Щэнхабзэ

Тхыдэдж, этнограф КIыщ Хьэзрэтэлий дыщэидэ лъэпкъ IэщIагъэр къигъэщIэрэщIэжыну щIэхъуэпсу «IэпщIэлъапщIэ» гупжьей къызэригъэпэщауэ щытащ 1984 гъэм. Абы и деж зыщагъасэрт МэзщIэкIуасэхэ япхъухэу Маринеттэрэ (Дагъырхэ я нысэщ) Джульеттэрэ (Шэт).

Къармэхьэблэ къуажэм Адыгэхэм и махуэр щагъэлъэпIащ. Ар щекIуэкIащ ЩэнхабзэмкIэ унэм. Лъэпкъым и дунеймрэ и шыфэлIыфэмрэ къэзыIуатэ уэрэдхэр, адыгэ къафэр, пшынэр, усыгъэр щызэщIэта пшыхьыр гуапэт. Абы зыщагъэпсэхуащ къуажэдэс нэхъыжьхэми ныбжьыщIэхэми. А махуэм хухэхауэ ЩэнабзэмкIэ унэм и лэжьакIуэхэм я гукъэкIкIэ къуажэ сабийхэр хэту къызэрагъэпэщащ интернет флешмоб: адыгэ усыгъэкIэ зэпэджэжахэщ.

Къып Мухьэмэд и цIэр зэрихьэу Къулъкъужын Ищхъэрэм щыIэ гъуазджэмкIэ школыр зэрагъэпэщыж, унэщIи къыгуащIыхь.
Мы гъэм мэкъуауэгъуэм и пэщIэдзэхэм «Щэнхабзэ» лъэпкъ проектым хэту яубла ухуэныгъэщIэм и япэ къатыр дращIейри етIуанэм иужь ихьащ.

Иужьрей зэманым лъэпкъ литературэм  хуэфащэу къыхэбэкъуа  щIэблэм ящыщщ  тхакIуэ ныбжьыщIэ Нартокъуэ Анжелэ.  Ар яхэтащ Хьэх Сэфарбий  и унафэщIу  КъБР-м и ТхакIуэхэм я зэгухьэныгъэм    щылэжьэу щыта «Шыхулъагъуэ» литературэ  хасэм екIуалIэхэм. 

ЗэвгъэцIыху «Кабардинка»-м и псэхэлъхьэж зэщхьэгъусэхэу Дэрокъуэ Рамирэ (ансамблым и  музыкэ унафэщIщ) Дэрокъуэ (Къумыкъу) Марьянэрэ (гупым я  пшынауэщ).

«Щэнхабзэм и щэбэт» Урысейпсо Iуэхур Къэбэрдей-Балъкъэрым екIуу щрагъэкIуэкIащ.

Ди лъэпкъым и тхыпхъэщIыпхъэ гъуазджэр илъэс мин куэдым къапхыкIащ. Гъуаплъэм, гъущIым, бдзапцIэм, дыжьыным, дыщэм, фэм, пхъэм тхыпхъэ телъыджэхэр тращIэрт, къыхащIыкIырт. 

Москва и «Гстиный двор» комплексым дыгъэгъазэм и 2-6 махуэхэм щекIуэкIынущ акъыл къызыхэпхыну тхылъ купщIафIэхэм я дунейпсо жармыкIэ (non/fictio№23). 

Тырку Республикэм щыпсэу кавказ лъэпкъхэм я щхьэ, я бзэ, я хабзэ зэрахъумэж Iэ­ма­лыфI­хэм ящыщщ илъэс къэс лъэпкъ щэнхабзэм и фести­вал­хэр къы­­­зэрызэ­рагъэ­пэ­щыр. 

«Щэнхабзэм и щэбэт» фIэщыгъэм щIэт Урысейпсо Iуэхум Къэбэрдей-Балъкъэрыр хэтынущ.