Зи гуащIэдэкIыр ин дыдэ

Лъытэгъуейщ КъардэнгъущI Зыра­мыку и гуащIэдэкIыр – ар апхуэдизкIэ инщ, зэмылIэужьыгъуэщи. Абы и къалэмыпэм къыщIэкIауэ дунейм къыте­хьащ пасэрей адыгэ уэрэдыжьхэмрэ IуэрыIуатэмрэ щызэхуэхьэса тхылъ купщIафIэ куэд.

«Къару ин дыдэ ирихьэ­лIащ Зырамыку пасэрей адыгэ уэрэдыжьхэр зэхуэхьэсыным - ахэр ди деж къэсамэ, псом япэрауэ зи фIыщIэр аращ. КъардэнгъущIыр мыхъуамэ, нобэрей щIэблэр щыгъуэзэнутэкъым ижь-ижьыж лъандэрэ ди лъэпкъым къыдэгъуэгурыкIуа пасэрей уэрэдыжьхэм, абыхэм я макъамэхэри цIыхухэм ящыгъупщэжа­гъэнт, - щыжеIэ Къэрмокъуэ Хьэмид КъардэнгъущIым триухуа и тхыгъэм. - Дунейм тетыху, Зырамыку зыхущIэ­къуари зыхуэлэжьари адыгэ IуэрыIуатэм и фIыпIэр хэIущIыIу щIынырщ. Ар абы къехъулIащ– нобэ­рей щIэблэм хуихъумащ ди IуэрыIуатэм и хъугъуэфIыгъуэхэр. Аркъудейри пхурикъунущ Зырамыку и гуащIэдэкIыр зэрыин дыдэр къыбгурыIуэн щхьэкIэ. Куэдым къызэранэкIыфыркъым апхуэдэ щIэин, ар зыхузэфIэкIыр ди Iуэры­Iуатэм куууэ щыгъуазэ, Iуэхур гурэ псэкIэ зыхэзыщIэ лэжьакIуэ Iумахуэрщ.

Адыгэ IуэрыIуатэр, псалъэм папщIэ, уэрэдыжьхэмрэ псалъэжьхэмрэ, зэхуэ­хьэсыным и закъуэкъым Зырамыку зи ужь итар: зи гупсысэр жан, зи гур мызагъэ щIэныгъэлI цIэрыIуэт ар – абы и къалэ­мыпэм къыщIэкIащ ди IуэрыIуатэм и купщIэмрэ и лъэпкъ фащэхэмрэ къызыхэщ тхыгъэ хьэлэмэт зыбжанэ. Абы и лъэныкъуэкIэ гъэщIэгъуэнщ Андемыркъан къыдэгъуэгурыкIуа хъыбархэр Зыра­мыку къыщихутэ тхыгъэр. КъардэнгъущIым хузэфIэкIащ лIыхъужь цIэрыIуэр щыпсэуа зэманыр игъэбелджылын – нэхъапэм зыми къехъулIатэкъым ар.

Шэч зыхэмылъращи, пасэрей адыгэ уэрэдхэм я купщIэмрэ япкърылъ гуа­щIэм­рэ сэтей къэщIынымкIэ Зырамыку пэхъун бгъуэтынукъым – абы къыхуи­гъэщIат ар. Шортэн Аскэрбий къызэриIуэтэжамкIэ, абырэ Зырамыкурэ кIахэ адыгэхэм я деж еблэгъауэ, КIэрашэ Тембот Зырамыку къелъэIуауэ щытащ: «Лабэдэсхэм я гъыбзэм» дегъэдаIуэ», – жери. Езыми зыхилъхьэ щыIэтэкъым а уэрэдыр – къыхидзащ. Гъыбзэр и кIэм нигъэсыху, КIэрашэ Тембот и нэпсыр зэпыуакъым… Ар хузэфIэкIырт Зыра­мыку: уигури уи псэри итхьэкъурт.

Дызэрыщыгъуазэщи, пасэрей адыгэ уэрэдыжьхэм хъыбар хьэлэмэтхэри къадогъуэгурыкIуэ. Абыхэм къаIуатэ уэ­рэдыр къежьэнкIэ щIэхъуар, ар зытеIу­кIар. Апхуэдэ хъыбар зыщIымыгъу зы уэрэди ущрихьэлIэнукъым КъардэнгъущIым и деж. Уэрэдыр къыхидзэрэ и кIэм нигъэ­са­мэ, абы щIыгъу хъыбарри иIуатэрт– фIыуэ щыгъуазэти. Уэрэ­дымрэ абы къыдэгъуэгурыкIуэ хъыбарымрэ зэи зэкIэщIичыртэкъым Зыра­мыку: хъыбарыр щIымыгъумэ, уэрэдыр къыбгурымыIуэнкIэ зэрыхъу­нур ищIэрт – ар узытеплъэкъукI мыхъун хабзэт.

ГукъэкIыж хьэлэмэтхэри къызэринэ­кIащ КъардэнгъущIым. Абыхэм я нэхъыбапIэм лъабжьэ хуэхъуар Хэку зауэшхуэм и зэманым езым и нэгу щIэкIарщ. Абыхэм ущеджэкIэ, уи фIэщ мэхъу Зырамыку зауэлI хахуэм и гъуэгу зэрикIуар, абы лIыгъэ зэрыхэлъар, зауэм и гуащIапIэ дыдэм зэрыпхыкIар.

Апхуэдэщ КъардэнгъущI Зырамыку - и уэрэдхэри, и гъащIэ гъуэгуанэри, и дуней тетыкIари. Апхуэдэущ ар ди гум къызэринари».