Жылагъуэ

«Дядя Коля» - арат Бер Къанщобий сабийхэр къызэреджэр. Таурыхъ къыщагъэлъагъуэ автобусым дэс щIалэщIэр ныбжьыщIэхэм фIыуэ зэралъагъур пхужымыIэным хуэдизт. А зэманым телевизор зиIэр закъуэтIакъуэххэти, тхьэмахуэм зэ я хьэблэм къыдыхьэ автобусырт сабийхэм я гурыфIыгъуэр. Куэдрэ къэхъурт ахъшэ ямыIыгъыу, ауэ я ныбжьэгъухэм я гъусэу таурыхъ еплъыну щIэхъуэпс цIыкIухэр абы и автобус бжэщхьэIум къыщытеувэ. Апхуэдэхэм я еплъыпщIэр езы Къанщобий яхуритт.

Социалист Лэжьыгъэм и ЛIыхъужь, Ленин, Къэрал саугъэтхэм я лауреат, ЩIэныгъэхэмкIэ Урысей Академием, Урысейм Медицинэ щIэныгъэхэмкIэ и академием я академик Чазов Евгений Иван и къуэр 1929 гъэм мэкъуауэгъуэм и I0-м Горький къалэм къыщалъхуащ.

«КъБР-м узыншагъэр хъумэнымкIэ и IэнатIэм цIыхухэм япэ дэIэпыкъуныгъэхэр щыхуащIэ и IуэхущIапIэхэр къэгъэщIэрэщIэжын» щIыналъэ проектым хэту зэгъэпэщыжыныгъэ лэжьыгъэхэр щокIуэкI Нарткъалэ щыIэ, ЩIыналъэхэм зэдай, узыфэ зэмылIэужьыгъуэхэр зыпкърытхэм щеIэзэ сымаджэщым и пщIантIэм дэт поликлиникэм.

Илъэсрэ мазитхурэ тралъхьащ

Экстремизмэм пэщIэтыным ехьэлIа Iуэхухэр ирагъэкIуэкIыу Урысей ФСБ-м и Управленэу КъБР-м щыIэм и лэжьакIуэхэм къызэпаудащ Прохладнэ районым щыпсэу, илъэс 37-рэ хъум илэжь щIэпхъаджагъэр. 
Хабзэм и лэжьакIуэхэм къыщIагъэщащ Атаев З. Б. экстремист Iуэхум зэрыпыщIар, республикэм щыпсэухэр щIэпхъаджащIэ гупхэм хишэну зэрыхэтар. 

Коммунистхэм я гуащIэгъуэ дыдэм Налшык къалэ комитетым и япэ секретару лэжьащ Громыкэ жари лIы лъагэ дахэшхуэ. ФIы зыхуищIахэр щотхъу, апхуэдэ дэзымылъэгъуахэм яуб, си щхьэкIэ фIыи Iеи хужысIэфынукъым - сыдэлэжьакъым, си ныбжьэгъуакъым. Ауэ мы хъыбар пэжыр къэхъуауэ сыщыгъуазэщи, стхыжу ара къудейщ. 

Къурш лъагэхэр зэмызэгъыр цIыхухэм я закъуэкъым, абы щыпсэу псэущхьэхэми яхэтщ уз зэмылIэужьыгъуэхэр къызэуалIэ. Псалъэм папщIэ, бгылъэ щIыпIэхэм къыщыхъу мэл щIэжьейхэр мымащIэу жьэн узым щиубыд щыIэщ. Ауэ псэущхьэхэми цIыхухэми я Iэпкълъэпкъыр бгы лъагэм щытепщэ дуней щытыкIэм хуэм-хуэмурэ йосэж. Аращ къущхьэдэсхэм я лъым кислород нэхъыбэ, тафэхэм щыпсэухэм етлъытмэ, щIызэщIишэр, абыхэм я бгъэхэмрэ ягухэмрэ нэхъ ин щIэхъур, я лъынтхуэхэр щIэнэхъ пIащэр.

            Къэбэрдей – Балъкъэр Республикэр илъэсищэ щрикъум ирихьэлIэу Бахъсэн щIыналъэми игъэлъэпIэнущ езым и илъэсищэр. Мы махуэхэм къагъэщIэрэщIащ район гъунапкъэр, къэзыгъэнаIуэ пхъэбгъушхуэхэр щIыналъэм и картэр.

            А щIыпIэм пхыкI федеральнэ гъуэгуитIыр гъэ псом туристхэм я зекIуапIэщ. Картэм къыщыгъэлъэгъуащ Бахъсэн къалэм щыщIэдзауэ Бахъсэн аузым нэсыху ахэр зыхуеинкIэ хъуну унэтIыныгъэхэр.

 Ебланэ мазэ июлыр Цезарь Юлий и цIэм епхащ. А мазэм дзэпщ цIэрыIуэм и цIэр фIащащ, Цезарь дунейм ехыжыным зы илъэс иIэу.

Адыгэхэм мы мазэм щхьэкIэ цIывыгъуэ мазэ, иныкъуэм дежи бадзэуэгъуэ жаIэрт. Мы тIури зэхьэлIар Iэщ зехуэныр арат. Ди зэманым адыгейхэми къэбэрдейхэми къагъэсэбэпыр бадзэуэгъуэ псалъэращ. Сирием, Иорданием, Тыркум щыпсэу ди лъэпкъэгъухэри аращ а мазэм зэреджэр.

Бадзэуэгъуэ – бадзэ – уэ – гъуэ «самый жаркий период лета». Мы псалъэ къэхъукIэр куэдрэ адыгэбзэм къегъэсэбэп (еплъ «мэкъуауэгъуэ»).

Урысейм и телеканалхэм щытлъагъу зэпытщ  ныкъуэдыкъуагъ зыбгъэдэлъ, узыфэ хьэлъэм иубыда  сабийхэм ахъшэкIэ дадэIэпыкъуну дыкъыхуезыджэ нэтынхэр. Ахэр ягъэхъужын папщIэ зыхуеину хущхъуэгъуэхэмрэ медицинэ Iуэхутхьэбзэхэмрэ ямылейуэ лъапIэщ, унагъуэм хуэмыгъэкъэрууэ. Ауэ щыхъукIэ, апхуэдэ зэфIэкI ин зиIэ центрхэм я нэхъыбэр здэщыIэр нэгъуэщI къэралыгъуэхэрщ.

Бэрбэч ХьэтIутIэ и цIэр зезыхьэ Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал университетым щэнгъасэмкIэ, психологиемрэ спорт щIэныгъэхэмкIэ и институтым и магистрант Мошурэ Анастасие иджыблагъэ Мэзкуу щекIуэкIа, «Вернандский» зи фIэщыгъэ Урысейпсо студент зэгухьэныгъэм и I Хэгъэгу еджэныгъэхэм етIуанэ увыпIэр къыщихьащ.