Жылагъуэ

Котляровхэ Викторрэ Мариерэ я тхылъ тедзапIэм иджыблагъэ къыщыдэкIащ усакIуэ цIэрыIуэ Кулиев Къайсын и IэдакъэщIэкIхэр зэрыт тхылъыщIэ. 

Къэбэрдей-Балъкъэр АССР-м и Урожайнэ къуажэм 1939 гъэм сентябрым и 10-м къыщалъхуащ парт лэжьакIуэ, Урысей Федерацэм и Къэрал Думэм и етIуанэ, ещанэ зэхуэшэсыгъуэхэм я депутат Сэхъу Владимир Къасболэт и къуэр. 

Iуащхьэмахуэ куейм и Тырныауз къалэм щекIуэкIащ 2005 гъэм жэпуэгъуэм и 13-м зи къалэн зыгъэзащIэу хъэкIуэда хабзэхъумэхэм я Фэеплъ махуэм теухуа пэкIу.

Хы ФIыцIэ Iуфэм Iус шапсыгъхэр. Сочэ. Мы псалъэхэм къару хуабэ гуэр щIэлъщ Тыркум щыпсэу адыгэхэм я дежкIэ. Мызэ-мытIэу дгъэунэхуащ ар. Дэфтэр гуэри, мыхъури, псалъэ леи - зыри хуэныкъуэн ухъуркъым – я бжэр къыпхузэIуах. ЩIэупщIэркъым ныбжьми къулыкъуми – сыт хуэдэ IуэхукIэ захуэбгъазэми, гуапэу къыпIуощIэ. Сыт атIэ абы нэхъыбэ зыхуейр хамэщIым щыпсэу и лъэпкъэгъухэм я гъащIэм кIэлъыплъ журналистыр?! Нэхъыщхьэ дыдэр Хы фIыцIэ Iуфэм Iус шапсыгъ цIэрщ. А цIэр зепхьэу уахыхьа нэужь, узытепсэлъыхьынури куэд мэхъу, газет тхыгъэхэм папщIэ лIыхъужь екIухэри хьэзырщ.

УФ-м и Къэрал саугъэтым и лауреат, Къэбэрдей-Балъкъэрым и цIыхубэ сурэтыщI, Европэм гъуазджэхэмкIэ и академик, Сан-Францискэ къалэм дэт университетым щIыхь зиIэ и доктор, Нью-Йорк ЩIэныгъэхэмкIэ и академием хэт Шемякин Михаил Михаил и къуэр Къардэн лъэпкъым ящыщщ.
…И адэр пасэу зеиншэ щыхъум, Гвардие хужьым и зы урыс офицерым ар ипIыну къищтат. Офицерыр Граждан зауэм хэкIуэдащ. Михаил (нэхъыжьыр) ящыщщ Бэракъ Плъыжьым и орден япэу зратахэм (илъэс 13-м иту). Художникым и анэр урыс актрисэ Предтеченская Юлэщ. Германиерщ Шемякиным и сабиигъуэр нэхъыбэу щигъэкIуар.

Агънокъуэ Лашэ зэритхащи, цIыхубзыр дунейм и дыгъэщ, цIыхубзыр дунейм и мазэщ. Тхьэм ирещIи, апхуэдэу а псалъэхэр щIитхар Тэтэр Ларисэ хуэдэхэр арагъэнщ. Теплъэ зэкIуж зиIэ цIыхубзым удимыхьэхыныр Iэмал зимыIэщ, сыту жыпIэмэ абы илэжь сыт Iуэхуми дахагъэ хелъхьэ.

Псэ дахэ зиIэ цIыхур зыхэпсэухь дунейри телъыджэщ. Езыр гъащIэм щыгуфIыкIыу, зыхэтхэм гуапагъэкIэ етэу зэрыщытыр арагъэнущ Щокъуий Светланэ и IуэхущIафэхэри щIэдахэр. Щокъуийр илъэс куэд щIауэ адыгэбзэмкIэ егъэджакIуэу щолажьэ Налшык къалэ дэт 18-нэ гимназием. Теплъэ зэкIуж зиIэ бзылъхугъэщ, цIыху гуащIафIэщ ар.

 Дэхъу Ритэ ди республикэм фIыуэ къыщацIыху егъэджакIуэщ, гъэсакIуэщ. Илъэс 36-рэ хъуауэ зи IэнатIэр хьэлэлу езыхьэкI цIыхубзым къыхуагъэфэщащ «Урысей Федерацэм егъэджэныгъэмкIэ щIыхь зиIэ и лэжьакIуэ» цIэ лъапIэр.

 Илъэс куэд лъандэрэ адыгэбзэм телажьэ Уэркъуасэ Иринэ, Тхьэшхуэм ирещIи, мыгуфIэу, и нэгум нэхугъэ гуэр къримыхыу зэи слъэгъуакъым. Налшык къалэ дэт еплIанэ гимназием щолажьэ Уэркъуасэр. Бзэр фIыуэ имылъагъумэ, абы ар хуэмысакъыу щытамэ, еджакIуэ цIыкIухэм я дежкIэ гъуэгугъэлъагъуэу щыт тхылъыр Иринэ къыдигъэкIынтэкъым.

Жамботхэ Къэсейрэ Гуащэхужьрэ я унагъуэр сыт и лъэныкъуэкIи зыхуей хуэзэу псэууэ, жылэми пщIэшхуэ къыщыхуащIу апхуэдэт. Зэщхьэгъусэхэм я бынхэр хабзэмрэ нэмысымрэ щIапIыкIыу, сыт хуэдэ Iуэхуми хуэмыщхьэхыу къагъэтэджырт. Апхуэдэ унагъуэр благъэ яхуэхъуныр, дауи, куэдым я хъуэпсапIэт. Махуэ гуэрым Жамботхэ лъыхъу къахуэкIуащ. Япхъу нэхъыжь Гуащэпс къыщIэупщIэр езыхэм хуэдэ лъэпкъыжь, пщIэрэ щIыхьрэ зиIэ ХьэтIокъущокъуэхэт. ЛъэпкъитIыр зэгурыIуэри, благъэ зэхуэхъуащ: Жамбот Гуащэпс щхьэгъусэ хуэхъуащ ХьэтIокъущокъуэ Мысост.