Псалъэ жагъуэщ, пэжкъэ? Ахэр зыхужаIэр Тхьэм и ней зыщыхуахэрщ, унэхъуахэрщ. Сыт щыIэ узэкIуэлIэн уимыIэу укъэнэн нэхърэ нэхъыкIэ? Къэблэжьа мылъкукIэ иумыгъэщIами, уэ абы уи гуащIэ хэплъхьащ, теплъэри, и кIуэцIри, пщIантIэри, къегъэщIылIа псэуалъэхэри къызэрекIуным ухущIэкъуу. Иджы, мис, упагъэкI, игъащIэкIэ ущIэмыхьэну.
 Мы зэманым жылагъуэр куэду топсэлъыхь Урысейм Украинэм щригъэкIуэкI дзэ Iуэху хэхар я тегъэщIапIэу, къыхуэдзэлашхэурэ ди къэралым икIыжахэм ягъэIэпхъуэ мыхъуу кърана мылъкум

Иужьрей илъэсхэм ди республикэм и псыхъуэхэр екIэпцIейхэм зэщIащтэ. ЕкIэпцIэ жытIэ щхьэкIэ, абы и закъуэкъым апхуэдэ щIыпIэхэм къыщыкIыр; зэгуэр тафэ бгъуфIэшхуэу щытахэр мэз гуэрэным щыхуэкIуэкIэ, кхъужьейхэр, зейхэр, пхъэгулъейхэр, къазмакъейхэр, хьэцыбанэр щыкуэдынущ. КъищынэмыщIауэ, абыхэм я фIыгъэкIэ Iэщ хъупIэу къагъэсэбэп ныджэхэр псы къиуам илъэсыртэкъым, псыхэм я гъунэгъуу щыпсэу унагъуэхэми зэран яхуэхъуртэкъым. Езы екIэпцIэ мэзхэрати, цIыхум зыхуеину чы-бжэгъур къыщIашырти, чийхэр яхурт, къуажэм дэс дадэ IэпщIэлъапщIэхэм чий матэхэр къыхащIыкIырт.

Къэбэрдей-Балъкъэрым и гъуэгухэм щолажьэ административнэ хабзэр къызэпызыудахэр зытх автомат комплекс 212-рэ. 

Уафэм и хэдыкIхэр

 Сыт хуэдизу жьапщэр мылъэщами, уэшхыр мыщIыIами, гур ирамыудами, псэр мыхыщIами, цIыхум дахагъэ къелъыхъуэ. Арагъэнущ ар гъатхэм и хуабагъэм щIыпэплъэр, бзу макъ уэрэдым щIыхишэр, усэбзэу и анэбзэр къыщIилъытэр, уафэр щIыхидыкIыр... 
«Уафэр цIыхум хидыкIыфрэ?» - жызыIи щыIэнщ. Уафэм хъыринэ щращIэфкIэ, дыщэидэ ар пщIынми зыри хэлъкъым. Гъуни нэзи зимыIэ уафэм цIыхупсэхэр къехауэ, хэти псэхэр абы дэкIуеижу жаIэ. Пэжыр хэт ищIэн... НаIуэр зыщ: Тхьэ дыщелъэIукIэ, уафэмкIэ ди щхьэр куэдрэ доIэт. 

ЦIыхум и къупщхьэлъапщхьэм лыри, щIыфэри, лъынтхуэхэри ешэкIащ, абы Iэпкълъэпкъыр захуэу еIыгъ, зэрегъакIуэ икIи кIуэцIфэцIым и «хъумакIуэщ». Сабий къалъхуагъащIэм къупщхьэ 270-рэ иIэщ, ауэ цIыхур балигъыпIэ щиувэм ирихьэлIэу и къупщхьэлъапщхьэр пкъыгъуэ 205 - 207-рэ ирикъужу аращ - языныкъуэ къупщхьэхэр зэпокIэжри.

Урыс дзэзешэ цIэрыIуэ Невский Александр 1220 гъэм къалъхуащ. Новгород Ин пщыгъуэм и унафэщIу щытащ. УрысыщIыр зэман зэхуэмыдэхэм шведхэм, нэмыцэхэм, тэтэрхэм ящыхъумэным цIыхубэр хузэщIигъэуIуэфащ абы икIи Невскэр зауэлI хахуэу зэрыщытам нэмыщIыжькIи, жыжьэ плъэф политик Iущуи къыщIэкIащ.

Адыгэ Республикэм щIэныгъэ нэхъыщхьэ IэнатIэм ехъулIэныгъэфIхэр иIэу зыщиужьынымкIэ фIыщIэшхуэ бгъэдэлъщ еджагъэшхуэ, социологие щIэныгъэхэмкIэ доктор, профессор Хъунэгу Рашид Думэлыч и къуэм. 

Языныкъуэ жыг лIэужьыгъуэхэр цIыхум нэхърэ куэдкIэ нэхъыбэрэ мэпсэу. Ауэ куэдым ящIэу пIэрэ цивилизацэ зыбжанэм я къэунэхугъуэмрэ кIуэдыжыгъуэмрэ зи «нэгу щIэкIа», илъэс мин бжыгъэ зи ныбжь жыгыжьхэр нобэм къызэрысар?!

ЩIыуэпсым къигъэщIа дахагъэхэм ящыщщ удз гъэгъахэр. Ахэм цIыхухэм я гукъыдэжыр къызэраIэтым, зэрагъэгуфIэм шэч хэлъкъым. Зи плъыфэрэ теплъэкIэ зэщхьэщыкI, мэ гуакIуэ къызыпих гъэгъа телъыджэхэм тхыдэ гъэщIэгъэун яIэжщ.