Тэмтэрэкъей зэпэзыубыдахэр

«Мстиславрэ Ридадэрэ» - аращ зэреджэр иджыблагъэ Котляров­хэ я тедзапIэм къыщыдэкIа тхы­лъыщIэм.

Ар дунейм къытехьэным жэрдэм хуэзыщIа Абазэ Хьэсэн зэрыжиIэмкIэ, и гупыжым щхьэусыгъуэ хуэхъуар илъэситI дэкIмэ, Тэмтэрэкъей зэпэзыубыда пщитIыр зэ­ры­зэбэнрэ илъэс мин зэрырикъурщ.
«2022 гъэм илъэс мин ирокъу ипэжыпIэкIэ щымыIа зауэ­зэ­ры­лIым, - зыкъыщытхуагъазэ тхылъым и гуэдзэным Котляров Викторрэ Абазэ Хьэсэнрэ. - ЗауэзэрылIыр щыIакъым, ауэ абы теухуауэ ятха лэжьыгъэхэм я бжыгъэр къызэ­щIэубыдэгъуейщ, ахэр литературэм, щIэныгъэм щыщ тхыгъэ е сурэтыщIхэм я IэдакъэщIэкI ирехъу. Абдежми къыщымынэу, зэбэна лIыхъужьитIым я цIэр тхыдэм къы­зэрыхэнам и щыхьэтщ абыхэм но­бэми куэдрэ узэрырихьэлIэр».
Ди газетеджэм игу къэгъэкIыжын хуей къыщIэкIынкъым Налшык и закъуэ «Ридадэ» цIэр зэрихьэу ­ресторанитI зэрыдэтыр.
«Ридадэ и хъыбарым сызэ­ры­цIыкIурэ сыщыгъуазэт, - игу къегъэкIыж Iуэхур къезыхьэжьа Аба­зэ Хьэсэн. - Ар къызжиIэжат Iуэры­Iуатэм фIыуэ хэзыщIыкIыу щыта, уэрэдыжь куэд зыщIэ си адэшхуэ Абазэ Далэ. Абы и хъыбарыр ауэ къиIуэтэж къудейтэкъым, жиIэр зэрыпэжым и щыхьэту Ридадэ ­теухуа уэрэдыжьри къыдыщIи­-гъурт. Иджы сыхущIогъуэж а уэрэд кIыхьыр а зэманым стхыну сигу къызэрымыкIам.
ИужькIэ, абхъаз зауэлIхэм сахэту, Аргун Алексей итха «Адыгэпщ Ридадэ» тхылъым сыкъеджащ. Аращ къыщысщIар Iуэхур 1022 гъэм къы­зэрыхъуар. КъызэрыщIэкIымкIэ, ар илъэс мин щрикъуну гъэр гъунэгъу дыдэщ. Си ныбжьэгъу Котляров Виктор Аргун и тхылъыр къыдэдгъэгъэкIыж жысIэу зыщыхуэз­гъазэм, сыкъигъэщIэхъуакъым. Уеблэмэ, абдежым дыкъыщымыувыIэу, а зауэзэрылIым теухуауэ ­нэгъуэщI лэжьыгъэхэри утыку къидгъэхьэ жиIэри, апхуэдэ щIыкIэу дунейм къытехьа хъуащ мы тхылъ цIыкIур».
Брошюрэ жыпхъэм ит къыдэ­кIыгъуэм ихуащ Iэрытх тхылъыжь­хэм кърахыжауэ Творогов Олег иджырей урысыбзэм къригъэзэгъа лэжьыгъэр. Абы иужь иту къокIуэ Мстиславрэ Ридадэрэ я хъыбарым урыс тхыдэджхэр щытепсэлъыхь пычыгъуэхэр. Бейтыгъуэн Сэфарбий, Рудилёв Николай, Нэгумэ Шорэ, МэшбащIэ Исхьэкъ сымэ я IэдакъэщIэкIхэм щыщ пычыгъуэ­хэм къакIэлъокIуэ урыс усакIуэ Ры­леев Кондратий итхауэ щыта поэмэ цIыкIур. Тхыгъэхэм я гъусэу ды­зытепсэлъыхь тхылъым ихуащ Тэмтэрэкъей илъэс мин ипэкIэ иубыду щыта щIыпIэр къэзыгъэлъагъуэ картэхэр, Мстиславрэ Ридадэрэ зэрызэбэнар къэзыгъэлъэгъуа сурэ­тыщIхэм я IэдакъэщIэкIхэр.
«ТекIуар сыт щыгъуи захуэщ», - зэрыжаIэ хабзэм тету, дэтхэнэ лъэпкъми и лIыхъужьыр нэхъ фIэзахуэщ, дауи. КъарукIэ зэпэщIэ­тыну зэгурыIуа пщитIым я зым сэ кърипхъуэтрэ адрейр иукIмэ, абыи «текIуа» фIэпщыфынущ. Ауэ, латин псалъэжьым зэрыжиIэщи, «ду­нейм ехыжахэм е фIыкIэ я цIэ ­къиIуэ, е къыумыIуэххэ».

 

ЧЭРИМ Марианнэ.
Поделиться: