Си анэшхуэм и щапхъэ

Адэшхуэ-анэшхуэхэмрэ къуэрылъху-пхъурылъхухэмрэ яку дэлъ IэфIагъыр къыпхуэмылъытэнщ. Ахэр зэпызыщIэ лъагъуныгъэри адрей псоми хуэдэжкъым. И насыпщ адэшхуэ-анэшхуэ куэщIым къихъукIа сабийм. Пэжыр жыпIэмэ, апхуэдэхэр нэхъ гушхуауэ, куэдым хуэIущу къохъу. И анэшхуэм теухуа хъыбар, абы дилъэгъуа зы Iуэхугъуэхэм ящыщ и лъабжьэу, итхыжащ Джэдгъэф Беслъэн.

Дыгъэ жьэражьэм мыпIащIэурэ нартыху щхьэц бэлацэхэр игъэлыгъуэрт, гъэр зи кIыхьагъым езэш зымыщIа бзухэр зэдежьууэ ихъуреягъым щыбзэрабзэрт, ди хьэжьми, ду щIагъыр жьауапIэу къигъуэтауэ, абдеж зыкъыщысхуигъафIэрт. 
Нобэ хуэдэу псори си нэгу къыщIохьэж… Си IитIыр дафэ щхъуантIэхэм пагъэуфIыцIыкIат, сэ сфIэгъэщIэгъуэну сахэплъэрт ди пщIантIэм чэзуурэ, кIэщI-кIэщIурэ къыдыхьэурэ си адэм сэлам гуапэкIэ къригъэблагъэхэм, къызыфIэзмыгъэIуэхуурэ захуэзгъэлIышхуэт, арщхьэкIэ гулъытэ леи зыми къысхуищIыртэкъым. Куэд щIат гу зэрылъыстэрэ си анэшхуэмрэ си анэмрэ ди жэмыжьхэр зэдэIэпыкъуу къызэрамышым, а къалэныр си адэм и закъуэ къылъысуи зэрыхъуам. Си анэшхуэращи, махуэ зыбжанэ хъуауэ слъэгъуатэкъым, ар дыгъафIэмкIэ гъэза пэш щхьэхуэм щIэлът, зэм си анэр, зэм ди деж къэкIуэжауэ щыIэ, фIыщэу сыкъэзылъагъу, си адэм и шыпхъу ХьэIишэт и гъусэу щIэст, и закъуэуи зы дакъикъэ къагъанэртэкъым. Си анэм идэтэкъым хьэщIэщымкIэ сыщIыхьэу: «Абдежым сабий джэгупIэкъым, уи анэшхуэм зегъэгъэпсэху», - жиIэрт. Нэхъыби къызжиIэртэкъым, сэри абы къыхэкIкIэ нэхъ лейуэ а пэшыр сфIэгъэщIэгъуэнт, абы къыщекIуэкIым зэзэмызэ сыщIэдэIурт, сыкъыIукIуэтурэ сыщIэплъэрт. Иужьрей махуэ зытIущым къриубыдэу ди благъэу сцIыхуу хъуар ди пщIантIэм дэтат, сымыцIыхуххэуи къыдыхьар нэхъыбэжт. 
Си анэмрэ ди гъунэгъу нысащIэмрэ зэдэщIыгъуу пщэфIапIэм чыржын щагъажьэри, абы дыщIыгъуу кхъуэщын из шэ къащтэри си анэшхуэм и пэш щхьэхуэмкIэ ягъэзэжащ. Сэ пщэфIапIэм сыщIэст, Iэнэ лъакъуищым къысхутралъхьа чыржын пщтырыбзэм семызэгъыу, IэкIэ зездзэрэ згъэупщIыIуу, сшхыи хэзгъэщIи щымыIэу япщэфIам сриджэгуурэ зытезгъэурт. ПщэфIапIэм сыкъыщIэплъри, зи ныбжь хэкIуэта цIыхубз зыбжанэ пщIантIэм къыдыхьэу къэслъэгъуащ, ахэр псори сцIыхурт, ди хьэблэ ирикIуэм тесхэти - Хуржан, Кулэ, Минсурэт... Ауэ псом нэхърэ нэхъ згъэщIагъуар зи Iэблэр яIыгъыу абыхэм къыздаша Науэст. Науэс къыщалъхуар зыщIи абы и ныбжьи къуажэм дэмысу къызжаIауэ сщIэрт, ар уэрамым къыдэкIауи бжэIупэм Iусуи слъэгъуатэкъым, я унэ щIэсу фIэкIа. Ар сфIэгъэщIэгъуэн зэрыхъуар пхуэIуэтэнтэкъыми, щэху цIыкIуурэ пщIантIэкумкIэ сыкъэкIуэтащ. ЗыгуэрхэмкIэ епсэлъылIэурэ си анэм ахэр си анэшхуэм и пэшымкIэ щIишащ. Езыхэр зэбгъэдэсыну къызэхуигъанэри, пщэфIапIэмкIэ игъэзэжащ си анэм. А зэман кIэщI къысIэрыхьар къызгъэсэбэпу зэ сыщIэплъэну мурад сщIащ си анэшхуэм и унэ цIыкIум. ТIэкIуи сытегушхуэртэкъым, сежьэрэ зэ сыкъэувыIэмэ, сызэрыщIэмыхьэнур сщIэрти, сыщIэпхъуэри сызэрыжэм хуэдэу сыщIэлъэдащ. Си анэшхуэр пIэм хэлът, къыщIыхьа хьэблэ цIыхубзхэри, бгъэдэсхэт. СызэрыщIыхьэуи нанэ гу къыслъитащ: си пIэм сижыхьам ярейуэ, утыкум ситт, псори сфIэгъэщIэгъуэну зысплъыхьу. Си анэшхуэм гу къызэрыслъитэу хуэмурэ зыкъиIэтын щIидзащ, ар къыщалъагъум Кулэрэ Хуржанрэ дэIэпыкъури, нанэ къызыфIагъэувэпащ. Абдежым Минсурэт си анэшхуэм къеупщIащ: «Щхьэ укъэтэджрэ?» - жиIэри. Нани и жэуапыр хьэзырт: «ЦIыхухъу къыщIыхьащи сыкъотэдж». Минсурэт къысхуеплъэкIри: «Ар сабийщ, на», - жиIащ. «Дапщэ имыныбжьми, цIыхухъущ», - иритыжащ абы си анэшхуэм жэуап. Сэ утыкум ситт си анэшхуэр, Кулэ, Хуржан, Минсурэт, Науэс сымэ къысщхьэщыту. Щэхуу къызэплъу щыт си анэшхуэм а дакъикъэм игу схуилъ псор псалъэншэу къызгуригъэIуэфащ. Махуищ нэхъ дэмыкIыу дунейм ехыжащ си анэшхуэр, абы сызыхуиущия куэд си гум къинэжауи илъщ. Псом нэхъ лейуэ си нэгу къыщIыхьэжыр а пэш зэв цIыкIум къыщыхъуарщ, си анэшхуэм и псалъэм къыхэсха дерсырщ – цIыхухъум, сыт имыныбжьми, пщIэ лей хуищIу зэрыщытарщ. 

Поделиться:

Читать также: