Налшык и «Спартак»-м и капитанхэр. ЕплIанэ Iыхьэ

 Кокорин Николай Къэбэрдей-Балъкъэрым и чемпион игъэхъуа «СКЭП» командэм дэщIыгъуу.

 

1980 гъэм и кIэухым Налшык и «Спартак»-м аргуэру ибгынащ Совет Союзым футболымкIэ и япэ лигэр. Зэман кIыхькIэ ар къыщыхутащ къэралым топ джэгумкIэ и лъащIэ дыдэм.

Гъуащхьэтетым пщIэ лей игъуэтат

Гъуащхьэхъумэ цIэрыIуэ Ашыбокъуэ Руслан 1981 гъэм топджэгум хэкIыжа иужькIэ, Налшык и «Спартак»-м и капитан хъуащ гъуащхьэтет Кокорин Николай. Мэзкуу областым къыщалъхуа щIалэщIэр Къэбэрдей-Балъкъэрым и къалащхьэм илъэсибл ипэкIэ къэIэпхъуат икIи зэман кIыхькIэ налшыкдэсхэм я гъуэр Iэзэу зыхъума Бабурин Владимир мыгувэу ихъуэжат.
Кокорин Николай и пэкIэ Налшык и «Спартак»-м и зы гъуащхьэтетми хуагъэфэщакъым гупым и капитану щытыну. АрщхьэкIэ ди командэм и тренер нэхъыщхьэ Iэпщэ Александр топджэгум фIыуэ хищIыкIырт икIи тегъэгушхуэкIэ ищIэрт. Абы къыхилъхьэри, Кокориныр гупым и пашэу ягъэуващ. Щыгугъащ гъуащхьэхъумэхэр апхуэдэ щIыкIэкIэ зэкъуигъэувэну.
Мэзкуу областым къыщалъхуа Кокорин Николай а щIыпIэм и Новосиньковэ жылэм и «Урожай» командэм 1968 гъэм джэгун щригъэжьащ. ИлъэсиплI дэкIри, къалащхьэм гу къыщылъатащ икIи «Спартак»-мрэ ЦСКА-мрэ я щIалэгъуалэм илъэс зырызкIэ яхэтащ. Налшык къэIэпхъуэну ди командэм и тренер нэхъыщхьэу а лъэхъэнэм лэжьа я ­лъахэгъу Крутиков Анатолий 1974 гъэм къыщыхуигъэлъагъуэм, тегушхуащ.
ИлъэсибгъукIэ Налшык и «Спартак»-м и гъуэр ихъумащ Кокорин Николай. А лъэхъэнэм къриубыдэу ар зэIущIэ 249-м хэтащ.
Топ джэгуныр щигъэта иужькIэ, тренер IэнатIэм пэрыуващ икIи ехъулIэныгъэфIхэр щызыIэригъэхьащ. Къапщтэмэ, 1984, 1985 гъэхэм абы и унафэм щIэта СКЭП командэр Къэбэрдей-Балъкъэрым и чемпион хъуащ.
АдэкIэ Налшык и «Спартак»-м ирагъэблэгъэжащ. Ар ди командэм и вице-президенту, генеральнэ директору 1997 гъэ пщIондэ щытащ. ИужькIэ къулыкъу лъагэ Урысей Федерацэм и Профессионал Футбол Лигэм къыщыхуагъэфэщащ. Ар абы и вице-президенту лэжьащ икIи зэрылъэкIкIэ Налшык и «Спартак»-м зыкъыщIигъакъуэу щытащ. Иджыпсту и унагъуэм дэщIыгъуу Мэзкуу щопсэу.

Топищэ дэзыгъэкIа

1982 гъэм Налшык и «Спартак»-м къыхыхьащ иужькIэ Урысей Федерацэми Куржыми мызэ-мытIэу я чемпион хъуа Хьэпэ Заур. Абы псынщIэу иригъэкIуэтэкIащ иужь илъэсхэм командэм и ­гъуащхьэтет нэхъыщхьэу щыта Кокорин Николай. ДжэгупIэ губгъуэм къыщрамыгъэхьэжым иужьым и капитаныгъэри IэщIахащ. Ар хуэфащэ дыдэу дзыхь хуащIащ Налшык и «Спартак»-м хэту япэу топищэ я хьэрхуэрэгъухэм худэзыгъэкIа гъуащхьауэ гъуэзэджэ Бэч Руслан.
Бахъсэн районым хыхьэ Къызбрун ЕтIуанэ (иджы ХьэтIохъущыкъуей) къуажэм ар 1953 гъэм дыгъэгъазэм и 29-м къыщалъхуащ. Адрей и къуажэгъу Iэпщэ Александри хуэдэу, а щIалэр лъэ быдэкIэ хыхьащ Къэбэрдей-Балъкъэрым и топджэгум и тхыдэм.
Бэч Руслан футболым зыщыхуигъэсари топ джэгун щригъэжьари я къуажэращ. Абы ирашри Налшык и «Спартак»-м 1976 гъэм ирагъэблэгъащ икIи Къэбэрдей-Балъкъэрым и командэ нэхъыщхьэм игъащIэ лъандэрэ и футболист нэхъыфI дыдэхэм ящыщ зы хъуащ икIи абы и тхыдэм лъэужь дахэ къыщигъэнащ. ИлъэсипщIкIэ абы ди республикэм и щIыхьыр союзпсо, урысейпсо утыкухэм щихъумащ. 1976 - 1985 гъэхэм ди «Спартак»-м зэрыщыджэгуа лъэхъэнэм къриубыдэу Бэч Руслан япэ дыдэу хузэфIэкIащ и хьэрхуэрэгъухэм топи 100 яхудигъэкIыну. Ар къыщыхъуар Адыгейм и къалащхьэ Мейкъуапэщ. Футболым щыхэкIыжыну 1985 гъэм шыщхьэуIум (августым) и 22-м абы и «Дружба»-м дэджэгуу Бэчыр къыхэжаныкIащ. Ар Налшык и «Спартак»-м хэту дигъэкIа топхэр 100-м щригъэкъуа махуэщ. А илъэсыр иухыхукIэщ Руслан футбол зэрыджэгужар. Иджыри тхуэ къыхэжаныкIыжри, я хьэрхуэрэгъухэм яхудигъэкIа топхэм я бжыгъэр 105-м нигъэсауэ, тренер IэнатIэм зритащ. Къыхэгъэщыпхъэщ 1977, 1978, 1980, 1981, 1982 гъэхэм налшыкдэсхэм я гъуащхьауэ нэхъ Iэзэ дыдэ Бэч Руслан зэрыхъуар. 1997 гъэм топ 29-рэ (3-р СССР-м и кубокым) зэрыщыдигъэкIам илъэс пщыкIух дэкIауэщ нэгъуэщI адыгэ гъуащхьауэ цIэрыIуэ ГъуаплъащIэ Аслъэн щефIэкIыфар.
И щIыхькIэ «Бэчым и клуб» къызэрагъэпэщащ, налшыкдэсхэм яхэту топищэ дэзыгъэкIахэр хагъэхьэу. НобэкIэ езы Бэч Руслан (псори зэхэту топи 105-рэ дигъэкIащ) къищынэмыщIа, абы хэтщ Гъубж Вячеслав (136-рэ), Кугъуэт Эдуард (122-рэ), Наурыз Басир (118-рэ) сымэ.
Псори зэхэту ди республикэм и щIыхьыр абы къэралпсо утыкум зэIущIэ 340-м щIигъурэ щихъумащ, нэхъыбэм Совет Союзым футболымкIэ и япэ лигэм щыджэгуу. Нобэми ди нэгу щIэтщ Бэч Руслан я хьэрхуэрэгъухэм я гъуащхьэхъумэхэр игъэгулэзу зэрыщытар икIи и Iэзагъ лъагэмрэ Iэпкълъэпкъ лъэщымкIэ къыпэщIэувэхэр кIуэцIрихыурэ топхэр дахэу дигъэкIыу зэрыщытар.
1991 гъэм и пэщIэдзэм Налшык и «Спартак»-м и тренер нэхъыщхьэ Алдышев Анатолий иригъэблагъэри, Бэч Руслан командэм и тренер гупым яхыхьащ. Абы и лъэкI къигъэнакъым и гъэсэнхэм ехъулIэныгъэхэр зыIэрагъэхьэнымкIэ. А илъэс дыдэм и фокIадэм (сентябрым) Бэчыр тренер нэхъыщхьэу ягъэуващ икIи гъэр иухыхукIэ а къулыкъур зэрихьащ. Абы и унафэм щIэту ди командэм зэIущIибгъу иригъэкIуэкIати, 4-м щытекIуащ, 2-м зэрыщызэтегъэкIуакъым, 3-р фIахьащ.
ИужькIэ тренер IэщIагъэр къигъанэри Къэбэрдей-Балъкъэрым ФутболымкIэ и федерацэм щылэжьащ, Урысейм и футбол зэхьэзэхуэхэм я инспектору куэдрэ щытащ. 2012 гъэм абы къыхуа­гъэфэщащ «Футболым зэрызригъэужьам пап­щIэ» дамыгъэ лъапIэр.

Нэхъыбэ дыдэрэ пашэу щыта

1983 гъэм щыщIэдзауэ 1993 гъэ пщIондэ Налшык и «Спартак»-м и пашэу щытащ Наурыз Басир. Апхуэдизрэ гупым и капитану щыта зэи диIакъым, щIэх диIэнуи фIэщщIыгъуейщ.
Бэч Руслани хуэдэу, абы спорт школым футболым зыщыхуигъэсакъым, ди командэм лъэ быдэкIэ зэгуэр къыхыхьэри, илъэс пщыкIублкIэ (!) зэкIэлъхьэужьу Къэбэрдей-Балъкъэрым и щIыхьыр Совет Союзми Урысей Федерацэми щихъумащ. И фIыгъуэми и Iеигъуэми ар командэм и зы Iыхьэ лъэщу щытащ икIи текIуэныгъэхэм я IэфIагъри къыхэгъэщIэныгъэхэм я дыджагъри мызэ-мытIэу зыхищIащ, псэкIи игъэващ.
1955 гъэм мэлыжьыхьым и 8-м Наурыз Басир Нартан къыщалъхуащ. Футболым щыдихьэхари абы и япэ лъэбакъуэхэр щыхуичари я къуажэращ. Нартаным и цIэкIэ Къэбэрдей-Балъкъэрым и чемпионатым хэту Налшык и «Эльбрус»-м (1976 гъэм апхуэдэущ зэреджар «Спартак»-м) и тренер нэхъыщхьэ Наурзокъуэ Юрэ гу къылъитэри, республикэм и командэ нэхъыфIым иригъэблэгъащ. Пэжщ, абы щыгъуэм къэралпсо утыку къихьэну хузэфIэкIакъым, топджэгумкIэ и Iэзагъым иджыри елэжьыжын хуейти. Ар къыщехъулIар къыкIэлъыкIуэ 1977 гъэращ. Абы щыщIэдзауэ илъэс зыбжанэкIэ зэкIэлъхьэужьу Къэбэрдей-Балъкъэрым и щIыхьыр ихъумэу Совет Союзым и къалэ куэд зэщIигъэхьащ икIи и цIэр фIыкIэ футболым дихьэххэм ягу къинащ. Уеблэмэ, 1985 гъэм Мэзкуу и «Спартак»-м иригъэблэгъауэ щытащ, абы и унафэщIу а лъэхъэнэм лэжьа, тренер цIэрыIуэ Бесков Константин. АрщхьэкIэ ди командэр зэи нэгъуэщIкIэ ихъуэжакъым икIи абы нэхърэ нэхъыбэрэ Налшык и «Спартак»-м и фащэр щызытIэгъа щыIэкъым. ФIыуэ илъагъу командэм дэщIыгъуу Наурыз Басир 511-рэ джэгупIэ губгъуэм къихьащ икIи а бжыгъэр езыгъэфIэкIуэфын щIэх къыкъуэкIыну фIэщщIыгъуейщ. Абы щыгъуэми гупым и пашэу, командэм и капитану илъэс куэдкIэ щытащ.
Гъуащхьауэ къабзэу щымытами, Налшык и «Спартак»-м хэту Наурызым топи 118-рэ я хьэрхуэрэгъухэм яхудигъэкIащ. АбыкIэ япэ къитыр Гъубж Вячеславрэ (136-рэ) Кугъуэт Эдуардрэщ (122-рэ). 1982 гъэм Бэч Руслан и гъусэу ди командэм и гъуащхьауэ нэхъ Iэзэ хъуащ. ЗэIущIищым топ щырыщ, пщыкIузым тIурытI щыдигъэкIащ, адрейхэм зэрызэ къыщыхэжаныкIащ.
1993 гъэм и кIэухым, и ныбжьыр илъэс 39-м иту, топ джэгуным хэкIыжащ. АрщхьэкIэ занщIэу IэщIыб хуэщIакъым фIыуэ илъагъу, и щIалэгъуэр щигъэкIуа футболыр. Урысей Федерацэм и ещанэ лигэм хэтыну «Спартак-2»-р (иужькIэ «Нарт» зыфIащыжар) Нарткъалэ къыщызэрагъэпэщым, абы и тренер нэхъыщхьэу ягъэуващ. 1995 - 1996 гъэхэм а къалэн мытыншыр ехъулIэныгъэхэр иIэу ирихьэкIащ икIи командэщIэр урысейпсо утыкум лъэ быдэкIэ щигъэуващ.
Хабзэ дахэ, гъэсэныгъэ екIу, зэпIэзэрытыныгъэ ин хэлъу джэгупIэ губгъуэм ита, я хьэрхуэрэ­гъухэм яхудигъэкIа топхэмкIэ Налшык и «Спартак»-м текIуэныгъэ куэдхэр къыхуэзыхьа Наурыз Басир нобэми футболым дихьэххэм пщIэшхуэ къыхуащI икIи къыдэджэгухэр къызэреджэу щыта «Бася» цIэ гъэфIэныр ящыгъупщэркъым. Ар хэти и хьэщIэ ­лъапIэщ, ныбжьэгъуфIщ, ущиякIуэ Iущщ.

Бэч Руслан.

 

 

Бэчым и хьэрхуэрэгъухэр игъэгулэзт.

Наурыз Басир.

Басир сыт щыгъуи гупым я пашэт.

 

 

 

 

Жыласэ Заурбэч.
Поделиться:

Читать также:

25.03.2024 - 17:01 ЛIыхъужьым и щIыхькIэ
25.03.2024 - 15:30 Си жэнэт
18.03.2024 - 11:10 Дыщэ медалу плIы