Щэнхабзэр зи IэпэгъуУэрэджыIакIуэ, «Синдей» ансамблым и къызэгъэпэщакIуэ, тхакIуэ ПащIэ Ленэ илъэс бжыгъэ дахэ ирокъу. Ленэ цIыхубэм фIыуэ ялъагъуу, и макъри и уэрэдхэри я гум дыхьэу утыкум итащ. Ар я гуапэу ирагъэблагъэрт ди гъунэгъу республикэхэм. Псом хуэмыдэу Адыгеймрэ Къэрэшей-Шэрджэсымрэ Ленэ и макъыр щацIыхуат. Ди лъэпкъэгъухэр щыпсэу хамэ къэрал куэдми щыIащ Ленэ. Амман къалэм щылажьэ Адыгэ ФIыщIэ Хасэм ПщыхьэщIэ Мухьэжыр и гъусэу ирагъэблэгъауэ щытащ. ЦIыхухэр гуапэу къаIущIат, къащыгуфIыкIат, зэрыжаIэу, драхьеймэ - гъущIэрт, кърахьэхмэ - щIытэрт. Зы концертым хуэзэу уэрэд щэ ныкъуэм щIигъу щыжиIа къыхуихуащ Ленэ. Абы щыгъуэм микрофон, фонограммэ жыхуаIэхэр ищIэххэртэкъым. Къуажэ клубхэм, Адыгэ Хасэхэм концертхэр щатат, Ленэ и уэрэдхэм цIыхухэр къыдежьууэ. Езым зэрыжиIэжымкIэ, псом хуэмыдэу щIэщыгъуэ ящыхъуат «Уи унэцIэм си цIэр пытхэ» уэрэдыр. Ар жиIэу утыкум здитым, бзылъхугъэ гуэр къэтэджауэ къызэрыхуэкIуэм гу лъитат Ленэ. Зи нэпс къыщIэжу къыхуэкIуэ цIыхубзым еплъырт, удз гъэгъаи IэщIэлътэкъыми ищIэнур фIэгъэщIэгъуэну. ХуэзанщIэу къэуври, уэрэдыр нигъэсыху къедэIуащ. ИтIанэ дыщэ Iэлъыныр къызыIэрихри къыIэрилъхьат. Зэгуэрым США-м къикIа хьэщIэ ХьэфIыцIэ Мухьэмэд къыхуэкIуауэ пшынауэ гъуэзэджэ Мэкъуауэ Мухьэмэдрэ ПащIэ Ленэрэ ириджэри абыхэм уэрэд жраIэу ябгъэдэсат. Ахэр кIуэжа нэужь, Америкэм ирагъэблэгъащ ХьэфIыцIэ Мухьэмэд, абы и щхьэгъусэ Розэ, Мэкъуауэ Мухьэмэд, Ленэ, Адыгейм щыщ, УФ-м щIыхь зиIэ и артист Мурат Чэпай сымэ. БзийкIэ уэрэдхэр жаIат, концерт зыбжани ятат абы щыгъуэ. Нобэр къыздэсым Ленэ щыгъупщакъым и егъэджакIуэу щыта Кърымщокъал Фаризэ. Ар цIыху губзыгъэт, зэхэщIыкI ин зиIэт, псоми фIыуэ ялъагъут, студентхэм абы и псалъэр тIу ямыщIу ягъэзащIэрт. Сытым къыхихми ищIэртэкъым, ауэ Ленэ и унэцIэмкIэ къеджэну фIэфI дыдэт. «Голубые дали» повестым щыщ литературно-макъамэ Iыхьэ абы иригъэгъэзэщIауэ щытар иджыри радиом щахъумэ. - СыщыцIыкIум зэм егъэджакIуэ, зэм Къэбэрдейм и жэмыш пашэ къысхэкIыну, зэми дохутыр Iэзэ сыхъуну, уэрэдри хущхъуэри зэхэту цIыхухэм есхьэлIэурэ згъэхъужыну жысIэрт. ИтIанэ си Iыхьлы дыдэ, балетмейстер цIэрыIуэ Дэшу Хьэшыр къызжиIащ: «Ленэ, дэтхэнэ зыри жэмыши дохутыри хъуфынущ, уэ макъ дахэ уиIэщ, уи усэ, прозэ къеджэкIэр хуабжьу сигу ирохь. Уэ актрисэ, уэрэджыIакIуэ Iэзэ къыпхэкIынущ. ЯпэщIыкIэ щэнхабзэ еджапIэм щIэтIысхьэ, адэкIэ къигъэлъэгъуэнщ». Апхуэдэу Хьэшыр сыщытригъэгушхуэм культпр осветкIэ зэджэ училищэм сыщIэтIысхьащ, - жеIэ Ленэ. 90-гъэхэм къэхъуа зэхъуэкIыныгъэхэм я зэман гугъум лэжьыгъэншэу уэрамым къыдэна къэфакIуэхэмрэ уэрэджыIакIуэхэмрэ сом къалэжьынымкIэ мыхьэнэшхуэ иIащ Ленэ къызэригъэпэщауэ щыта «Синдей» ансамблым. А ансамблым щIэупщIэ иIащ, къалэ, къуажэ куэдым, уеблэмэ Абхъазым зыкъыщигъэлъэгъуащ. Жэщыр хэкIуэтэху таурыхъ хьэлэмэтхэр къажезыIэжу щыта и адэрауэ къелъытэ Ленэ тхэн зэрыщIидзар, абы зэрыдихьэхар зи фIыщIэр. А таурыхъхэм къыхэщ лIыхъужьхэр ноби и нэгу щIэтщ. БзитIымкIи зэхуэдэу тхэныр къохъулIэ. Ленэ уэрэд жыIэныр щигъэта нэужь къалэмыр къищтащи, ар къызэрехъулIэм и щыхьэтщ урысыбзэкIэ итхххэр «Литературная Кабардино-Балкария» журналым, адыгэбзэкIэ – «Адыгэ псалъэ» газетым къызэрытехуэр. «Эльбрус» тхылъ тедзапIэм япэу урысыбзэкIэ къыщыдэкIа «Жизнь моя – песнь моя» и тхылъым хигъэхьащ и сабиигъуэм, здэщыIа щIыналъэхэм теухуа гукъэкIыжхэр. АдыгэбзэкIэ къыдэкIа «Си гъащIэ – си уэрэд» и тхылъми рассказ куэд ихуащ япэрейм итхэм щыщи хэту. ПащIэ Ленэ зэхуихьэсыжащ хамэ къэралхэм хъума щыхъуа адыгэ уэрэдыжьхэмрэ ахэм я хъыбархэмрэ. Япэу Амман щыкIуам, и благъэ адыгэ бзылъхугъэ Шыфэхъуж Самихьэ уэрэдхэри, абыхэм ятеухуа хъыбархэри, къыжриIэжат. Абы щыщ зыбжанэ ХьэфIыцIэ Мухьэмэд «Адыгэ псалъэ» газетым къытридзауэ щытащ. Апхуэдэщ «ЖанцIыкIу и гъыбзэр». Америкэми уэрэд куэд кърихащ, Шаукэт Нэхунэ и уэрэд цIэрыIуэри хэту. Уэрэдыжь куэд, литературно-музыкальнэ композицэхэр адыгэбзэкIи урысыбзэкIи игъэзащIэу радиом и фондым къыхэнащ. Апхуэдэщ, псалъэм папщIэ, Шинкубэ Бэгърат и «ЖылакIэ» тхыгъэм щыщ пычыгъуэр. Ленэ фIыщIэ щIыхуэщIыпхъэ Iуэхухэм ящыщщ ПащIэ Бэчмырзэ и музейр Нартан къыщызэIуахыным и зэмани и къаруи тригъэкIуадэу зэрыпылъар. Иджы ар зэрахьэ езымрэ ипхъу Светэрэ. Абы хузэфIэкI къигъанэркъым курыт еджапIэм щIэсхэр музейм къешэлIэным, Бэчмырзэ и гъащIэмрэ и тхыгъэмрэ щигъэгъуэзэным теухуауэ. Адыгэ тхыбзэм, адыгэ литературэм и лъабжьэр зыгъэтIылъа ПащIэ Бэчмырзэ теухуа куэд музейм къакIуэ щIэблэм жраIэри, абы и мыхьэнэр къэIуэтэгъуейщ. Адыгэ щэнхабзэм зи цIэ хэзытхэфа ПащIэ Ленэ дохъуэхъу и хъуэпсапIэ псори къехъулIэну. ТЕКIУЖЬ Заретэ.
Поделиться:
Читать также:
17.02.2025 - 15:40 →
Шхынымрэ узыншагъэмрэ
16.02.2025 - 10:01 →
Гукъеуэ гъащIэм хузимыIэ...
15.02.2025 - 12:28 →
ЩIалэгъуалэр ягъэгушхуэ
13.02.2025 - 16:40 →
УзыщIэхъуэпсын лъагапIэ
13.02.2025 - 15:39 →
Пушкиным и фэеплъхэр
|