Мы махуэхэм
Бадзэуэгъуэм и 31,
мэрем
♦Муслъымэнхэм я махуэ нэхъ лъапIэ дыдэ-хэм ящыщ зыщ - Къурмэн хьидщ
♦Системнэ администраторым и махуэщ
♦1605 гъэм Урысей пащтыхьыгъуэр IэщIалъхьащ Дмитрий НэпцI Езанэм.
♦1944 гъэм РСФСР-м и щIыналъэр нэмыцэ-фашист зэрыпхъуакIуэхэм къыIэщIагъэкIыжащ.
♦1954 гъэм КПСС-м и Комитет нэхъыщхьэмрэ Министрхэм я Советымрэ унафэ къащтащ Новая Земля щIыпIэм ядернэ Iэщэхэр щагъэунэхуну полигон къыщызэгъэпэщыным теухуауэ.
♦1956 гъэм Москва Лениным и цIэр зезыхьэ стадион нэхъыщхьэр къыщызэIуахащ. Иджыпсту ар «Лужники» стадионырщ.
♦1994 гъэм Бубкэ Сергей бжыр иIыгъыу дэлъеинымкIэ дунейпсо рекорд игъэуващ. Абы хузэфIэкIат метри 6-рэ сантиметр 14-рэ хъу лъагапIэм щхьэпрылъэтыну.
♦1990 гъэм къызэрагъэпэщащ «Газпромбанк»-р
♦1991 гъэм СССР-мрэ США-мрэ Москва Iэ щытрадзащ зэребгъэрыкIуэ Iэщэхэр (СНВ) гъэмэщIэным теухуауэ.
♦ 1994 гъэм Бубкэ Сергей бжыр иIыгъыу лъагапIэм елъэнымкIэ дунейпсо рекорд игъэувауэ щытащ. Италием щыщ Сестриере къалэм щекIуэкI зэхьэзэхуэм хэту ар щхьэпрылъащ метри 6-рэ сантиметр 14-рэ хъу лъагапIэм. Ар Олимп Джэгухэм я чемпионым и 35-нэ дунейпсо рекордт.
♦ 1906 гъэм къалъхуащ совет актрисэ, СССР-м и цIыхубэ артисткэ Марецкая Верэ.
♦ 1914 гъэм къалъхуащ франджы киноактёр, ХХ лIэщIыгъуэм и джэгуакIуэ нэхъ щэджащэхэм хабжэ Луи де Фюнес.
♦1930 гъэм къалъхуащ циркым и утыкур илъэс куэд хъуауэ зыгъэбжьыфIэ, джэгуакIуэ телъыджэу къалъытэ, СССР-м и цIыхубэ артист Попов Олег.
♦1937 гъэм къалъхуащ урысей уэрэджыIакIуэ, актрисэ, СССР-м и цIыхубэ артисткэ Пьехэ Эдитэ.
♦1945 гъэм къалъхуащ теленэтынхэр езыгъэкIуэкI, актёр, продюсер, цIыхубэм фIыуэ ялъагъу «Телъыджэхэр къыщыхъу губгъуэ» джэгукIэм цIэрыIуэ ирихъуа Якубович Леонид.
♦1964 гъэм къалъхуащ экономикэ щIэныгъэхэм я доктор, АКъУ-м и профессор Бидэнокъуэ Мурат.
♦1965 гъэм къалъхуащ Британием щыщ тхакIуэ, Поттер Гарри теухуа тхылъхэр зи IэдакъэщIэкI Роулинг Джоан.
♦1965 гъэм къалъхуащ экономикэ щIэныгъэхэм я доктор, Белгород кооперацэмкIэ, экономикэмрэ правэмкIэ и институтым и къудамэу Налшык дэтым и профессор Жэрыкъуэ Оксанэ.
Дунейм и щытыкIэнур
«pogoda.yandex.ru» сайтым зэритымкIэ, Налшык пшэр техьэ-текIыу щыщытынущ. Хуабэр махуэм градус 28 - 29-рэ, жэщым градус 20 - 21-рэ щыхъунущ.
ШыщхьэуIум и 1,
щэбэт
♦ШыщхьэуIум и 1 - 7-хэр Сабий цIынэхэр анэ быдзышэкIэ пIыным къыхуеджэным и дунейпсо тхьэмахуэщ
♦УФ-м IэщэкIэ ЗэщIэузэда и Къарухэм я тылым и махуэщ
♦Урысейм и Инкассаторым и махуэщ
♦Япэ дунейпсо зауэм хэкIуэда урысей сэлэтхэм я фэеплъ махуэщ
♦Азербайджаным щагъэлъапIэ я алыфбеймрэ я бзэмрэ я махуэр
♦Зи хэку къэзыгъэзэжа адыгэхэм я махуэщ
♦Китайм щагъэлъапIэ я цIыхубэ-щхьэхуитщIыжакIуэ армэр къыщызэрагъэпэща махуэр
1885 гъэм япэ дыдэу уэгум зиIэтащ Можайский Александр ищIа кхъухьлъатэм.
♦1900 гъэм Германием къыщызэрагъэпэщащ «Боруссия» футбол клубыр. Ар дуней псом щынэхъ лъэрызехьэ гупхэм ящыщу къалъытэ: я къэралым тхуэнейрэ и чемпион хъуащ, УЕФА-м и Кубокыр 1975, 1979 гъэхэм къихьащ.
♦1914 гъэм Урысейр Япэ дунейпсо зауэм хыхьащ.
♦1924 гъэм Бэракъ Плъыжь орденыр къащтащ
♦1927 гъэм Ленинград областыр къызэрагъэпэщащ.
♦1936 гъэм Германием и къалащхьэ Берлин къыщызэIуахащ ХI Гъэмахуэ Олимп Джэгухэр. Ахэр шыщхьэуIум и 16 пщIондэ екIуэкIащ.
♦1939 гъэм Совет Союзым и ЛIыхъужьым и «Дыщэ Вагъуэ» медалым теухуа унафэр къащтащ.
♦1939 гъэм Москва къалэм щызэхэтащ ВДНХ-р - къэралым и цIыхубэ хозяйствэм и ехъулIэныгъэхэр щагъэлъэгъуэну выставкэр – къызэрызэIуахым ехьэлIа гуфIэгъуэ дауэдапщэхэр.
♦1958 гъэм «Iуащхьэмахуэ» журналым и япэ номерыр дунейм къытехьащ.
♦ 1964 гъэм «Маяк» къэрал радиостанцым и япэ нэтыныр эфирым кIуащ.
♦1967 гъэм Бахъсэнрэ Тэрчрэ къалэ хъуащ.
♦1892 гъэм къалъхуащ КъБАССР-м мэкъумэш IэнатIэм зыщегъэужьыным хэлъхьэныгъэшхуэ хуэзыщIа, Социалист Лэжьыгъэм и ЛIыхъужь Бырс Анзор.
♦1897 гъэм къалъхуащ Кавказ щIыналъэр джынымкIэ лэжьыгъэ куэд зэфIэзыгъэкIа, адыгэ лъэпкъым теухуа щIэныгъэ лэжьыгъэ куэд зи Iэдакъэ къыщIэкIа, профессор Пожидаев Василий.
♦1923 гъэм къалъхуащ телевиденэм и диктору щыта, СССР-м и цIыхубэ артисткэ Леонтьевэ Валентинэ.
♦1930 гъэм къалъхуащ адыгэ тхакIуэ Къущхьэ СулътIан.
♦1938 гъэм къалъхуащ критик, зэдзэкIакIуэ, АР-м щэнхабзэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ ЛъапцIэрыщэ Хъалид.
♦1943 гъэм къалъхуащ юридическэ щIэныгъэхэм я доктор, профессор, ЩIДАА-мрэ ЭкологиемкIэ, цIыхум и шынагъуэншагъэмрэ щIыуэпсымкIэ дунейпсо академиемрэ я академик, УФ-м щIыхь зиIэ и юрист Шапсыгъ (КIэкIыхъу) Дамир.
♦1953 гъэм къалъхуащ Хэкум къэзыгъэзэжахэр жылагъуэм хэзэгъэжынымкIэ щадэIэпыкъу унэу Мейкъуапэ дэтым и унафэщI Бэрзэдж Убых (Нихьэт).
Дунейм и щытыкIэнур
«pogoda.yandex.ru» сайтым зэритымкIэ, Налшык пшэр техьэ-текIыу щыщытынущ. Хуабэр махуэм градус 28 - 29-рэ, жэщым градус 18 - 19 щыхъунущ.
ШыщхьэуIум и 2,
тхьэмахуэ
♦УФ-м и Хьэуа-Десантыдзэхэм я махуэщ. Ар Белоруссиеми Къэзахъстанми щагъэлъапIэ. 1930 гъэм Москва дзэ округым зыгъэсэныгъэхэр Воронеж къалэм пэмыжыжьэу щригъэкIуэкIыу япэ дыдэу хьэуа десант абдеж къыщетIысэхауэ щытащ. Аращ махуэм лъабжьэ хуэхъуар.
♦Урысейм и ГъущI гъуэгу лэжьакIуэм и махуэщ
♦Беларусь Республикэм и десантникхэмрэ къалэн щхьэхуэхэр зыгъэзащIэ къарухэмрэ я махуэщ
♦Коми республикэмрэ Ненецкэ автономнэ округымрэ щагъэлъапIэ Щыхьым и махуэр
♦Азербайджаным и Лъэпкъ кином и махуэщ
♦Македоние республикэм и махуэщ
♦Сербием и Авиацэм и махуэщ
♦1790 гъэм США-м щыпсэу цIыхухэр дапщэ хъуми япэу къабжауэ щытащ.
♦1887 гъэм Ходж Роуэлл гъущI кIапсэ банэр къызэригупсысам щыхьэт техъуэ тхылъ иратащ.
♦1906 гъэм Португалием къыщызэрагъэпэщащ «Порту» футбол клубыр. Ар тIэунейрэ щытекIуащ Чемпионхэм я лигэм, УЕФА-м и кубокри къихьащ.
♦1916 гъэм Москва АМО заводыр щаутIыпщащ. 1933 гъэм абы Сталиным и цIэр фIащащ. Иджыпсту ар Лихачёвым и цIэр зезыхьэ ЗИЛ заводырщ.
♦1933 гъэм Беломор-Балтие кIэнауэр, Сталиным и цIэр зыфIащар, километр 227-рэ и кIыхьагъыу ятащ.
♦1940 гъэм Молдавскэ ССР-р къызэрагъэпэщащ.
♦1942 гъэм Налшык Дзэ Плъыжьым щхьэкIэ щагъэхьэзырат ткIуаткIуэ къауэу птулъкIэ мин 20.
♦1945 гъэм Потсдам щекIуэкIа конференцыр зэхуащIыжащ.
♦1990 гъэм Иракыр Кувейтым теуащ.
♦1995 гъэм «Русское Радио» радиостанцыр къызэрагъэпэщащ.
♦1926 гъэм къалъхуащ совет щIэныгъэлI, инженер цIэрыIуэ, «Рубин» ЦКБ-м и унафэщIу щыта, псыщIагъырыкIуэ аппарат 200-м щIигъум я конструктор нэхъыщхьэ, Социалист Лэжьыгъэм и ЛIыхъужь Спасский Игорь.
♦1934 гъэм къалъхуащ кхъухьлъатэзехуэ-космонавт, Совет Союзым тIэунейрэ и ЛIыхъужь, СССР-м и Къэрал саугъэтыр зрата, нэгъуэщI къэрал куэдым я дамыгъэ лъапIэхэри зыхуагъэфэща Быковский Валерий.
Дунейм и щытыкIэнур
«pogoda.yandex.ru» сайтым зэритымкIэ, Налшык пшэр техьэ-текIыу щыщытынущ, пIалъэ-пIалъэкIэрэ уэшх къыщешхынущ. Хуабэр махуэм градус 21 - 22-рэ, жэщым градус 18 - 19 щыхъунущ.
ШыщхьэуIум и 3,
блыщхьэ
♦ Къэзахъстаным щагъэлъапIэ транспорт IэнатIэм и лэжьакIуэхэм я махуэр
♦Хъарбызым и махуэщ
♦1778 гъэм Милан къыщызэIуахащ «Ла Скала» оперэм и унэр.
♦1799 гъэм урысеидзэм и кхъухьхэр Тыркум япэ дыдэу хуит ищIащ Босфор псы дэжыпIэм къыпэрымыуэу дигъэкIыну.
♦1783 гъэм Куржым (Грузием) и КъухьэпIэ лъэныкъуэр Урысейм хыхьащ.
♦1942 гъэм ЗыхъумэжыныгъэмкIэ Налшык комитетым зыхъумэжыныгъэмкIэ гупхэр къызэгъэпэщыным теухуа унафэ къищтащ.
♦1952 гъэм Хельсинки щызэхуащIыжащ ХV гъэмахуэ Олимп Джэгухэр. Абы япэ дыдэу СССР-м и спортсменхэр хэтащ.
♦1959 гъэм Москва къыщызэIуахащ къэрал куэдым я лIыкIуэхэр зыхэта япэ кинофестивалыр.
♦1980 гъэм Москва щызэхуащIыжащ ХХII гъэмахуэ Олимп Джэгухэр.
♦1994 гъэм Налшык къыщызэIуахащ Бгырысхэм я дунейпсо конгресс.
♦1935 гъэм къалъхуащ Молдавием щыщ уэрэджыIакIуэ цIэрыIуэ, СССР-м и цIыхубэ артисткэ, СССР-м и Къэрал саугъэтыр, Лениным и щIыхькIэ ягъэувауэ щыта саугъэтыр зыхуагъэфэща Биешу Марие.
♦1936 гъэм къалъхуащ КъБР-м и цIыхубэ сурэтыщI, скульптор, Къэбэрдей-Балъкъэрым и Къэрал саугъэтыр зрата БжэIумых Хьид.
♦1939 гъэм къалъхуащ адыгэ усакIуэ КIэмыргуей Анатолэ.
♦1942 гъэм къалъхуащ публицист, тхыдэ щIэныгъэхэм я кандидат, УФ-м щэнхабзэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ Мэшыкъуэ Тэзал.
♦1949 гъэм къалъхуащ урысей хоккеист, дунейм и чемпион, Олимп джэгухэм тIэунейрэ я чемпион, СССР-м спортымкIэ щIыхь зиIэ и мастер Васильев Валерий.
♦1957 гъэм къалъхуащ Медицинэ щIэныгъэхэм я доктор, КъБКъУ-м и профессор, ЩIДАА-м и академик Джаурджий Оксанэ.
♦1986 гъэм къалъхуащ Белоруссием щыщ биатлонисткэ цIэрыIуэ, дуней псом тIэунейрэ, Олимп Джэгухэм щэнейрэ я чемпионкэ Домрачевэ Дарье.
Дунейм и щытыкIэнур
«pogoda.yandex.ru» сайтым зэритымкIэ, Налшык пшэр техьэ-текIыу щыщытынущ. Хуабэр махуэм градус 23 - 24-рэ, жэщым градус 17 - 18 щыхъунущ.
Лъэпкъ Iущыгъэ:
Нысэ мыхъунур жьантIажэ мэхъури,
мафIэ мыхъунур ищхьэм щолыд.