыншагъэм сэкъатышхуэ иIа щхьэкIэ, зэ къыIуплъа цIыхухъур хэщыкъ къыхуэхъурт. Фридэ и сурэтхэр музей нэхъ цIэрыIуэ дыдэхэм нобэ щахъумэ, щIэупщIэшхуи яIэщ. Сыт-тIэ, Кало и хъыбарым гъэщIэгъуэну хэлъыр?

Урысейм и Социальнэ фондым и къудамэу  Къэбэрдей-Балъкъэрым щыIэм  зэфIих Iуэхутхьэбзэхэм ехьэлIа чэнджэщхэм республикэм   и цIыхухэм я деж  щIэупщIэшхуэ зэрыщиIэм къыхэкIыу  фигу къыдогъэкIыж фондым зэрызыхуэвгъэзэну Iэмалхэр.    

Къэлъытэн хуейщ  къыфIэрыхьэн папщIэ   псоми я зэхуэдэ е хэха упщIэхэмкIэ чэнджэщ  къыватын папщIэ   фи персональнэ даннэхэм  зэрыщIэмыупщIэр икIи мыпхуэдэу захуэвгъазэ хъунущ:

Узыфэ зэрыцIалэхэр нэхъыбэу къызыхэкIыр цIыхухэм къабзагъэм и хабзэхэр тэмэму зэрамыгъэзащIэрщ. Апхуэдэ узыфэхэр къезыхьэкIхэм ящыщщ ротавирусымрэ норовирусымрэ.