Щэнхабзэ

Дахагъэмрэ узыншагъэмрэ

Дахэу щытыну хуэмей цIыхубз щыIэу къыщIэкIынкъым. Ауэ ар псоми къазэремыхъулIэр уэрамым узэрыдыхьэу плъагъунщ. Е и зыхуэпэкIэкIэ, е и зекIуэкIэкIэ, е и сэхусэплъ зэхэлъыкIэкIэ дагъуэ зыхуумыщIын ущрихьэлIэр закъуэтIакъуэххэщ.
Дахагъэр Алыхь Iуэхущ, ар зритам и насыпщ. Ауэ нэхъыщхьэр аракъым, ар куэд и уасэкъым, гуакIуагъэр щIымыгъумэ. Дапщэрэ урихьэлIэрэ и IэпкълъэпкъкIи хэбдзын хэмылъу цIыхур дахэу, ауэ удимыхьэхыу, узыIэпимышэу. Апхуэдэхэм яхущыщIэр гуакIуагъэрщ.

Цыджанхэм я тхыдэр

Урысейм дызэрыт зэманым цыджан 200 000 щыпсэууэ къалъытэ, ауэ а бжыгъэр фIыуэ хуэгъэфэщащ, сыту жыпIэмэ, цыджанхэр къыхэтхыкIыныгъэхэм  щыхэмытыр нэхъыбэщ.  Абы ищIыIужкIэ,  шынэурэ нэгъуэщI лъэпкъыу зезыгъэтхахэр гъунэжщ.

Къафэм къыхуигъэщIат

Къафэр лъэпкъыбзэщ, гурыщIэ къэзыIуатэщ, хабзэхэр зэманым къыпхызыхщ.

Къэбгъэлъагъуэмэ, адыгэхэм (шэрджэсхэм) я къафэхэм я тхыдэр жыжьэ къыщожьэ. «Щыблэ удж», «Тхьэшхуэ удж» фIэщыгъэхэм тепщIыхьмэ, нэхъ пасэм къафэм и хабзэхэр диным, унагъуэ, жылагъуэ, лъэпкъ, цIыхубэ махуэшхуэхэм ехьэлIауэ ягъэпсу щытащ. Къафэм жылагъуэ гъащIэм къалэн пыухыкIа щиIэт: цIыхум и Iэпкълъэпкъым зригъэшэщIырт, и IэкIуэлъакIуагъэмрэ бэшэчагъымрэ къигъэлъагъуэрт. Ауэ абыхэми я мызакъуэу, нэхъ мыхьэнэшхуэ зиIэр лъэпкъым и хьэл-щэнри гъащIэм хуиIэ щытыкIэри абы къызэригъэнаIуэфырт.

Шыхулъагъуэр зи лъэужь

Зэи мыкIуэдыжын лъэужь къыхинащ ЩоджэнцIыкIу Iэдэм ди литературэм и тхыдэм, зауэ нэужьым абы и гуащIэр нэхъ ин хъуамэ, ар зи фIыщIэхэм ящыщщ Iэдэм. Абы и тхыгъэхэм я пщIэмрэ я мыхьэнэмрэ зэи кIащхъэ щыхъунукъым ди литературэм. Абы хуищIа хэлъхьэныгъэм теухуащ филологие щIэныгъэхэмкIэ доктор ХьэкIуащэ Андрей и тхыгъэр.

ЛIэщIыгъуэхэм уапхыплъмэ...

«Зи мэIуху дыщафэ, афэр зи джанэ куэщI» - апхуэдэ псалъэ ущрохьэлIэ Сосрыкъуэ и пшыналъэм: зекIуэ ежьэнумэ, нартым афэ джанэ зыщитIагъэ хабзэщ. Афэ джанэ ящыгъщ Бэдынокъуи, Ашэмэзи, Батрэзи, адрей нартхэми – ар зыщыгъым шабзэкIи бжыкIи пэлъэщыгъуафIэкъым. Тхыдэр щыхьэт тохъуэ афэ джанэр адыгэхэм ижь-ижьыж лъандэрэ зэрызэрахьам; адыгэ зауэлIхэм афэ джанэ зэрахьащ Кавказ зауэм и лъэхъэнэми – епщыкIубгъуанэ лIэщIыгъуэм. Щыгъуазэхэм зэратхыжамкIэ, афэ джанэ зыщыгъ адыгэ шум сэшхуэкIи бжыкIи упэлъэщыртэкъым, ар апхуэдизкIэ нейт, быдэти.

IутIыж Борис и усыгъэ дунейм

«Жэпуэгъуэр IутIыж Борис и мазэщ», - жеIэ «Горянка» газетым и редактор нэхъыщхьэ, «Жан» литературэ зэгухьэныгъэм и унафэщI Къаныкъуэ Заринэ. Жэпуэгъуэм и 15-м, IутIыжыр къыщалъхуа махуэм ирихьэлIэу, Налшык, Пушкиным и уэрамым тет къалэ библиотекэ нэхъыщхьэм щекIуэкIащ абы и IэдакъэщIэкIхэм щытепсэлъыхьа, и усэхэм, сонетхэм, гущIагъщIэлъхэм къыщеджа зэIущIэ дахэ. Абы щызэхуэсащ «Жан» ­зэгухьэныгъэм хэтхэр. 

Пшынауэ Iэзэм и гупсысэхэр

 КъБР-м щIыхь зиIэ и артист, КъБР-м и цIыхубэ артист Къуэдз Абубэчыр (Михаил) и сабиигъуэм щегъэжьауэ пшынэр и Iэпэгъущ, езыми куэд хуигъэсащ абы. Къуэдзым и деж пшынэ еуэн щыщIэзыдзахэм къахэкIащ республикэм и гулъытэ зыхуагъэфэщахэр. Ноби ар IэнатIэм гурэ псэкIэ пэрытщ, сабийхэр пшынэм хуэгъэсэнымкIэ УФ-м и «Макъамэ» ансамблым и художественнэ унафэщIщ. Пшынэ еуэну къызэрыщIидзамкIэ, езым и гъэсэнхэм я ехъулIэныгъэхэмкIэ, гъуазджэм теухуа и гупсысэхэмкIэ къыддэгуэшащ Михаил.

Начато формирование нового состава общественной наблюдательной комиссии

В соответствии с федеральным законом «Об общественном контроле за обеспечением прав человека в местах  принудительного содержания и о содействии лицам, находящимся в местах  принудительного содержания» началась процедура выдвижения кандидатур в состав общественной наблюдательной комиссии КБР. С 20 октября по 19 декабря будет проходить приём заявлений от общественных объединений, ассоциаций (союзов), фондов, автономных некоммерческих организаций о выдвижении кандидатур в состав ОНК.

Адыгэм ейуэ лъэпкъ куэдым яхуэхъу

Иджыблагъэ Черкесск къалэм щекIуэкIа хэгъэгузэхуаку фестивалыр къызэрымыкIуэу ин, дахэ, купщIафIэ хъуат. Ар траухуат Адыгэ фащэм и махуэм. А махуэр сурэтыщI-модельер, дизайнер, Адыгейм щэнхабзэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ, Адыгэ Республикэм и Къэрал саугъэтыр зыхуагъэфэща, «Лиги мира» республикэ жылагъуэ зэгухьэныгъэм и саугъэтыр зрата СтIащ Юрэ Мэхьмуд и къуэр къыщалъхуа махуэм ирихьэлIэу яIэт. А жэрдэмыр АР-м и Адыгэ Хасэм къыхилъхьэри, 20II гъэм япэу ягъэлъэпIащ. ИтIанэ, 20I4 гъэм, Адыгейм къэрал статус щигъуэтащ.

ГъэщIэгъуэну ядыгъуа сурэтхэр

2019 гъэм Куинджи Архип и «Ай-Петри. Крым» сурэтыр ядыгъуауэ щытащ. Музейм зыщызыплъыхьхэм ящыщ лIы гуэрым ар блыным къыфIихри, щIэкIыжат. Куэдым дыгъуакIуэм и хьэлыр ирагъэпщащ «Старики-разбойники» совет фильмым хэт лIыхъужьхэм. Абыхэм сурэтыр щадыгъум, тIэкIу ирагъэлэжьыжыну яхьу жаIат. Куинджы и сурэтыр щадыгъуми, абы гу щIылъамытар музейм и лэжьакIуэ ягугъати аращ. ДыгъуакIуэр щIэх дыдэу къаубыдащ: абы видео тезых камерэхэм защигъэпщкIуатэкъым, «Мерседес» хужь зэритIысхьари ялъэгъуат.

Страницы

Подписка на RSS - Щэнхабзэ