Жылагъуэ

Лъэпкъхэм къадекIуэкI хабзэхэр нэхъыбэ дыдэу къыщынаIуэр гуфIэгъуэ зэхыхьэхэм и дежщ, псом хуэмыдэу хьэгъуэлIыгъуэм. Адыгэ хабзэ жытIэ щхьэкIэ, абы хэмылъа куэд зэман-зэманкIэ къыхохьэ. Псалъэм папщIэ, нысащIэхэм щатIагъэ иджырей фащэхэр, нэхъапэм зэрахьахэм куэдкIэ къащхьэщокI, ауэ къежьар къежьащ, емыкIу дыдэу щымытмэ, цIыхури хуэмурэ псоми ирагъэсэж.

Налшык къалэм и 37-нэ сабий садым и лэжьакIуэ Борэн Аринэ Iуэху щхьэпэ иришэжьащ, Къэбэрдей-Балъкъэрым Лъэпкъ IуэхухэмкIэ и министерствэм къызэригъэпэща зэпеуэм саугъэт къыщихьа нэужь. Ар ядолажьэ я тхьэкIумэм зэхимыхыу къалъхуа, зэрыдаIуэ Iэмэпсымэ зи щхьэм хэлъ сабийхэм.

Къэбэрдей-Балъкъэрым Транспортымрэ гъуэгу хозяйствэмкIэ и министерствэм и пресс-IуэхущIапIэм иджыблагъэ къызэритамкIэ, Вольнэ Аул, Хьэсэней, Джэрпэджэж, Къэщкъэтау жылэхэр зэпызыщIэ гъуэгур мы махуэхэм зэрагъэпэщыж. Абы текIуадэ мылъкур къыхэкIащ республикэм и гъуэгу фондым. Иджыпсту лэжьыгъэхэр щекIуэкI, километри 3,9-рэ зи кIыхьагъ, Хьэсэней Аттоевым и цIэр зезыхьэ уэрамым уахуешэ къуажэм дэт етIуанэ къалэ сымаджэщым, амбулаторэм, ЩэнхабзэмкIэ унэм, мэжджытым, нэгъуэщIхэми.

Тэрч щIыналъэм хыхьэ Курп Ипщэ (Ислъэмей) къуажэм дэт курыт еджапIэм и 1-нэ, 5-нэ классхэм щIэс ныбжьыщIэ цIыкIухэм Адыгэ фащэм и махуэр дахэу зэрагъэлъэпIам феплъыт. Ар я фIыгъэщ а цIыкIухэм я класс унафэщIхэу ТIымыжь Залинэрэ (1-нэ класс) Хъыдзэ Люсенэрэ (5-нэ класс). ЦIыкIухэр фащэгъэ­фIэж махуэм  хуэзыгъэхьэ­зырар адыгэбзэмрэ литера­турэм­кIэ я егъэджакIуэ ТIы­мыжь Лацэщ.  Лъэпкъ фащэ­кIэ хуэпа мы цIыкIухэм я анэ­дэлъхубзэр зэрагъэбзэрабзэр  зэхэпха иужь  гурыфIы­гъуэ ин къует, лъэпкъым и къэ­кIуэнум фIыкIэ ущегъэгугъ.

«Принт Центр» тхылъ тедзапIэм дунейм къыщытохьэ «Заметки» проектым хыхьэ тхылъхэр. ИпэкIэ къыдэкIа тхылъийм теухуа тхыгъэхэр тетащ ди газетым, иджы щIэджыкIакIуэхэм яIэрыхьэнур ебгъуанэщ. Ар зэхэзыгъэувар Мамхэгъ Астемырщ.  

Адыгэхэм ди лъэпкъ щэнхабзэм и хъугъуэфIыгъуэ нэхъыщ­хьэхэм халъытэ ди фащэр. Ар дызэрыгушхуэщ, абы и щIэблэ куэдым лIэщIыгъуэхэм къыпхаха дахагъэщ, лъапIэныгъэщ. Ди адыгэ фащэр ауэ сытми щыгъыныгъуэ къудейкъым, атIэ ар фэилъхьэгъуэу къы­хэ­зыхыр хущIокъу акъы­лыфIэу, нэмысыфIэу, пщIэ­рэ шыIэныгъэрэ хэлъу щы­тыну, фащэм а лъэпкъ щыпкъагъэ псоми ­ухуеущийри. 

Мы махуэхэм Апсным щагъэлъапIэ 1992 - 1993 гъэхэм екIуэкIа Куржы-Абхъаз зауэр я текIуэныгъэкIэ зэриухрэ илъэс 30 зэрырикъуар. Къэ­ралпсо мыхьэнэ зиIэ а лъэпкъ махуэшхуэм и щIыхькIэ щIыналъэм Iуэхугъуэ куэд щокIуэкI: зэхуэсхэр, гукъэ­кIыж­хэр щыкуэд зэIущIэхэр, концертхэр, гъэлъэгъуэныгъэ­хэр, нэгъуэщIхэри. Абыхэм ящыщщ Сыхъум дэт ЩIыхьым и парк фэеплъ щIыпIэм ще­кIуэкIа Iуэхугъуэри.

«Кавказ Ищхъэрэм и Россети» ПАО-м и къудамэ «Къэббалъкъэнерго»-м республикэм и жылагъуэхэм электрокъарууэ къагъэсэбэпар къызэрапщытэ Iэмэпсымэ «губзыгъэхэр» щыгъэувын щIадзащ. 

Дунейм тетщ Iэгъэбэгу лIэужьыгъуэу мелуани 2-м нэблагъэ. Абыхэм я процент 95-р иджыри къыздэсым яджакъым, ягъэунэхуакъым.

Тыркум щыIэ Къэбэрдеишхуэм и щIыналъэр километр зэбгъузэнатIэ мини 10 мэхъу. Къэбэрдей жылагъуэхэм зэреджэр, абыхэм ятеухуахэр 1986 гъэм къыдэкIа, Мухъсин Субаши итха «Къайсэр и блэкIамрэ и нобэмрэ»  тхылъым кърихыжауэ щытащ журналист, публицист ХьэфIыцIэ Мухьэмэд.