Календарь событий

07 июля 2022

Зи гъуэгуанэр купщIафIэ нэхъыжьыфI

Къыщалъхуа ХьэтIохъущыкъуей жылэжьми Бахъсэн щIыналъэми пщIэрэ щIыхьрэ щызиIэ цIыхущ КIурашын Алий Iэмырбий и къуэр. Илъэс 5I-кIэ лэжьыгъэ IэнатIэм пэрытащ ар. Абы щыщу илъэс 45-р егъэджэныгъэ Iуэхум тыхь хуищIащ. Алий лэжьащ егъэджакIуэу, школ унафэщIым и къуэдзэу, еджапIэм и директору. А зэманым къриубыдэу, шэч хэмылъу, егъэджэныгъэ IэнатIэм абы хэлъэныгъэфIхэр хуищIащ, гъащIэ гъуэгуанэм и лъагъуэ пэжым тригъэувахэри куэд мэхъу.

Спортым и мастерхэр

«Терек-Олимп» спорткомплексым и алэрыбгъухэм иджыблагъэ зыкъыщагъэлъэгъуащ къэралым и щIыпIэ 23-м къикIа самбисти 120-м нэблагъэ. Абыхэм яхэтакъым спортым и мастерым и кандидатым и  зэфIэкIым нэхъ мащIэ зиIэ.

СССР-м спортымкIэ и мастер Пэнагуэ Къазбэч и фэеплъ зэхьэзэхуэм зэхуишэсат Урысей Федерацэм самбэмкIэ нэхъ щылъэрызеехьэхэр.  Хэлъагъи 8-м щызэпэщIэта дэтхэнэми, бжьыпэр иубыдмэ, Iэмал иIэт спортым и мастерым и мардэр игъэзэщIэну.

Тхыдэм и лъагъуэхэм темызашэ лъахэхутэ

Май къалэм дэт тхыдэ-лъахэхутэ музейм мэкъуауэгъуэм и 28-м щекIуэкIащ тхакIуэ Опрышкэ Олег щагъэлъэпIа зэIущIэ.

 «ХъугъуэфIыгъуэм я нэхъ лъапIэр – цIыхуфIым удэуэршэрынырщ», - жиIэгъащ зэгуэр франджы тхакIуэ де Сент-Экзюпери Антуан. Нобэрей ди зэIущIэм а псалъэхэр дигу къыщIигъэкIыжар ахэр зыхуэпхьыфыну ди хьэщIэрщ. Шэч хэмылъу, дэ зэманышхуэ догъэкIуэд къыдбгъурысу псэу цIыху къызэрымыкIуэхэр дымыцIыхуу. ЛIыхъужьыр Iэмал имыIэу щIыпIэ жыжьэм щыпсэун хуейуэ къытфIощI».

Хьэчим Дон Iус Ростов къоIэпхъуэ

Урысей Федерацэм футболымкIэ и япэ дивизионым иджыблагъэ щиуха зэхьэзэхуэм ипкъ иткIэ а гупыр зыбгына Ивановэ и «Тесктильщик»-м и гъуащхьауэ Мэшыкъуэ Хьэчим Дон Iус Ростов и СКА-м хыхьащ.

 2014 гъэм Хьэчим топ джэгу иным къыхыхьащ. Абы къыщыщIидзащ зыщигъэса «Спартак-Налшыкым». АрщхьэкIэ мыгувэу Мейкъуапэ и «Дружба»-мрэ Песчанокопскэм и «Чайка»-м къыщыхутащ. НэгъуэщI щIыпIэхэм и насып къыщимыкIыщауэ, Мэшыкъуэ Хьэчим Къэбэрдей-Балъкъэрым къигъэзэжащ.

Лъэпкъ псор зэрыгушхуэ

Адыгэ къафэм и щIыхьыр яIэту сыт щыгъуи утыку итщ «Кабардинка» къэфакIуэ гупым хэт щIалэгъуалэр. Абыхэм ящыщщ зэщхьэгъусэхэу КъБР-м щIыхь зиIэ и артист Куэтэншы Русланрэ Каринэрэ (Щоджэнхэ япхъущ). 

Зыми емыщхь джэгуакIуэ

Агънокъуэ Лашэ (и цIэ дыдэр Адэлджэрийт, ауэ и анэр ЛашэкIэ еджэурэ, абы къытенат) Уэсмэн и къуэр I85I гъэм Дохъушыкъуей къуажэм къыщалъхуащ.

Макъамэр щхьэ куцIкIэ зыхэпщIэ мэхъу

 

Макъамэу зыхэпщIэфынущ тхьэмпэм я щхъыщхъ макъри, уэшхри, толъкъунри, цIырцIырхэмрэ пкIауэхэмрэ я макъри, бзум и уэрэдри… Дунейр къызэрыунэхурэ цIыхум къыдэгъуэгурыкIуэ макъщ ахэр. Дауи, макъхэр зэхуэмыдэу зыхещIэ цIыхум. Уафэгъуагъуэ уэшхым игъэгузавэмэ, бзухэм я бзэрабзэ макъым гупсэхугъуэ кърет.

Иджыри дунейм къытемыхьэ щIыкIэ цIыхум зэхех и анэм и гум и къеуэкIэр, зэрыбауэр. Дунейм къытохьэри, макъ бжыгъэншэхэм я дунейм къыхохутэ. Макъыу зэхихым щыщхэр къигъэIужынуи иужь йохьэ.

ЦеймкIэ зыщыщ лъэкъыр къращIэрт

«Шым уришэсыну, бгылъэ щIыпIэхэмрэ мэз Iувхэмрэ кърищыпкIухьыну цейм къыпэхъун щыIэкъым. ПщампIэ зытемылъ, зи бгъэр зэгуэха фэилъхьэгъуэр бгым деж зэв щохъуж, ауэ зауэм урихэтыфын хуэдэу абы Iэпкълъэпкъыр имыкъузу щытщ: Iэщхьэхэр быхъущ, кIэщIщ. Цейр адрейхэм къахэзыгъэщыр данэ кIапсэ псыгъуэкIэ къадыхь бгъэгущталъэхэрщ. СэмэгумкIэ щыIэхэм гыныгъуэхэр иралъхьэ, ижьымкIэ - дыд, фэдэн, нэгъуэщI Iэмэпсымэхэр».  

Дунейм и щытыкIэнур

Нобэ

Урысейм къыщызэрагъэпэщащ мэзхэр кхъухьлъатэхэр къагъэсэбэпурэ хъумэным хуэщIа IэнатIэ

Осетие Ищхъэрэ - Аланием щагъэлъапIэ Республикэм и махуэр

Японием щагъэлъапIэ Лъагъуныгъэм и махуэр

1687 гъэм Ньютон Исаак къихутащ дунейм зыщIэзышэ къару зэрыхэлъыр.

1918 гъэм Советхэм Екатеринодар (иджырей Краснодар) щрагъэкIуэкIа съездым унафэ къыщащтащ Кавказ Ищхъэрэ республикэ къызэгъэпэщыным теухуауэ.