Пщэдджыжь псысэ
Пщэдджыжьыпэщ. Дыгъэм хуэмурэ зеIэт. Жэщым къехарэ тхьэмпэм телыдыкIыу телъ уэсэпсыр къыхэщтыкIри, удз гъэгъар къигъэушащ. Епэрымэ гуакIуэмкIэ бжьэхэмрэ хьэндырабгъуэхэмрэ я щхьэр ягъэуназэу къапщIийхэм заIэтри заукъуэдиящ.
Хъыринэ ещIэ хуэдэ, уэсэпсыр тхьэмпэм телът, махуэщIэм щыгуфIыкIыу.
Дыгъэ тхъуэплъышхуэр щIэплъыпIэмкIэ къыщыдэкIуейщ, зиплъыхьщ, удзымэ гуакIуэр зыщIишэри, и бгъэм щызу хьэуар жьэдишащ. Арыххэу абы и нэбзий нурыбэхэр зэкIэщIидзри, щIым зытриукъуэдиящ, IэплIэ иришэкI нэхъей. Зэдэжэ хуэдэ, зэрехьэжьа нэбзийхэр лъэIэсащ жыгхэм, бгыщхьэхэм, псынэхэм, удз гъэгъахэм, бжьэхэм, хьэндырабгъуэхэм, псэ зыIуту щIым тетыр къигъэхуабэрэ къигъэнэхуу.
Псоми къахэжаныкIауэ зы Нэбзий Уэсэпсым нэсри, игъэщIагъуэу щIэупщIащ:
- Уэ ухэт?
- Сы-Уэсэпсщ, - жи.
- Сэ сы-Нэбзийщ. Дыгъэм сыкъыIэпыкIри, уи деж сыкъэсащ, узгъэныбжьэгъуну, - ет абы жэуап.
- Сыт зищIысыр ныбжьэгъугъэр? – къыгурыIуэркъым Уэсэпсым.
- Ныбжьэгъугъэр – уэрэ сэрэ дзыхь зэхуэтщIмэщ, дызэрылъытэмэщ.
- ФIы гуэр хъунщ ар?!
- НтIэ, фIы дыдэщ, - жеIэ Нэбзийм.
- Арамэ, дызэрыгъэныбжьэгъу-тIэ, - къыхелъхьэ абы.
- Еуэ, дызэныбжьэгъунщ, - арэзы тохъуэ Нэбзийри.
Нэбзийр апхуэдизкIэ гуфIащи, Уэсэпсыр епхъуатэ, уэгум ирехьэри еIэти-еIэт, еIэтри-еIэт. Нэхъ лъагэу заIэтыхуи, адрыщI щIыпIэ телъыджэхэр, псынэпс къабзэхэр, Iуащхьэхэр, мэз Iувхэр, уэгумрэ щIылъэмрэ я зэпылъыпIэу Дыгъэм и псэупIэр къыкъуощ.
Уэсэпсым зэи имылъэгъуа щIыпIэхэм Iуоплъэри, мэхъуапсэ:
- Сыту дахащэ! Сыту фIы!
- Пэжщ, дахэщ икIи фIыщ, - арэзы тохъуэ Нэбзийр. – Нэхъ лъагэжу зыпIэтыну ухуей?
- АтIэ, сыхуейщ!
Нэбзийм и Iэгум Уэсэпсыр ису нэхъ лъагэу зиIэтыху, нэгум къыщIэувэрт хышхуэр, уэс Iувыр зыщхьэрыс къурш жыжьэхэр, я лъапэм щIэлъ гъэхъунэ щхъуантIэхэмрэ, абыхэм щыхъуакIуэ хъушэхэмрэ.
- Нэхъри нэхъ лъагэу ухуей? – щIэупщIэрт Нэбзийр.
- Нэхъри! Нэхъри нэхъ лъагэу! – жиIэрт Уэсэпсми.
Асыхьэту адрей нэбзийхэм ныбжьэгъу яхуэхъуа уэсэпс мин бжыгъэхэри уэгум итт, къызэдэудж хуэдэ, загъэджэрэзу.
- Мохэри зэныбжьэгъуу ара? – щIэупщIащ Уэсэпсыр, абыхэм гу зэралъитэу.
- НтIэ, ахэри, дэ хуэдэу, зэныбжьэгъущ, - жеIэ Нэбзийм.
Нэбзийхэм уэсыпс япхъуэтахэр хъурейуэ ягъэуджурэ пшэ Iэрамэ къызэрыгъэхъуащ. Жьапщэр къыщIэпщIэм, пшэ Iэрамэхэр зэхуихусым-зэхуихусурэ къауц Iувышхуэу уэгум къиуващ. Уэсэпсхэр щызэрихьэлIэкIэ, зэхэшэпсыхьурэ ткIуэпс къызэрыгъэхъурт. Ахэр хьэлъэ хъуауэ нэбзийхэм яIэщIэщэтырт, яхуэмыIыгъыжу. Арами, щIылъэмкIэ къыдрихьей хуабэм уэгум ириIыгъэрт, къримыгъэхуэхыу. ТкIуэпсхэр нэхъ ин, нэхъыбэ къыщызэрыгъэхъум, пшэ хужьыр къызэщIэуфIыцIащ. Ауэ щыхъум, хуабэм пшэр хуэмыIыгъыжу IэщIэкIри, гъэмахуэ уэшх хуабэу къешхащ.
Нэбзийм уэгум дрихьея Уэсэпсыр щIылъэм къехыжырт псэхэлъхьэж уэшх ткIуэпсу.
Уэшхыпсым щыщ зы ткIуэпс закъуэ теткIуащ а Уэсэпсыр Нэбзийм зытрихьа епэрым. Ар уэшхыу уэгум къехыжауэ удз гъэгъам и псыхуэлIэ ирихырт.
Дыгъэм и нэбзий мин бжыгъэхэри уэгум щызэхуэсат, щIэплъыпIэм къыщыщIэдзауэ щIым и адрей гъунэм нэс лэгъупыкъуу уафэм къиувауэ. Абыхэми яхэтт ди Нэбзий цIыкIури.
Уэшх нэужьым дунейр зэщIэгъэгъащ, зэщIэпщIыпщIащ, дыгъэ Нэбзийхэм фIыщIэ хуащI нэхъей.
Мис апхуэдэу Уэсэпсым щIы щхьэфэм къыщыщIэдзауэ уэгум нэс къикIухьри, щIылъэм къигъэзэжат. ЩIы-анэу дыкъызыхэкIам и щэхушхуэщ ар – щIыуэпсым и хабзэ жыхуэтIэр.
Хьэкъуий Аслъэн.
