Дунейм щыхъыбархэр

Нобэ
♦ЩIалэгъуалэм я дунейпсо махуэщ
Каспий тенджызым и дунейпсо махуэщ
Урысейм и Дзэ-Хьэуа Къарухэм я махуэщ
Таиландым щыпсэухэм ягъэлъапIэ анэм и махуэр
1851 гъэм Америкэм щыщ дэрбзэр Зингер Исаак Iэрыгъадэ машинэщIэ къигупсысащ. Махуэ II къудейкIэщ ар зэрелIэлIар иужькIэ езыр дуней псом цIэрыIуэ щызыщIа, и цIэр зезыхьэ а Iэмэпсымэр зэпкърилъхьэным.
1865 гъэм Инджылызым щыщ хирург Листер Джозеф операцэ зэрищI Iэмэпсымэхэмрэ и Iэхэмрэ микробхэр кIэригъэкъэбзыкIын щхьэкIэ япэу къигъэсэбэпауэ щытащ фенол (карболовая кислота) жыхуаIэр. Операцэ нэужьым уIэгъэхэр е екIуэурэ илIыкIхэм я бжыгъэр абы и фIыгъэкIэ хуэдищкIэ нэхъ мащIэ хъуауэ щытащ.
1953 гъэм СССР-м дунейм щыяпэу водороднэ бомбэ игъэунэхуащ.
1981 гъэм США-м и IBM компанием къыщIигъэкIащ цIыхум щыхуей щIыпIэм деж щигъэуву къигъэсэбэпыным тещIыхьа компьютерыр.
1985 гъэм «Японием и авиалинэхэм» я «Боинг 747» кхъухьлъатэр Оцутакэ бгым еуащ. А гузэвэгъуэм цIыху 520-рэ хэкIуэдат, 4-р къелат. Кхъухьлъатэ къехуэхыу апхуэдиз цIыху зэуэ щыхэкIуэда абы фIэкIа къэхъуатэкъым.
2000 гъэм Баренцевэ тенджызым дзэ зыгъэсэныгъэхэр щекIуэкIыу щIилъэфащ «Курск» псыщIагъырыкIуэ кхъухьыр. Абы иса цIыхуи 118-ри хэкIуэдащ.
2013 гъэм Урысейм лэжьэн щыщIидзащ цIыхухэр пIэщIэгъуэкIэ зыхуей хъу Iуэхутхьэбзэхэм зэрыщIэупщIэ телефон номерым – 112-м.
1681 гъэм къалъхуащ урыс хыдзэлI, къэхутакIуэ цIэрыIуэ Беринг Витус. Абы и экспедицэхэм къыщихутахэм мыхьэнэшхуэ яIащ дунейм и картэр зэхэгъэувэнымкIэ. И лэжьыгъэшхуэхэм папщIэ фIыщIэ зэрыхуащIэр къагъэлъагъэуэу абы фэеплъ куэд хуагъэуващ, и цIэр щIыпIэхэм фIащащ. Абыхэм ящыщщ Ищхъэрэ Мылылъэ хымрэ хы Щэхумрэ зэпызыгъэщхьэхукI псыдэжыпIэр.
1904 гъэм къалъхуащ Урысейм и иужьрей император Николай ЕтIуанэм и къуэ Романов Алексей.
1930 гъэм къалъхуащ химие щIэныгъэхэм я доктор, КъБКъУ-м и профессору щыта Бырхьэм Михаил.
1944 гъэм къалъхуащ къэрал лэжьакIуэ, КъБР-м и Правительствэм и УнафэщIым и къуэдзэу щыта, УФ-м щIыхь зиIэ и ухуакIуэ Тыркуин Анатолий.
1954 гъэм къалъхуащ Франджым и президент къулыкъум 2012 – 2017 гъэхэм пэрыта Олланд Франсуа.
Дунейм и щытыкIэнур
«pogoda.yandex.ru» сайтым зэритымкIэ, Налшык пшэр техьэ-текIыу щыщытынущ, пIалъэ-пIалъэкIэрэ уэшх къыщешхынущ. Хуабэр махуэм градус 29 – 31-рэ, жэщым градус 19 – 21-рэ щыхъунущ.
Лъэпкъ Iущыгъэ:

Иужьрей Iуэху бзу кIагуэщ.

 

Зыгъэхьэзырар ЖЬЭКIЭМЫХЪУ Маринэщ.
Поделиться:

Читать также:

27.03.2024 - 15:00 НОБЭ
26.03.2024 - 08:01 НОБЭ
25.03.2024 - 12:07 НОБЭ
22.03.2024 - 15:54 Псым и махуэ