Жылагъуэ

ХьэтIокъущыкъуей жыг-хадэм теухуауэ щытхъу тхыгъэ хэIэтыкIахэр урысей газетхэмрэ журналхэмрэ куэду къытехуэу щытащ XX лIэщIыгъуэм и 30-80 гъэхэщ. Мы паркыр Урысейм и нэхъ къулей дыдэхэм хабжэрт, ар зрагъэлъэгъун, зыщагъэпсэхун, я узыншагъэн щызэтрагъэувэжын папщIэ цIыху мин бжыгъэхэр къекIуалIэрт.  

Урысей ФСИН-м и Управленэу КъБР-м щыIэм и Уголовнэ-гъэзэщIакIуэ инспекцэм щрагъэкIуэкIащ щIэпхъаджагъэ мыхьэлъэ зылэжьахэм ящыщу жылагъуэм пэмыIэщIэу яIыгъыну суд зытращIыхьахэр терроризмэмрэ экстремизмэмрэ хамышэным, апхуэдэуи ахэр къытрагъэзэжу хабзэм емыбэкъуэным хуэзыущий Iуэху щхьэпэ.

Абы хэтащ КъБР-м щыIэ УФСИН-м и унафэщIым и къуэдзэ Болэ Айвар, Къэбэрдей-Балъкъэрым и Муслъымэнхэм я дин IуэхущIапIэм и тхьэмадэм и къуэдзэ Джэдгъэф Аслъэн, УФСИН-м и инспекцэм и унафэщIым и къуэдзэ КIуэкIуэ Алим.

Дунейм и дахэгъуэщ. Къытепсэ бжьыхьэ дыгъэр фIэбэмащIэу, шындэбзиймкIэ щопэщащэ  Зулэ.

…« Гъатхэ дыгъэр си нысэм тиупси, бжьыхьэ дыгъэр си пхъум тиупсэ»,-жызыIам и Iуэху зыIутар тхьэм ищIэнщ, ауэ жыпIэнурамэ, хэлъщ  а бжьыхьэ дыгъэпсым нэсу дызыщымыгъуазэ къару щэху гуэр. Псоми ухуэнэплъэIусынри Iэмалыншагъэкъым… чыхум хыхьэжа гупсысэхэм здыхэтым, хьэнцейгуащэ къезышэкIхэм я макъ къызэхихащ. Телъыджэш, Зулэ къыхуэгубзыгъыжыркъым иужь дыдэу хьэнцейгуащэ щилъэгъуар. ИIыгъ пщIантIэ жыхапхъэр хыфIидзэри, макъыр къыщыIу куэбжэпэмкIэ жащ.

Къэбэрдей-Балъкъэр Республикэм Транспортымрэ гъуэгу хуэIухуэщIэхэмкIэ и министерствэм хъыбар къызэритамкIэ, «Къэбэрдей-Балъкъэрым фIагъ лъагэ зиIэ гъуэгухэм зыщегъэужьын» къэрал программэм хыхьэ «Гъуэгуухуэ IэнатIэр» пэхуэщIэм (проектым) ипкъ иткIэ Дыгулыбгъуей къуажэм и гъуэгухэр зэрагъэпэщыж.

КъБР-м щыIэ МВД-м фыкъыхуреджэ интернеткIэ зыгуэрхэр къыщыфщэхукIэ е щыфщэкIэ фысакъыну, фтеухуа щэхухэр зыми дзыхь яхуэвмыщIыну. ГъэпцIакIуэхэм я лей къыфтехьамэ, икIэщIыпIэкIэ полицэм зыхуэвгъазэ.

2022 гъэм жэпуэгъуэм и 22-м Урысей МВД-м и Прохладнэ къудамэм зыхуигъэзащ щIыпIэм щыпсэу, илъэс 20 хъу щIалэм. Абы зэрыжиIамкIэ, социальнэ сетым ирилъхьащ сом 2999-кIэ пщэдэлъ зэрищэр. КъыкъуэкIа «щэхуакIуэм» мессенджерхэм языхэз къигъэсэбэпри, ар зыщэм къыжриIащ ссылкэм хыхьэу и даннэхэр къыщигъэлъэгъуэну.

Иджыри илъэс 200-м щIигъу ипэкIэ сурэт щхъуэкIэплъыкIэу тепх хъууэ щытакъым. Дунейр зэрыщхъуэкIэплъыкIэр, зэрызэмыфэгъур къэзыгъэлъэгъуэфыр сурэтыщIхэм я закъуэт.

Куэд щIауэ схъумэ тхылъхэм сыздыхэплъэжым сигу къэкIыжахэрщ мы тхыгъэр зытеухуар.

Бзылъхугъэ гуакIуэ, анэ гумащIэ, тележурналист Iэзэ, цIыху щабэ, «1 КъБР» къэрал телеканалым и редактор Жэман Мадинэ и лэжьыгъэм зэрыхуэIэижьым и закъуэкъым фIагъ нэхъыщхьэу бгъэдэлъыр, атIэ благъэхэми Iыхьлыхэми фIыуэ къалъагъуу, зыхэт гупми пщIэ къыхуащIу, зызрипщыт псоми хэзагъэу апхуэдэщ.

ЦIыхум и зыужьыныгъэм щIыуэпсым къытринэ Iэужьым и зы щапхъэщ ЕтIуанэ Дунейпсо зауэм щыгъуэ псым щIрагъэлъэфа кхъухьхэр нобэ зэран къызэрытхуэхъужыр. А кхъухьхэр дапщэ хъуми, сыт хуэдиз лагъым илъами зыми ищIэркъым, ауэ псым и экосистемэр зэрызэтрикъутам шэч хэлъкъым.